DCLX.

Ianuensibus et aliis fidelibus per Lombardiam et Tusciam constitutis, ut Henricum Romanorum regem Urbem ad su- scipiendam coronam adeuntem benigne recipiant. Reg. An. V. de Cur. ep. 60. fol. 290.

Clemens episcopus etc. Dilectis filiis... Pote- stati... Capitaneo, Prioribus, Consiho et Communi Ianuensi, salutem etc. Exultet in gloria virtutis al- tissimi Regni culmen inchtum Romanorum, exul- tent magnifice sibi subdite nationes, iocundetur feeunda letitia populorum ilhus copiosa diversitas, et conventum letitie faciant, qui diligunt nomen eius, quoniam ecce Rex ipsorum pacificus dono divine gratie magnificatus in gentibus, cuius vul- tum eiusdem Regis terra desiderat universa, eia veniet mansuetus, ut in suo sedens soho maiestatis solo nutu dissipet omne malum. Cogitet pacis co- gitationes pro subditis, illamque in plebem suam loquatur intrepide, ac sue potentie ministerio sa- lutarium tanquam flumen aquarum multarum ha- bundare faciat et redundare, sicut maris gurgites affluuntur. Terribilis quidem in consiliis super fi- hos hominum, qui sua virtute dominatur in secula a Regahbus sedibus celestis Imperii veram ad in- fima Regna mundi pacem transmittens, illam in nativitatis sue mirabili sacramento per suorum an- gelorum ministerium gloriosum in terris fidelibus nuntiavit. Hec est enim fructus benedictus a dfio, per quem mellifluam ceh dulcedinem susceperunt. Hec est fructus pretiosus fidehbus, quem arbor iustitie in benedictionibus plantata dulcedinis ger- minavit. Hec est fructus mire pulchritudinis et de- coris, quem celestis agricole summa benignitas de radice claritatis eduxit. Et hec est fructus, de quo gentium doctor apostolus et predicator egregius veritatis in sacro sue salutationis eloquio, quod de conscientia Regis emittebat excelsi, cunctorum refici corda fidehum cum summo desiderio cupie- bat Nos enim ipsius instructi eruditione decoris huiusmodi fructum in orbe terrarum supra omnia cupimus habundare, propter quod hbenter studia mentis nostre convertimus, ut fructus ipse in re- gionibus et terris Regno Romano subiectis et ahis partibus orbis, in quibus cultus viget fidei Chri- stiane, multiplicetur ad divini nominis gloriam et honorem.

Dudum siquidem Carissimus in Christo fihus noster Henricus Rex Romanorum Blustris per so- lennes nuncios, ad hoc sufficiens habentes manda- tum, quos ad sedem apostolicam destinavit, nobis, presentibus fratribus nostris, in publico et solenni Consistorio, astante fidelium multitudine copiosa, electionem unanimem de persona sua per Vene- rabiles fratres nostros Archiepiscopos, et dilectos

CLEMENS PP. V. ANNO CHRISTI 1310. 437

filios nobiles viros Regni Alamanie Principes, in electione Romani Regis vocem habentes, celebra- tam fuisse concorditer, et etiam ipsi Arcliiepiscopi et Principes per litteras suas decretum sue electio- nis continentes solenniter cum humilitate debita intimarunt, petentes instanter a nobis per nuntios memoratos electionem per nos approbari predi- ctam, sibique Regiam denominationem ascribi, et ad nostram veniendi presentiam unctionem, con- secrationem et coronam Imperii de nostris mani- bus recepturo terminum assignari. Nos vero, cum eisdem fratribus deliberatione prehabita diligenti, prout tanti negotii gravitas exigebat, ac matura et sollicita deliberatione discussis, que in huiusmodi negotio putavimus attendenda, electionem eandem duximus approbandam, sibi denominationem huius- modi liberaliter ascribentes, ipsumque Regem Ro- manorum reputavimus, nominavimus, denuntiavi- mus et declaravimus de fratrum predictorum con- siho, iustitia exigente, approbantes nichilominus et etiam declarantes ac pronuntiantes sufficientem et habilem ipsum fore ad Imperialis celsitudinis di- gnitatem, et unctionem, consecrationem et Romani coronam Imperii per nostras deberi concedi manus eidem loco et tempore oportunis, et ad unctionem, consecrationem et coronationem huiusmodi in ba- sihca Principis Apostolorum de Urbe recipiendas de manibus nostris, divina favente clementia, cer- tum terminum de ipsorum fratrum consiho per alias nostras htteras continentes premissa omnia hberahter prefigentes.

