CCLXXXIX.

Pontifex prohibet, ne castra, feuda et possessiones in Cam- pania et Maritima personis ex eis non oriundis donentur vel locentur. Reg. An. III. ep. 337. Tom. III. fol. 85.

Urbanus episcopus etc. Ad futuram rei me- moriam. Romane ecclesie, cuius regimini licet im- meriti auctore domino presidemus, indempnitatibus precavere, ac prospero et tranquillo provincie Cam- panie Maritimeque statui apostolica solicitudine pro- videre volentes, universis Baronibus, militibus, ci- vibus, et generaliter omnibus utriusque sexus Cam- panie ac Maritime predictarum, unicuique videlicet Baroni et Baronisse sub mille, militi vero et mu- lieri de militari genere prodeunti sub quingenta- rum, singulis autem civibus et aliis quibuscumque utriusque sexus sub trecentarum librarum prove- niensium penis auctoritate apostolica districtius in- hibemus, ne Castra, feuda, bomines, vassallos, ter- ras, domos, vineas aut possessiones alias, seu alia quecumque bona immobilia, sive iura ipsorum in partibus earundem Campanie vel Maritime consi- stentia, alicui vel aliquibus ecclesiasticis, aut secula- ribus personis, cuiuscumque status, dignitatis, ordi- nis vel conditionis existant, que non sint de eisdem Campania vel Maritima et exinde oriunde, et que etiam non sint de foro Rectoris eiusdem provin- cie, vendere, distrahere, donare, permutare, locare aut ad censum vel emphiteosin dare, aut alio quo- cumque modo vel titulo alienare presumant. Nos enim exnunc omnem contractum, si quem contra huiusmodi nostram inhibitionem fieri vel celebrari contingeret, irritum penitus, vacuum decernimus et inanem, ac nullius prorsus existere firmitatis. Nulli ergo etc. nostre inhibitionis et constitutionis etc. Datum apud Urbemveterem ini. Idus Decembris, Pontificatus nostri anno tertio.

In e. m. Episcopo Anagnino.

ccxc.

Fulginatibus, ne facientibus communantiam in praeiudi- cium ecclesiae praestent auxilium. Reg. An. III. ep. 339. Tom. III. fol. 85.

Urbanus episcopus etc. Dilectis filiis ... Pote- stati, Consilio et Communi Fuliginatibus, sal. etc. Cum, sicut intelleximus, homines diversorum loco- rum de montanis, supra Fuliginum a Palo supe- rius versus Camerinum et Mevale constitutis, ve- stro favore suffulti quandam communantiam facere seu stabilire proponant, nos attendentes, quod hu- iusmodi communantia, si quod absit, fieret, in pre- iudicium Romane ecclesie suorumque iurium re- dundaret, ac nolentes id aliquatenus sustinere, Uni- versitati vestre sub debito fidelitatis, quo nobis et ecclesie predicte tenemini, et pena quingentarum marcarum argenti districte precipiendo mandamus, quatenus sicut nostram et apostolice sedis coram

habetis gratiam, nullum predictis hominibus in hac parte prebeatis consilium, auxilium vel favorem, nullamque novitatem a loco, qui dicitur Pali, su- pra versus Mevale predictum facere presumatis, sci- turi, quod si secus presumpseritis, nos ad exactio- nem predicte pene, et alias etiam contra vos et terram vestram durius et asperius spiritualiter et temporahter, prout expedire viderimus, auctore do- mino, procedemus. Datum apud Urbemveterem nn. Idus Decembris, Pontificatus nostri anno tertio.

In e. m. Vicario in Ducatu Spoletano dilecti filii Manfredi Veronensis electi, Capitanei et Recto- ris eiusdem Ducatus et Marchie Anconitane.

CCXCL

Palmerio et Huguicioni civibus Faventinis bona, quae Transimundus proditor in comitatu SenogaUiensi habebat, donantur. Reg. An. III. ep. 1455. Tom. IV.fol. 278.

Urbanus episcopus etc. Dilectis filiis Palmerio et Huguicioni civibus Faventinis, natis dilectis filii Martini de Fano iuris professoris civilis, sal. etc. Pro devotione paterna et vestre fidelitatis et pro- bitatis meritis dignum ducimus, ut vos beniguo prosequentes favore omnem, quam cum deo pos- sumus, vobis gratiam faciamus. Sane significastis nobis, quod cum Transimundus miles, quondam concivis vester, erga Romanam ecclesiam matrem et dominam suam se proditionahter habens, ipsius adhereret persecutoribus presumptione dampnabili contra illam, fuit propter hoc a Civitate forbanni- tus Fanensi, bonis eius nichilominus omnibus pu- bhcatis. Cum igitur bona ipsa sint, ut asseritur, ad ecclesiam ipsam occasione pubhcationis huius- modi legitime devoluta, nos, veris existentibus su- pradictis, quecumque bona et iura dictus Transi- mundus in Castro Marci et eius curie Comitatus Senogahe rationabihter pubhcationis ipsius tempo- re obtinebat, vobis de gratia speciah presentium auctoritate concedimus usque ad nostmm benepla- citum retinenda. Nulh ergo etc. nostre concessio- nis etc. Datum apud Urbemveterem v. Idus Ia- nuarii, Pontificatus nostri anno tertio.

CCXCIL

Rectori Marchiae Anconitanae, ut precibus Assisinatum an- nuens, aliquem in excambium pro Benello ab hostibus ecclesiae capto tradat. Reg. An. III. ep. 321. Tom. IV. fol. 105.

