In nomine Domini amen. Universis presentes litteras seu presens publicum instrumentum inspecturis ... Johannes, permissione divina, abbas raonasterii sancti Martini Tornacensis, ordinis sancti Benedicti, judex delegatus una cum religioso viro Domino .. Abbate monasterii sancti Michaelis Antwcrpiensis ordinis premonstratensis, cameracensis diocesis, et venerabili viro .. decano ecclesie sancte Marie Trajectensis, cum clausula quatenus vos vel duo aut unus vcstrum per vos vcl alium seu alios, etiam si sint extra loca in quibus deputati estis judices et cetera, Beligioso Patri domino ... Abbati Cysterciensi ad Bomanam eccle- siam nullo medio pertinenti, Cabylouensis diocesis, ac abbatibus et abbatissis monasteriorum ordinis Cysterciensis, necuon eorunulcm monastcriorum conventibus contra molestatores et injuriatores eoruradem a sede apostolica specialiter deputatus ac officialis Tornaccnsis in Domino salutem et presentibus adhibere ficlem. Noveritis nos .. Johannera delegatum predictum, anno Dominice nativitatis millesimo trecentcsimo sexagesimo octavo, mense Octobris, die vigesima secunda, necnon nos ofticialem Tornacensem, anno, die ct mense predictis, indictione, septima secundum morem gallicanum, pontificatus sanctissimi in Christo patris et Domini nostri, Domini Urbani digna Dei providentia pape quinti, anno sexto .. litteras apostolicas felicis recordationis sanctissimi in Christo Patris et Domini nostri, Domini Clementis divina providentia pape sexti, vera bulla plumbca in cordula canapis, more Bomane curie, bullatas, sanas et integras, non viciatas, non abolitas, non cancellatas, non corruptas nec in aliqua sui parte suspectas sed omni vitio et snspitione carentes ut prima facie apparebat, recepisse, vidisse, tenuisse et diligenter inspexisse tenorem qui sequitur continentes .. Clemens episcopus servus servorum Dei, dilectis filiis sancti Martini Tornacensis et sancti Michaelis Antwerpiensis, cameracensis diocesis, monasteriorum abbatibus ac .. decano ecclesie sancte Marie Trajectensis, salutem ct apostolicam benedictionem .. Militanti ecclesie, disponente Domino, presidentes circa curam ecclesiarum et monasteriorum omni solertia reddimur indefesse solliciti ut eorum occuramus dispendiis et utilitatibus divina cooperante clementia salubriter intendamus. Sane dilectorum filiorum abbatis Cysterciensis ad Bomanara ecclesiam nullo medio pertinentis, Cabylonensis diocesis, ac abbatum et dilectarum in Christo filiarum abbatissarum monasteriorum ordinis Cysterciensis ac eorumdem monasteriorum conventuum conquestionem percepimus, quod nonnulli archiepiscopi et episcopi, abbates, priores et alii ecclesiarum prelati et clerici ac ecclesiastice persone tam religiose quam etiam seculares, necnon duces, marchiones, comites, barones, milites, nobiles et laici communia civitatum, universitates opidorum, castrorum, villarum et aliorum locorum ac alie singulares persone

148

civitatum et diocesis ac partium diversarum in quibus dicta monasteria ac alia loca et membra eisdem monasteriis subjecta, consistere dinoscuntur, occuparunt et occupari fecerunt castra, villas et alia loca, domos, ecclesias, grangias, molendina, decimas, obediencias, casalia, tcrras, vineas, possessiones, census, redditus et proventus, jurisdictiones et jura ac nonnulla bona mobilia et immobilia ad dicta monasteria et bujusmodi alia membra eorum, spectantes et ea detinent indebite occupata seu ea detinentibus prestant consilium, auxilium et favorem. Nonnulli etiam civitatum et diocesis ac partium predictarum qui nomen Domini in vacuum recipere non formidant, dictis abbatibus et abbatissis et conveutibus super predictis castris, villis et locis, ecclesiis , grangiis, molendinis, decimis, casalibus, castris, terris, jurisdictionibus, possessionibus, censibus, partibus, bonis et rebus aliis ad monasteria et membra predicta spectantibus multiplices molestias ac injurias inferunt et jacturas. Quare pro parte dic- torum abbatum, abbatissarum et conventuum nobis extitit humiliter supplicatum, ut cum valde difficile reddatur eisdem pro singulis querelis ad apostolicam sedem habere recursum, providere eis super hoc paterna diligentia curaremus. Nos igitur consideratione venerabilis fratris nostri Guillelmi, Episcopi Tusculanensis, et carissimi in Christo filii nostri Johannis Ucgis Francic illustris nobis super hiis supplicantium humiliter, adversus occupatores, detcntores, presumptores, molestatores et injuriatores hujusmodi, illo volentes eisdem abbatibus, abbatissis et conventibus remedio subvenire, per quod illorum compescatur temeritas et aliis aditus committendi similia precludatur .. Discretioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatenus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium, seu alios etiam si sint extra loca in quibus deputati estis conservatores et judices abbatibus, abbatissis et conventibus supradictis efficacis defensionis presidio assistentes, non permittatis eosdem super premissis et quibuslibet aliis bonis et juribus ad ipsos communiter vel divisim spectantibus, ab eisdem et quibuscumque aliis indebite molestari, seu eis gravamina, dampna vel injurias irrogari, facturi ipsis cum ab eis vel eorum aliquibus seu procuratore vel procuratoribus eorumdem vel aliquo- rum ipsorum fueritis requisiti de predictis [et aliis personis quibuslibet super restitutione ecclesiarum, grangiarum, castrorum, casalium, terrarum, possessionum et jurisdictionum, jurium et bonorum mobilium et immobilium , reddituum quoque et proventuum ac aliorum quo- rumcumque bonorum , necnon de quibuslibet injuriis, molestiis atque dampnis presentibus et futuris, in personis et rebus ipsorum illatis, eisdem in illis videlicet que juditialem requirunt indaginem summarie, simpliciter et de plano, sine strepitu et figura judicii; in aliis vero prout qualitas eorum exegerit justitie complementum , occupatores seu detentores, molestatores, presumptores et injuriatores hujusmodi necnon contradictorcs quoslibet et rebelles cujuscumque gradus, status, ordinis vel conditionis, etiam si archiepiscopalis vel episcopalis dignitatis extiterint, quandocumque et quotienscumque expedierit, auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam appellationc postposita, compcscendo, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis, non obstantibus tam felicis recordationis Bonifacii pape VIII, predecessoris nostri, in quibus cavetur ne aliquis extra suam civitatem et diocesim, nisi in certis exceptis casibus et in illis ultra unam dietam a fine sue diocesis ad judicium evocetur, seu ne jndices et conservatores a sede deputati predicta extra civitatem et diocesim in quibus dcputati fuerint, contra quos- cumque proccdere sive aliis vcl alii vices suas committerc, aut aliquos ultra unam dietam a fine diocesis eorumdem trahere prcsumant; seu quod de aliis quam inauifestis injuriis et violeutiis