Nuper autem Rex predictus nobis per dilectos fihos nobiles viros Amadeum Sabaudie, et Guido- nem de Flandria Zelandie Comites, ac Oddonem de Grandisson suos nuntios speciales apostolatui nostro significare curavit, quod subditis suis intra Romanum Regnum in partibus Lombardie et Tu- scie constitutis, qui nedum civilibus bellis sed etiam extrinsecis dissidiis, peccatis exigentibus, multiplici- ter colliduntur, pacem dare, pro ipsis tranquillita- tem exquirere, et ad reformandum inter ipsos con- cordiam ardenter aspirans, pura intentione desi- derat inobedientes singulos et rebelles Romane ecclesie matris sue, ut ab ipsis ei cum humilitate et reverentia debita, prout convenit, pareatur, pro eius honore ipsius ecclesie pro viribus subiugare dominio, et ecclesiarum iura et bona deperdita, et per nonnullos, qui gloriantur, cum malefecerint, in diversis eiusdem Regni partibus occupata in manu potenti recuperare proponit, propter quod et alias iustas et rationabiles causas, que ad hoc sue men- tis fervorem inducunt, prefatum terminum ad re- cipiendum unctionem, consecrationem et corona- tionem predictas eis per nos, ut premittitur, as- signatum anticipare disponit, ut speramus, pro utihtate communi ad predictas Regni Romanor. par- tes potenter et personahter accedendo, ut per pro-

vidam et consultam anticipationem huiusmodi, illo, qui aspera novit in vias planas convertere, fa- ciente, placatio fiuctuum bellorum et dissidiorum huiusmodi, ac recuperatio bonorum et iurium pre- dictorum, et humihatio rebelhum eorundem sue virtutis ministerio fructuoso celerius valeat prove- nire. Profecto celestis altitudo consihi in fidehbus suis uberum gratiarum dona niultiplicans, precel- sas Sacerdotii et Imperii dignitates ad plenum et utile regimen, et gubernationem ipsorum fidehum salutarem pia in terris dignatione constituit, ut in executione fructuosi regiminis, et in voti unitate conformes ipsorum universis profutura concordia altemtrius fulta presidiis, opus hberius exercerent iustitie, et commodius in tabernacuhs fiducie con- stituerent populum Christianum.

Premissis igitur digna consideratione pensa- tis, et sperantes Regem prefatum ecclesiarum et personarum ecclesiasticarum advocatum solhcitum, et utilem defensorem, promotorem avidum eccle- siastice libertatis, sectatorem pietatis operum, ami- cum sedulum virtutis ac pacis et iustitie fervidum zelatorem, et propter hoc congruis et gratiosis fa- voribus assistere proponamus eidem, Universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur attentius, vobisque nichilominus per apostohca scripta man- damus, quatenus considerantes attentius, quod pa- cis amenitas numerum multiplicat populorum, quod- que in multitudine gentium Regalis celsitudinis pul- cra serenitas resplendet amphoribus radiis claritatis, ac provida meditatione pensantes, quod Rex prefa- tus ad nullius partiahtatis dexteram vel sinistram, sicut pro certo creditur et speratur, nobisque per eosdem nuntios suam apertissime super hoc tam secrete quam publice pluries aperuit voluntatem, suos declinabit affectus, quodque Vassallos sancte Romarie ecclesie in benivolentia regali recipiet et servabit, ac ecclesie predicte devotos etiam in Re- gno constitutos eodem in suis iuribus confovebit, nec offendet seu offendi contra iustitiam permittet, eosdem vestros animos pro divina et apostohce se- dis ac nostra reverentia convertatis ad pacem, et eiusdem Regis, quorumhbet bellorum feritate de- pressa et periculosis fomitibus odiorum evulsis, monitis et votis salutaribus tanquam benedictionis filii reverenter intendere procuretis, ut per hoc deum timere et Regem predictum honorificentia debita venerari laudabiliter ostendatis.

Eya ergo prefato Regi non per armoram stre- pitus, non per bellorum precipites impetus, et non per terribiles et hostiles incursus corda vestra, sed per vias rectas et copiose pacis delectabiles semi- tas preparate, ac omnia, que impendere sibi tene- mini, exhibere promptis animis studeatis. Sic igitur monita, preces et exhortationes et mandata huius- modi, que de precordiis apostohcis confidenter ema- nant, studeatis devote suscipere, et sic ad efficacia

438 CLEMENS PP. V. ANNO CHRISTI 1310.

exauditionis effectum vestra sinceritas introducat, quod per hoc nostram et apostolice Sedis bene- dictionem et gratiam vobis uberius vindicetis, et plenitudinem benivolentie Regalis vobis sentiatis proinde magis propitiam et benignam. Datum in Prioratu de Grausello prope Malausanam Vasio- nensis diocesis Kal. Septembris, Pontificatus no- stri anno quinto.

In e. m. Florentinis, Senensibus, Cremonen- sibus, Lucanis, Parmensibus, Placentinis, Lauden- sibus, Reginensibus, Mutinensibus, Mantuanis, Bri- xiensibus, Astensibus, Mediolanensibus, Pergamen- sibus, Veronensibus, Novariensibus, Alexandrinis, Tervisinis, Cumanis, Albensibus, Paduanis, Papien- sibus, Terdonensibus, et Universis personis eccle- siasticis et secularibus subditis Carissimi in Christo filii nfi Henrici Regis Romanorum Illustris, cuius- cumque preminentie, status et conditionis existant.