Urbanus episcopus etc. Dilecto fiho Manfredo Veronensi Electo, Ducatus Spoletani et Marchie Anconitane Rectori, salutem etc. Apostohci pietas nos invitat oflficii, ut consolationis oportune reme- dium procuremus necessitatibus devotorum, sed ilhs precipue, circa quos apostohca sedes pro sin- cere devotionis sue meritis tenetur affectum gerere benevolentie speciahs. Sane dilecti filii... Potestas,

URBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1264. 157

Capitaneus, Consilium et Commune Asisinatum no- bis significare curarunt, quod Benellus Martini, ci- vis Asisinas, in obsequiis ecclesie Romane persi- stens, fuit in Anconitana Marchia causaliter captus ab ipsius ecclesie hostibus, et adhuc ab eis detine- tur miserabiliter captivatus: quare predicti Potestas, Capitaneus, Consihum et Commune humiliter per suas htteras petebant a nobis, ut unum de predictis hostibus, qui sub tua custodia detinentur, pro ipsius B. excambio concedere curaremus. Nos itaque tibi super hoc deferre volentes, discretioni tue manda- mus, quatenus, si est ita, piis desideriis eorundem Potestatis, Capitanei, Consihi et Communis benigne annuens in hac parte, unum de tahbus a te deten- tis, qui iuxta tue discretionis arbitrium ad hoc paris vel congrue conditionis existat, in excambium pro liberatione prefati Benelh prompta hberahtate con- cedas, ita quod et sinceritas devotionis eorum pro- pter hoc circa sedem apostohcam augeatur, et tua circumspectio possit exinde merito commendari. Dat. apud Urbemveterem xvn. Kal. Martii, anno in.

ccxcnt

Episcopis per Campaniam ac Maritimam, ne dioecesanis suis matrimonia cum hominibus regni Siciiiae propter Manfredum contrahere permittant. Reg. An. III. ep. 361. Tom. III. fol. 91.

Urbanus episcopus etc. Venerabili fratri ... Epo Anagnino, salutem etc. Cum homines Regni Sicihe sub Manfredi quondam principis Tarentini, Romane persecutoris ecclesie, tyrampnide constitu- ti, eandem ecclesiam una cum ipso persecutore offendant multiphciter et molestent, nos nolentes, ut fideles nostri de Campania et Maritima eisdem hominibus per matrimoniahs copule commercium quomodohbet misceantur, ne pretextu ipsius co- pule quicquam possit in dicte ecclesie preiudicium procuxari, fraternitati tue per apostohca scripta in virtute obedientie districte precipiendo mandamus, quatenus sine mora quahbet universis Baronibus et mihtibus, seu de mihtari genere procreatis, et quibushbet ahis tue Civitatis et diocesis sub de- bito fidehtatis, quo nobis et ecclesie predicte te- nentur, et sub excommunicationis et amissionis o- mnium bonorum suorum, que habent in terris ipsius ecclesie, penis, quas eo ipso incurrant, si contra huiusmodi inhibitionem venire temptaverint, au- ctoritate nostra per te, vel per alium seu alios firmiter inhibere procures, ne cum hominibus dicti Regni seu quibuscumque ahis in Regno ipso sub dicti Manfredi favore morantibus, undecumque sint, de suis aut illorum fihis seu fihabus, sive nepoti- bus seu neptibus, aut sororibus matrimonium con- trahere quoquomodo presumant, manifeste predi- cens eisdem, quod si secus presumpserint, preter id quod pro ecclesie predicte proditoribus habebun- tur, ad occupationem predictorum bonorum pro-

cedi procul dubio faciemus. Volumus autem, ut de inhibitione huiusmodi confici facias pubhca in- strumenta, illa nobis fidehter transmissurus: no- mina vero iUorum, qui secus presumpserint, nobis studeas intimare. Datum apud Urbemveterem iin. Kal. Martii, Pontificatus nostri anno tertio.

In e. m. Ferentinati, Alatrino, Verulano et Terracinensi Episcopis.

ccxcrv.

Marchioni Estcnsi pontifex de mortc eius avi condolet, hortaturque, ut eum in devotione erga ecclesiam imitetur. Reg. An. III. ep. 364. Tom. III. fol. 92.

Urbanus episcopus etc. Dilecto fiho Nobih viro Opizoni Marchioni Estensi, salutem etc. Fili, gustavimus amaritudinis calicem, intimato nobis obi- tu quondam Azonis Marchionis Estensis, avi tui, sue pure devotionis celebri hactenus opinione con- spicue recordantes, quam dum in mente revolvi- mus, reputamus in ipso precordialem sedis apo- stohce fihum perdidisse, cuius inchta merita circa proprie fidehtatis constantiam et honorem, ac ex- altationem matris ecclesie laudabilium operum ex- ercitio claruerunt. Ne igitur in conspectu eorum, quos dilexisse comperitur, nomen eius videatur perhsse cum carne, nos sperantes, quod nature dotes in te copiosius profiuxerunt, et quod tu ve- luti gemellus ex radice sincera progrediens, fructua amabiles virtutibus adherendo produces, ac haben- tes eundem Marchionem memorie quasi vivum in te nepote ac herede ipsius, per gratiosi favoris exhi- bitionem ostendere, deo annuente, proponimus af- fectum habitum circa illum, presertim cum sicut accepimus, idem Marchio personam tuam sub no- stra et dicte sedis protectione rehquerit, ac tibi, quod fidehter in ecclesie devotione persistas, in ultima preceperit voluntate. Tu ergo, fih, de trans- itu Marchionis eiusdem in illo, in cuius manu mors et vita consistunt, spiritum consolationis as- sumens circa procurandam exaltationem ecclesie, in qua non modicum suscipit robur fortitudinis status tuus, eiusdem avi vestigia studeas imitari, ita quod ex tuis devotis actibus evidenter appa- reat, quod memoratum Marchionem eadem eccle- sia non amisit, sed idem Marchio in te vivere potius reputetur. Nos enim gratie nostre zelum, quem ab avo produximus, tanto libentius propa- gare intendimus ad nepotem, quanto devotius no- stre sinceritatis affectum conspicua ipsius avi ser- vitia meruerunt. Ceterum dilectam in Christo fiham nobilem muherem ... rehctam Marchionis eiusdem tibi propensius commendantes, rogamus et volu- mus, ut ipsam ob predicti avi memoriam, et re- verentiam prefate sedis et nostram condigna re- verentia studeas honorare, ita quod amara sue viduitatis desolatio per tue dulcis consolationis re- medium leniatur, tuque merearis exinde celestis

158 URBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1264.

remunerationis plenitudine, ac apostolice benedi- ctionis gratia copiosius preveniri. Datum apud Ur- bemveterem ui. Nonas Martii, Pont. nostri anno in.

ccxcv.