149

ct aliis que juditialem indaginem exigunt, penis in cos si secus egerint et in id procurantes adjectis conservatores se nullatenus intromittant, et tam de duabus dietis in concilio generali dummodo ultra tertiam vel quartam aliquis extra suam civitatem et diocesem auctoritate presentium ad judicium non trahatur, quam aliis quibuscumque constitutionibus a predeces- soribus nostris Romanis pontificibus tam de judicibus delegatis et conservatoribus, quam personis ultra certum numerum ad judicium non vocandis et aliis editis que nostre possent in hac parte jurisdictioni aut potestati ejusque libero exercitio quomodolibet obviare, seu si aliquibus communiter vel divisim a prefata sit sede indultum, quod excommunicari, suspendi vel interdici seu extra vel ultra certa loca ad judicium evocari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum, de indulto hujusmodi et eorum personis, locis, ordinibus et nominibus propriis, mentionem, et quelibet alia dicte sedis indulgentia generali vel speciali cujuscumque tenoris existat per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam nostre jurisdictionis explicatio in hac parte valeat quomodolibet impediri et de qua cujuscumque toto tenore de verbo, ad verbum in nostris litteris habenda sit mentio specalis. Ceterum volumus et apostolica auctoritate decernimus, quod presentes littere per concedentis obitum non expirent et quod quilibct vestrum pro- sequi vuleat articulum etiam per alium inchoatum, quamvis idcm inchoans nullo fuerit im- pedimeuto canonico prepeditus, quodque a data presentium sit vobis et unicuique vestrum in premissis omnibus et eorum singulis ceptis et non ceptis presentibus et futuris perpctuata potestas et jurisdictio attributa, ut eo vigore eaque firmitate possitis in prcmissis omnibus et singulis ceptis et non ceptis presentibus et futuris et pro predictis procedere ac si predicta omnia et singula coram vobis cepta fuissent et jurisdictio vestra et cujuslibet vestrum in predictis omnibus et singulis per citationem vel modum alium perpetuata lcgitimum extitisset constitutionem predictam super conservatoribus et alia quelibet in contrarium edita non obstante, per hoc autem aliis conservatoribus dictis abbatibus, abbatissis et conventibus per nostras litteras alias quascumque concessas quominus ipsi easdem litteras in oinnibus exequi et jurisdictionem ac potestatcm eis per dictas litteras attributas exercere libere valeant qua- cumque constitutione contraria non obstante, ac ipsis quoque littcris non intendimus in aliquo derogare. Datum Avinioni II nonas Februarii, pontificatus nostri anno nono. In quorum visionis, inspectionis et omnium premissorum testimonium ac certitudinem pleniorem presentes litteras seu presens publicum instrumentum nos abbas, judex et officialis Tornacensis predicti per Johannem Rogeri filium Ralduini, notarium subscriptum publicari mandavimus et signo notariatus sui quo utitur signari sigillorumque nostri, Abbatis predicti ac curie Tornacensis quo nos officialis predictus utimur in hac parte communiri. Acta sunt hec Tornaci videlicet coram Domino abbate et officiali predictis presenlibus discretis viris ma- gistris Egidio Pyl et Johanne Rlauvoet, curie Tornacensis notariis testibus vocatis specialiter et rogatis.

Ego Johannes Rogeri filius Ralduini Tornacensis diocesis, apostolica et imperiali auctoritate notarius publicus quia prefatas apostolicas litteras de mandato dominorum abbatis judicis delegati, et... officialis preilictorum, aliis occupatus hic transcribi feci, nil addendo eisdem vel subtrahendo, quod sensum mutet seu variet intellectum, qucraadraodum collatio facta per me et magistrura Joliamicm filauvoet, de eisdem ad presens transcriptum evidenter

430

edocet. Igitur de mandato dominornm abbatis et.. officialis predictorum hec manu propria subscripsi et mei nominis signnm consuetum, premissa publicando, apposui in testimonium veritatis, anno, indictione, mense, die et pontificatu quibus supra.