Venetis aliisque per Lombardiam, Marcbiam Tervisi- nam etc. constitutis, ut marchionem Estensem foveant, et in defendendis ecclesiae iuribus contra rebeUes presto sint. Reg. An. III. ep. 365. Tom. UI. fol. 93.

Urbanus episcopus etc. Dilectis filiis Nobili viro... Duci et Communi Venetorum, salutem etc. Gustavimus amaritudims calicem, intimato nobis obitu quondam Azonis Marchionis Estensis, sue pure devotionis etc. ut in superiori usque clarue- runt. Ex hoc profecto nec mirum in vobis etiam doloris debet causa consurgere, cum prospermn statum vestrum dilexerit, fueritque stabili vobis- cum, ut credimus, unanimitate coniunctus. Propter- ea ne in conspectu eorum, quos dilexisse compe- ritur, nomen eius videatur periisse cum carne, nos et vos tenemur eum habere memorie quasi vi- vum, ac in dilecto fiho Nobili viro Opizone, ne- pote ac herede ipsius, per gratiosi favoris exhibi- tionem ostendere affectum habitum erga illum, maxime cum nepotem ipsum sub nostra et dicte sedis protectione reliquerit, ac eidem, quod fideh- ter in ecclesie devotione persistat, in ultima, sicut accepimus, preceperit voluntate. Nos igitur speran- tes, quod nature dotes in eundem Nobilem pro- fluxerunt, et quod ipse veluti gemeUus ex radice sincera progrediens, fructus amabiles virtutibus adherendo producet, quia vos una cum multis ahis de Lombardia, Marchia Tervisina, et Romaniola ecclesie Romane devotis, predicto Marchione re- bus humanis exempto, eundem Opizonem Capita- neum et defensorem fidehum ipsius ecclesie una- nimiter, sicut intelleximus, statuistis, offerentes vos promptos, expositos et paratos ad impendendum sibi contra eiusdem hostes ecclesie, qui sui sunt inimici, oportunum consihum, auxihum et favorem: nos animorum vestrorum super hoc promptitudi- nem dignis exinde in domino laudibus fore decre- vimus attollendam, Universitatem vestram rogantes attentius et hortantes, quatenus id quod circa eun- dem Opizonem laudabihter inchoastis, constanti- bus animis prosequentes, ac habentes ipsum eius- que negotia ob reverentiam apostohce sedis et nostram propensius commendata, sibi contra ipsos hostes favorabihter assistatis, ita quod eo vestris adiuto presidiis suscipiat robur fortitudinis status eius, idemque avi hbentius imitando vestigia se posseque suum ad exaltationem vestre Civitatis semper exponere teneatur, nosque sinceritatem ve- stram condignis exinde gratiarum actionibus pro- sequamur. Datum apud Urbemveterem v. Kalen- das Martii, Pontificatus nostri anno tertio.

In e. m. Potestatibus, Consiliis et Communi- bus Ferrariensibus, Mantuanis, Paduanis, Arimi- nensibus, Archiepiscopo Eavennati et Capitaneis devotorum ecclesie in Mutina, Parma et in Regio.

CCXCVL

Episcopo Interamnensi, ut quosdam Spoletanos ab excom- municatione absolvat. Reg. An. III. ep. 375. Tom. IU. foL 97.

Urbanus episcopus etc. Venerabih fratri ... Episcopo Interamnensi, salntem etc. Cum Collem- stactum, Nursiam, Cassiam, Montem Sancti Martini, Bissium et aha Castra et villas sita in Montanis Spoletane diocesis in spirituahbus et temporalibus tibi duxerimus committenda, et dilectus fihus Man- fredus de Robertis Electus Veronensis, tunc Re- ctor eorundem locorum, sicut accepimus, in non- nullas ipsorum locorum personas ecclesiasticas et seculares, pro eo quod sibi denegabant de eccle- sie Romane iuribus respondere, necnon pro certis ahis offensis et contumaciis diversas excommuni- cationum sententias promulgaret, ahquos vero in certis pecuniarum summis duxerit condempnandos: Nos de tue circumspectionis industria plenam in domino fiduciam obtinentes, fraternitati tue absol- vendi tales iuxta formam ecclesie ab eisdem ex- communicationum sententiis, et condempnationes huiusmodi relaxandi, diunmodo de predictis iuri- bus eidem Manfredo seu vicario suo nomine no- stro et ecclesie predicte satisfaciant, et de hhs, pro quibus rite condempnati fuerunt, plenam auctori- tate presentium concedimus facultatem. Datum apud Urbemveterem xiu. Kalendas Aprihs, Pontificatus nostri anno tertio.

CCXCVH.

Episcopo Anagnino, ne castra, feuda et possessiones in Campania et Maritima, nisi ex eis oriundis conferri sinat, utque omnes contractus contra hanc inhibitionem factos rescindi iubeat. Reg. An. III. ej>. 385. Tom. III. fol. 99.

Urbanus episcopus etc. Venerabili fratri ... Epo Anagnino, salutem etc. Romane ecclesie, cuius regimini hcet immeriti auctore domino presidemus, indempnitatibus precavere, ac prospero et tranquillo provincie Campanie Maritimeque statui apostolica solhcitudine providere volentes, ohm universis Ba- ronibus, mihtibus, civibus, et generahter omnibus utriusque sexus Campanie ac Maritime predictaruna, unicuique videhcet Baroni et Baronisse sub mille, mihti vero et muheri de mihtari genere prodeunti sub quingentarum, singuhs autem civibus et aliis quibuscumque utriusque sexus sub trecentarum li- brarum proveniensium penis auctoritate apostolica districtius duximus inhibendum, ne Castra, feuda, homines, vassaUos, terras, domos, vineas aut pos- sessiones, seu aha quecumque bona immobiha, sive iura ipsorum in partibus earundem Campanie vel

URBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1264. 169

Maritime consistentia, alicui vel aliquibus ecclesia- sticis, aut secularibus personis, cuiuscumque status, dignitatis, ordinis vel conditionis forent, que non es- sent de eisdem Campania vel Maritima et exinde oriunde, et que non essent etiam de foro Rectoris eiusdem provincie, vendere, distrabere, donare, per- mutare, locare aut ad censum vel empbiteosin dare, aut abo quocumque modo vel titulo abenare pre- sumerent. Nos enim ex tunc omnem contractum, si quem contra buiusmodi nostram inbibitionem fieri vel celebrari contingeret, n-ritum penitus, va- cuum decrevimus et inane, ac nuUius prorsus exi- stere firmitatis, et nicbilominus tibi nostris sub certa forma in virtute obedientie districte dedimus bt- teris in preceptis, ut buiusmodi inbibitionem et con- stitutionem nostram in tua Civitate, ac in omnibus castris et locis tue diocesis per te vel per abum seu aUos soUempniter pubUcare curares, faciens exinde confici pubUca instrumenta, et nicbilominus pubUcationem buiusmodi singubs diebus dominicis et festivis in ecclesns earundem Civitatis et diocesis faceres innovari, Contradictores etc. Tu vero, sicut accepimus, mandatum nostrum exequens diUgenter, inhibitionem et constitutionem buiusmodi soUem- pniter pubUcasti: sed NobUes viri Iobannes Ro- gerii de VaUemontone ac Petrus Rogerii eius ne- pos, Iohannes de Canturano, necnon et beredes quondam Tbolomei de VaUemontone, et Iobannes de Sarmineto cives Anagnini contra inhibitionem nostram temere venientes, etiam post eiusdem in- hibitionis pubUcationem, de vassaUis, terris, domi- bus aUisque possessionibus et bonis, que habebant in Castro Sarauneti Terracinensis diocesis, quen- dam ahenationis contractum contra formam pre- dicte inhibitionis fecisse dicuntur, propter quod pe- nas in eadem inbibitione nostra contentas eos non est dubium incurrisse. Nos igitur nolentes huius- modi eorum presumptionem sic ecclesie predicte dampnosam sub dissimulatione transire, fraternitati tue per apostoUca scripta in virtute obedientie di- stricte precipiendo mandamus, quatenus contractum huiusmodi cum quacumque persona ecclesiastica vel seculari, cuiuscumque status, dignitatis, ordinis vel conditionis existat, que non sit de predictis Cam- pania vel Maritima et exinde oriunda, et que non sit etiam de foro Rectoris memorate provincie, ini- tum pubUce et solempniter irritum penitus, va- cuum et inanem denuntians, et nuUius existere fir- mitatis, omnibus predictis NobiUbus auctoritate no- stra firmiter et districte precipias, ut infra tres dies post preceptum huiusmodi predictum contractum pubUce revocent et dissolvant, non obstantibus quibusbbet penis, obUgationibus et etiam iuramentis super hoc interpositis, a quibus eos duximus ab- solvendos, et facias de revocatione huiusmodi con- fici publicum instrumentum, quod ad nos per tuum nuntium volumus destinari. Quod si tuo, immo po-

tius nostro in hac parte precepto parere forte no- luerint, tu Ulos ex parte nostra peremptorie citare procures, ut infra octo dies post citationem tuam personaUter conpareant coram nobis, satisfacturi nobis de pena, in quam inciderunt, et aUas nostra super hiis audituri mandata et efficaciter impleturi. Volumus autem, ut de toto huiusmodi processu, quem per te in hac parte haberi contigerit, con- fici facias publicum instrumentum, illud nobis fi- deliter transmissurus. Datum apud Urbemveterem iiu. Kal. ApriUs, Pontificatus nostri anno tertio. In e. m. Petro Nicolai Canonico Setino.

ccxcvni.

Rectori patrimonii B. Petri in Tuscia, ut magistro Rayne- rio custodiam Roccae de Orcla tradat. Eeg. An. III. ep. 388. Tom. TJL fol. 100.

Urbanus episcopus etc. Dilecto fiUo NobiU viro Pipiono de Petrasancta, Rectori Patrimonn beati Petri in Tuscia, salutem etc. De fidelitate ac legaUtate dilecti fiUi Magistri Raynerii de Vi- terbio, Capellani nostri, plenam in domino fiduciam obtinentes, custodiam Rocce nostre de Orcla per nostras ei sub certa forma Utteras duximus com- mittendam. Ideoque mandamus, quatenus Roccam ipsam cum omnibus armis, guarnimentis et uten- silibus suis eidem Capellano facias assignari, et de assignatione huiusmodi tria confici pubhca instru- menta, quorum unum penes te retineas, aUud re- maneat apud CapeUanum eundem, et tertium ad nos mittas. Datum apud Urbemveterem Nonis Apri- Us, Pontificatus nostri anno tertio.

ccxcrx

AOocutio Urbani PP. IV. ad Cardinales de dignitate Se- natoria Urbis et regno Siciliae Carolo duci Andega- vensi dando. Eeg. An. III. de Curia ep. 84. Tom. IU. fol. 103.

Urbanus episcopus etc. Ad perpetuam rei memoriam. (DiflSnitio inter fratres super Senatu Urbis, et Regno SiciUe dando NobiU viro Carolo Andegavie ac Provincie Comiti.) Dicit Ieremias, quod omne malum ab aquilone pandetur, nos au- tem dicimus, quod non iam ab aquilone, sed a Regno SiciUe nobis et vobis panditur omne malum: nam de eius divitiis magna pars mundi corrumpi- tur, ecclesie patrimonium laceratur, et vie nostre, et ad nos venientium ex parte iam maxima se- piuntur. Ut autem tot maUs, quibus modis poteri- mus, occurramus, aUqua cogimur tolerare, que hu- iusmodi causis cessantibus minime pateremur. Un- de quia procedente tractatu inter nos et dUectum filium Nobilem virum Carolum, Andegavie ac Pro- vincie Comitem, de Regno SicUie sub certis con- ditionibus ei dando, contigit eundem Comitem in Senatorem Urbis assumi, nos, qui nuUum princi- pem preter Romanum Pontificem, si vel prospe

160 URBANUS PP. IV. .NNO CHRISTI 1264.

ritas arrideret, vel saltem levior urgeret calamitas, dominari vellemus in Urbe, nunc malis crescentibus eidem Comiti in Senatoria dignitate ad tempus obtinenda ad hoc, ut liberior et facilior aditus ei ad dictum Regnum exinde pateat, cogimur assen- tire. Quamvis autem vestra in hac parte fuerint diversa consilia, omnibus tamen provida medita- tione pensatis, nobis videtur utile et hoc tempore necessarium, ut iuxta eiusdem Comitis, et Carissi- mi in Christo filii nostri Ludovici Francorum Re- gis illustris desiderium, dilectum filium nostrum S. tituli sancte Cecilie presbiterum Cardinalem sine more dispendio destinemus ad ipsos, qui ad primam de illis duabus viis, quas dilectus filius Magister Albertus Notarius noster eidem Comiti nuper secum tractando proposuit, Comitem ipsum diligentibus monitis et quibuscumque poterit mo- dis inducat, ad quod obtinendum eundem Cardi- nalem per nostras htteras ad ipsos Regem et Co- mitem dirigendas iuvare curabimus, scribendo eis- dem, quanto affectuosius scribere poterimus in hac parte. Verumtamen si nullo modo possent induci ad huiusmodi primam viam, volumus, quod idem Cardinahs, antequam oporteat predicti Regni dis- solvi tractatum, transeat ad secundum viam seu formam Senatus articulum contingentem, et si cum eodem Comite volente iuxta formam cavere se- cundam, super ipsius Regni negotio convenire po- tuerit, procedat in utroque negotio iuxta formas inferius annotatas. Due autem vie seu forme pro- posite dicto Comiti de Senatu sunt ille, quas vo- bis supra legimus, et nunc iterum recitamus.

Prima forma cautionis, que videtur a Comite requirenda, hec est. Prefigetur ei tempus triennii vel quadriennii, vel ad plus quinquennii, ultra quod nequeat tenere Senatum, et dabit suas pa- tentes litteras et promittet sub penis infrascriptis, quod ultra tempus, de quo cum eo conventum fuerit, non tenebit Senatum, nec se de eo quo- quomodo per se vel per ahum intromittet, et quod si infra illud tempus, de quo conventum fuerit, Regnum Sicilie totum vel maiorem partem eius, cui minor non possit resistere, acquisierit, ad man- datum Romani Pontificis, qui pro tempore fuerit, Senatum dimittet omnino, ex tunc per se vel per ahum non resumpturus eundem, et hec omnia et singula se firmiter ac fidehter servaturum firma- bit proprio iuramento. Quod si contra premissa vel ahquid de premissis venerit vel fecerit, preter reatum periurii idem Comes excommunicationis, et terra sua ubihbet constituta interdicti incurrent sententias eo ipso: quas sententias, si per mensem sustinuerit, eo ipso cadat a iure Senatus: et si postea de facto Senatum tenere contenderit, seu per se vel per ahum de eius regimine, seu quo- quomodo intromiserit, cadat eo ipso ab omni iure sibi quesito in Regno Sicilie.

Secunda forma hec est. Promittat Comes, quod bona fide dabit operam, ut Romanis non iuret regere Urbem ad vitam, sed quandiu sibi placuerit, tenere Senatum: quod si obtinere hoc poterit, iuret Comes, quod non tenebit Senatum ultra quinquennium, seu ultra illud tempus citra quinquennium, de quo conventum fuerit inter ipsum et dictum Cardinalem: et quod si infra illud tempus, de quo conventum fuerit, Regnum Sicihe totum vel maiorem eius partem, cui minor non possit re- sistere, acquisierit, ad mandatum Romani Pontificis, qui fuerit pro tempore, dimittet Senatum omnino, extunc per se vel per ahum non retenturus eundem. Si autem dictus Comes a populo Romano obtinere non possit, quod non teneatur Urbem regere vita sua, promittet Comes, quod postquam concesseri- mus ei Regnum Sicihe, et ipse totum illud vel ma- iorem partem ipsius acquisierit, vel si forte, quod absit, illud acquirere non poterit, postquam de hoc liquido constiterit, ipse dimittet Senatum, cum a nobis vel successore nostro de plano, non servata iuris solempnitate, decretum fuerit, quod illum de- beat dimittere, adiecto expresse in eodem decreto, quod Senatum sine ecclesie Romane preiudicio et anime sue periculo tenere non potest, et quod dictum Senatum potest dimittere de iure sine offensa iuramenti, quod prestitit et prestabit in adventu suo Romanis, et tunc ut dictum est eundem Senatum omnino dimittet, et hec omnia iurabit et promittet sub pena et cautionibus supra- dictis. Tertio promittet, quod in dimissione Senatus dabit operam bona fide, ut idem Senatus ad ordi- nationem Romani Pontificis et ecclesie revertatur, cives scilicet Romanos ad hoc, sicut mehus et ho- nestius poterit, inducendo. Iurabit etiam, quod dum Senatum tenuerit, nichil scienter in terris ecclesie, demaniis scilicet et feudis, in eiusdem ecclesie pre- iudicium vel suorum faciet contra ipsam ecclesiam et ecclesiasticam hbertatem. Quod si ipse vel sui fecerint, id sine more dispendio revocabit, et iste cautiones omnino habeantur ad minus, et meliores, si poterunt obtineri. Si autem dictus Comes pre- dictas promissiones et cautiones facere recusaverit, idem Cardinahs dimisso Regni negotio ad sedem apostohcam revertatur, premissa protestatione de iure Romane ecclesie in Senatu, et reddat in hoc placabilem Regem Francie, Romanam ecclesiam excusando, cum per eam non stet, quin negotium cum eodem Comite modo debito consumetur.

Hoc autem modo super Senatus articulo datis consihis diffinimus, hoc addito, quod si idem Cardi- nahs super Regni negotio cum dicto Comite non potuerit convenire, nec in prima nec in secunda forma, nec in aha quahbet procedat super Senatus articulo cum eodem; immo ius nostrum et Romane ecclesie in dicti Regis presentia contestetur eidem, et dicat expresse, quod sine aiiime sue periculo et

URBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1264. 161

Romane ecclesie preiudicio nequeat susceptum Urbis regimen retinere.

Sane super dicti Regni negotio diffinimus dandam fore a nobis potestatem Cardinali predi- cto super modificationibus ex parte dicti Comitis postulatis, ita quod idem Cardinalis negotietur prudenter cum eo, nec se nimis exibeat facilem ad assensum, sed cum deliberatione morosa stet pro utilitate ecclesie, quantum poterit et possit, censum, de quo est actum, minuere in duobus mifibus un- ciarum et non ultra, et ad hanc diminutionem si- mul non venias, sed gradatim.

Circa articulum etiam iuramenti Regnicola- rum reddat se omnino difficilem, et temptet, si illum, sicut iacet, poterit obtinere: et si hoc non potest, remittatur in vita Comitis iuramentum hu- iusmodi: et si nec hoc potest, extendatur eiusdem iuramenti remissio ad primum heredem: et si nec istud, inquirat dictus Cardinalis, an aliquam secu- ritatem aliam in locum iuramenti huiusmodi veht idem Comes offerre. Quod si in hiis omnibus de- fecerit, et in aliis conveniri non poterit cum eo- dem, possit articulum iuramenti totaliter amovere.

De aliis autem conditionibus, quarum modi- ficatio petitur, sicut eas legimus nuper vobis, po- testatem habeat Cardinalis modificandi et hmitaudi easdem cum predicti Regis consiho, prout honori Dei et eius ecclesie ac nostro, et felici promo- tioni negotii viderit expedire, provisurus attentius, quod expressionem taxati numeri mihtum non remittat, nisi dictus Comes possit eidem ostende- re manifeste, quod id expediens sit negotio potius quam persone.

Ceterum postquam super omnibus supradictis cum eodem Comite concordaverit, scribantur vel legantur omnia in eiusdem Regis presentia.

Et possit prefatus Cardinahs promittere dicto Comiti nostro et ecclesie Romaue nomine, quod postquam sine gravi scandalo ecclesie Gallicane de assignanda sibi decima, quam petiit, ordinatum fuerit et concessum, et negotium, pro quo Caris- simus in Christo filius noster H. Rex Anglorum Illustris, et Eadmundus natus eius sunt auctoritate nostra citati, fuerit per nos deo favente decisum, et pax inter Carissimam in Christo fiham nostram Margaritam illustrem Francorum Reginam et ipsum Comitem fuerit reformata, vel saltem per eundem Cardinalem vel per ahum seu ahos, quos idem Francorum Rex duxerit deputandos, super pace huiusmodi tahs tractatus processit, quo ipse Fran- corum Rex contentus existat, dabitur eidem a no- bis Regnum Sicihe cum iuribus et pertinentiis suis sub conditionibus tractatis, et hinc inde fir- matis seu acceptatis, non mutandis nec augendis, vel minuendis in totum vel ahquam sui partem, et de sic dando Regno predicto dabit suas htteras dicto Comiti Cardinalis, et de sic recipiendo Co-

mes versa vice suas dabit htteras Cardinali. Fi- nalem autem concessionem et investituram Regni predicti nobis duximus reservandam.

Et hec super Senatus et Regni predictorum negotiis diffinimus, et huiusmodi nostram diffinitio- nem volumus firmam, inconcussam et stabilem, ac immutabilem et inviolabilem permanere. Actum apud Urbemveterem in Camera Palatii Episcopalis, presente fratrum nostrorum Collegio vn. Kalend. Maii, Pontificatus nostri anno tertio.

ccc.

Regi Franciae super eodem negotio. Reg. An. III. de Curia ep. 84. Tom. III. fol. 107.

Urbanus episcopus etc. Carissimo in Christo fiho Ludovico Illustri Francorum Regi, salutem etc. Ab illis christianissimis progenitoribus dilectus fi- hus Nobihs vir Carolus Andegavie ac Provincie Comes, germanus tuus, produxit originem, qui Ro- manam ecclesiam devotissime venerantes etc. ut in superiori proxima, verbis competenter mutatis, usque gubernaret, eundem Comitem per nostras sub certa forma requirimus htteras, ut attendens provide etc. usque expressimus htteris, et in ilhs, quas nunc ei destinamus, exprimimus etc. usque supradictum. Ideoque Serenitatem tuam, quam in terris ad con- solationem ipsius ecclesie reservavit altissimus, ro- gandam duximus attentius et hortandam, in remis- sionem tibi peccaminum nichilominus suadentes, quatenus predictum Comitem ad acceptandam hu- iusmodi primam viam iuxtam indultam tibi cehtus gratiam attentis et efficacibus inductionibus exhor- teris, ita quod noster et fratrum nostrorum animi, qui propter hoc multiphciter fluctuant, tranquil- lentur, nosque reddamur exinde ad procuranda ipsius Comitis spirituaha et temporaha commoda promptiores. Ceterum quia dilectum fihum nostrum S. tituh sancte Cecilie presbiterum Cardinalem ad christianissimum Regnum tuum pro exaltatione ipsius Comitis, quam idem Cardinahs vehementer atfectat, commisso sibi plene legationis officio, de fratrurn predictorum consiho destinamus, quesumus, ut eidem suadeas Comiti, quod eiusdem Cardinalis super dicti Senatus negotio salutaribus monitis ac- quiescat. Datum apud Urbemveterem v. Nonas Maii, Pontificatus nostri anno tertio.

CCCL

Carolo duci Andegavensi pontifex senatoriam dignitatem Urbis ad certum tempus praefigendum conferri vult Beg. An. III. de Curia ep. 93. Tom. III. fol. 107.

Urbanus episcopus etc. Dilecto fiho Nobih viro Carolo Andegavie et Provincie Comiti, salu- tem etc. Fili, ab ilhs christianissimis progenitoribus originem produxisti, qui Romanam matrem eccle- siam devotisshne venerantes, iura ipsius sub diver

162 URBANUS PP. IV. ANN0 CHRISTI 1264.

sitate temporuni multipliciter adauxerunt, potenter eidem defensionis presidio in conservatione huius- modi iurium assistentes: et ideo nequaquam nobis venit in dubium, quin tu eis sicut carnis propa- gatione, sic piorum operum imitatione succedens, velis et desideres iura et iurisdictiones ipsius ec- clesie integra et illibata servari, maxime in loco illo, ubi ecclesia ipsa, divina institutione locata, stabili firmitate persistit, et ubi orthodoxa firmis est fundata radicibus, et sacrum sumpsit exordium religio christiana. Cum igitur Urbis dominium, et institutio Senatoris ad eandem ecclesiam plene per- tineat, nos qui sicut alias tibi scripsisse meminimus, nullatenus pateremur, quod aliquis quantumcumque nobis et ecclesie predicte devotus Urbem ipsam perpetuo vite sue tempore gubernaret, Nobilitatem tuam rogandam, monendam attente duximus et hortandam, mandantes, quatenus attendens provide, quod maximum ipsi ecclesie preiudicium fieret, si eiusdem Urbis Senatoriam dignitatem toto vite tue tempore retineres, divine Maiestatis intuitu, ob reverentiam quoque apostoUce sedis et nostram circa Senatus negotium, primam de ilhs duabus viis, quas dilectus filius Magister Albertus notarius noster nuper tibi tecum tractando proposuit, pro nostre et fratruni nostrorum quiete mentium, sub- lato cuiushbet obstaculo difiicultatis, acceptes, quo- niam etsi tibi ohm ratione facihoris promotionis negoth Regni Sicihe per nostras htteras duximus suadendum, ut electioni a Romano populo ad Ur- bis regimen de te facte hbere consentires, in eis- dem tamen tunc expressimus, et adhuc in presen- bus exprimimus htteris, quod nostre intentionis extitit et existit, quod ad tempus et non perpetuo regimen obtineas supradictum. Tahter igitur preces in hac parte nostras tua impleat magnitudo, ut noster et dictorum fratrum animi, qui propter hoc multiphciter fluctuant, tranquillentur, nosque red- damur exinde ad promovenda tua spirituaha et temporaha commoda proniores. Et cum dilectum filium nostrum S. tituh sancte Cecilie presbiterum Cardinalem ad christianissimum Regnum Franco- rum pro exaltatione tui nominis et honoris, quem idem Cardinahs vehementer affectat, commisso ei plene legationis officio, de fratrum nostrorum con- silio destinemus, eius super dicto Senatus negotio salutaribus monitis et inductionibus acquiescas, ita quod idem Cardinahs huiusmodi exaltationem tuam possit ad laudem et gloriam divini nominis, et ho- norem predicte ecclesie hberius et efficacius promo- vere. Dat. apud Urbemveterem v. Non. Mah, anno m.

cccn,

Callensibus donatio castri Carticeti destructi per P. card. legatum facta confirmatur. Beg. Tom. III. fol. 47.

Urbanus episcopus etc. Dilectis fihis ... Po- testati, Consiho et Communi Callensibus, fidehbus

nostris, salutem etc. Attendentes fidei vestre con- stantiam, quam adversitatis tempore matri vestre Romane ecclesie ut benedictionis fihi servavistis, digne utihtatibus vestris intendimus et petitionibus benignum exhibemus auditum. Cum igitur, sicut asseritis, bone memorie P. sancti Georgii ad Velum aureum diaconus Cardinahs apostolice sedis Legatus, Castrum Carticeti, quod pro eo, quod ipsius incole spiritu contra eandem ecclesiam rebelhonis assum- pto vobis et ahis fidehbus ecclesie dampna gravia et molestias intulerant, destruxistis, vobis cum ho- minibus et pertinenths suis duxerit concedendum, statuens, ut illud a nemine de cetero refici valeat, ac a restitutione dampnorum, que ipsis irrogastis hominibus, vos absolvens, prout in eius htteris con- fectis exinde dicitur plenius contineri: nos vestris supphcationibus inclinati, quod super hiis ab eodem Cardinah provide factum est, ratum habentes et gratum, ad instar fehcis recordationis Innocentii pape predecessoris nostri, id auctoritate apostohca confirmamus etc. usque communimus, tenorem concessionis huiusmodi presentibus inseri facientes. Qui talis est.

Petrus miseratione divina sancti Georgii ad Velum aureum diaconus Cardinahs, apostohce se- dis Legatus, dilectis in Christo ... Potestati, Con- siho et Communi Callensibus, salutem in domino. Meruit sinceritatis vestre devotio et fervor con- stantie magne, quam in presentis et preteriti con- dicione temporis habuistis circa ecclesiam et ha- betis, ut vestris petitionibus annuentes, favorabihter incrementa vestra studeamus, in quibus honeste possumus, promovere. Cum itaque Castrum Carti- ceti hactenus in rebelhone positum vobis et ahis fidehbus graves molestias intulerit et iacturas, vos- que postmodum destruxistis illud, vestris inchnati precibus, Castrum ipsum cum hominibus et perti- nentiis suis Communi vestro concedimus de gratia speciah, statuentes, quod a nullo ulterius refici va- leat, nec Commune vestrum ipsum reficere tenea- tur, a dampnis datis in ipso Castro vos auctoritate presentium nichilominus absolventes. In cuius rei testimonium presentes litteras fecimus sigilh nostri munimine roborari. Datum apud Montem Ulmi xn. Kal. Februarii Anno Domini m.cc.li.

Nulh ergo nostre confirmationis etc. usque incursurum. Presentibus donec in nostra et eius- dem ecclesie devotione duxeritis persistendum tan- tummodo vahturis. Datum apud Urbemveterem VL Nonas Maii, Pontificatus nostri anno tertio.

cccm.

S. cardinali tit. S. Martini committitur Rectoria ducatus Spoletani, Marchiae Anconitanae, Massae Trabariae, necnon Perusina etc. Beg. An. III. ep. 233. Tom. III. fol. 62.

Urbanus episcopus etc. Venerabili fratri Sy- moni tit. sancti Martini presbitero Cardinah, salu

URBANUS PP. IV. i «TO CHRISTI 1264. 163

tem etc. Exequentes apostolicum servitutis officium nobis licet immeritis domino disponente commis- sum, ab oculis nostris, prout nobis ex alto con- ceditur, sompnum corporis excutimus, eosque in circuitu vigiliis levamus assiduis, ut quid agi ad sollicitam commissi nobis gregis curam expediat, intuentes circa prosperum statum eius partes in- tente sollicitudinis impendamus. Illud autem men- tem nostram specialiter excitat, circa illud preci- pue intentio et desideria nostra versantur, ut cum sanctam Romanam ecclesiam, matrem gentium, inclitam Christi sponsam a persequentibus eam gravissimis iniuriis conspiciamus affligi, variis con- tumeliis affici et enormibus collidi iacturis, noctes ducentes insompnes, nec diebus otia indulgentes, studiosam demus operam et operosum studium adhibere curemus, ad eandem ecclesiam ac fide- les eius et filios, qui materne persecutiouis incom- moda sentiunt, quique cum illa dolores et angu- stias partiuntur, ab imminentibus fluctuationibus tempestatum deo propitio liberandos. Verum in- cumbente nobis varietate negotiorum innumera, et contra Petri naviculam, cuius, prout domino placuit, gubernacula gerimus, persecutionis undique inva- lescente procella, licet in partes varias mentis sol- licitudine distrahamur, quia tamen nequimus ubi- libet nostram presentiam exhibere, quia non possu- mus fines humane possibilitatis excedere, ut simul in diversis partibus existendo, potestatem nobis a domino traditam presentialiter exequamur, ad in- star illius, qui exercens commisse sibi legationis ofiicium in regione peccantium in universum mun- dum discipulos, quos elegerat, destinavit, suum per hoc instituendo Vicarium, ut eius exemplo nonnumquam alios in partem sollicitudinis advo- cet, ubi officii sui debitum exolvere prohibet ab- sentia corporahs, illos ad onera nostra comportanda nobiscum fiducialiter advocamus, quos ad hoc spe- ramus, experientia de ipsorum experta industria nos instruente, perutiles, et de quorum traditis a domino sibi virtutibus plenam fiduciam obtinemus. Cum autem in arduis maiorem curam adhiberi conveniat, personas ad illorum prosecutionem eli- gimus potiores, ut secundum cor nostrum salubri- ter et utihter, deo previo, dirigantur: ad personam itaque tuam dirigentes apostohce considerationis intuitum, et virtutes, quibus eam virtutum domi- nus insignivit, considerantes, ut convenit, firma spe fiduciaque tenemur, quod actus tuos, illo di- rigente, qui potest, et iter prosperum faciente, qui novit, sollicitudinis tue ministerio [erunt] prava in directa et aspera convertentur in plana. Ideoque de tua sinceritate plenam in domino fiduciam ob- tinentes, Rectoriam Ducatus Spoletani et Marchie Anconitane, et Masse Trabarie, ac Perusine, Ca- stellane, Tudertine, Narniensis, Interamnensis et Reatine Civitatum et diocesum earumque distri-

ctuum tam in spiritualibus, quam in temporahbus tibi presentium auctoritate comrnittimus, conceden- do tibi hberam potestatem exercendi quicquid ho- nori ecclesie Romane, et utihtati fidelium ibidem existentium expedire noveris in utrisque, ac nichi- lominus in Ducatu, Marchia, Civitatibus, diocesi- bus et districtibus predictis, Romaniola quoque, Gradensi et Aquilegensi Patriarchatibus, illis Ci- vitatibus ac eorum diocesibus et districtibus exce- ptis, que sunt de provincia Lombardie, circum- spectioni tue plene legationis officium duximus committendum, ut iuxta datam tibi a deo pra- dentiam evellas et dissipes, edifices et plantes, sicut videris: ideoque mandamus, quatenus huius- modi Legationis et Rectorie onus devote recipiens et patienter supportare procurans, sic laudabiliter Rectoriam et officium predicta studeas exercere, quod deum exinde magis tibi propitium, et nos fortius tuis utilitatibus sentias obhgatos. Nos enim sententias et penas, quas spiritualiter et tempora- hter in rebelles Ducatus, Marchie, Civitatum et diocesum ac districtuum predictorum, ac senten- tias, quas in alios rebelles legationis tibi commisse tuleris, ratas habebimus, et faciemus, auctore do- mino, inviolabihter observari. Datum apud Urbem- veterem xn. Kal. Iunii, Pont nostri anno tertio.