In nomine Patris ct Fiiii ct Spiritus sancti. Amcn. Ego magister Nicholaus de Biervliet, per Dei gratiam racnte sanus et integer, desiderans quamdiu viget in corporis membris quies, et ratio regit mentem, quam siquidem rationcm sepe adeo langor obnubilat, ut non solum temporalium rerum, verum etiam sui ipsius cogat ipsa langoris vehementia oblivisci condi- tionis bumane inevitabile debitum pervenire, mearum rerum et bonorura omnium dispositio- nem per prcsens testamentum in hunc modum facere providi. In primis volens, quod si aliqui apparuerint qui co,mpetentibus probationibus probarc poterunt mc aliqua injuste ab eis habuisse, per cxecutores mei testamenti infrascriptos de bonis mcis restituantur eisdem. ltem do, lego octo libras parisienses ad comparandum ceram, de qua volo quod fiant sex cerei, qui ponantur coram ymaginibus Virginis gloriose in ecclesiis sanctorum Donatiani, Basilii, Johannis, Salvatoris, Beate Virginis Marie et Hospitalis sancti Johannis in Brugis, u\ coram eisdem ymaginibus ardeant quamdiu duraverint. Item do, lego Jobanni de Glavie, commoranti in vico dicto Oudeburch, quinque solidos. Item heredibus magistri Nicholai de Groendic viginti solidos. Item heredibus Benedicti Lardekins viginti quinque solidos. Ilem heredibus Stasini Lardekins et Katerine uxoris sue, viginti solidos. Itcm Johanni de Hansc- beke, vel ejus heredibus, octo solidos. ltem Weitino, dicto ballivo, decem solidos. Item heredibus Alvekini, quondam garsionem patris mei, sedecim solidos et coffinnm suum proprium. ltem heredibus magistri Johannis Patins, Insulensis, commorantibus Insulensi, juxta domum Colardi Dyonisii, decem solidos et scripta Cardinalis super amphorismos Ypocratis tantummodo. Item heredibus Nicholai Duvekins Communes Questiones super logicam et grammaticam tan- tummodo. Item heredibus Francisci Duvekins et heredibus quondam Marie dicte Ostkins, quondam ejus uxori, viginti quinque solidos. Item Johanni Auri sedecim solidos. Itcm Johanni dicto Wale, quondam famulo patris mei, triginta quinque solidos. Item heredibus Ilugonis, dicti de Perbome, qui habuit sororem magistri Francisci de Perbome, octo solidos et sex denarios. Item Hugoni dicto Valke, oriundo de Perbome, quondam garsioni patris mei, duode- cim solidos. Item domino Egidio de Cemmersake, iulirmario sancti Bavonis Gandensis, sedecim solidos. Item magistro Symoni Sloue, nionacho ibidem, octodecim denarios. Itera domino Bal- duino, filio domini Alexandri, quondam vinario ibidem, decem libras. Item Ywano, quondam

672

apothecario Gandensis, vel suis heredibus quinque solidos. Item Johanni de Gandavo, quondam garsioni patris mei, duodecim solidos. Item magistro Johanni de Messines, octodecim deuarios. Item domicelle Katerine de Mompellier triginta libras. ltem Petro dicto Dulintore quadraginta solidos. Item Keniardo quindecim solidos. ltem domino Symoni Lauward pro vino suo quod potavi, viginti quinque solidos. Item Scone, relicte quondam Roberti Walkiers, quinque libras. Item Elisabethe dicte Corbeens, comniorantj juxta domum Colardi de Leffinghe, quinque libras. Ilem Katerine, nepti mee.filie domini Petri Scarrevoets,tres Iibras. Item Marie deWIpiaquadraginta solidos. Item Grielkine, quondam privigne Michaelis fabri, in alto vico commorantis, tres libras. Item Angclo de Audenurde quatuor libras. Item Scelewardo, quondam garsioni meo, quinque solidos. Item magistro Waltero de Mompellier, capellano sancti Donatiani, sex libras. Item Petronille decem solidos. ltcm Morel quiuque solidos. Item Katerine, filie sue, tres.solidos. Item Agathe dicte Vos de Biervliet, beghine Gandensis, triginta solidos. Item Katerine dicte Ogaers nepti mee, viginti solidos. Item magistro Eustasio, dicto Pistori, rectori scolarum mearum de Ardenburch, undecim libras, in quibus michi tenetur de terminis Natalis Domiui et Pasche ultimo ptit. de regimine scolarum predictarum. Item do, lego Agathe Tokels triginta solidos. Item Marie Mackebeurs decem solidos. Item Marie filie sue, quinque solidos. Item Grielkine de Woemen viginti solidos. Item heredibus Riquardi, sine cura, et Adelise uxoris sue tres solidos. Item do, lego Katerine, ancille mee, centum solidos et tunicam, supertuni- cale et colobium vestium mearum de gemino cum forraturis in eis contentis. Item do Johanni de Ghistella, garsioni meo, tres libras. Item Arnoldo, garsiom meo, quadraginta solidos. Item do, lego Marie, sorori mee, sedecim libras, de quibus volo quod disponat et agat de consilio domini Nicholay Stryc et Laurentii Busers. Item Petro dicto de Angulo, nepoti meo, filio Trude, octo libras. Item domino Willelmo de Agro, curato meo, quadraginta solidos. Item domino Johanni de Hassenede quadraginta solidos. Item cuilibet presbytero parochiali in villa Brugensis, duos solidos. Item cuilibet custodi ibidem, duodecim denarios. Item cuilibet capel- lano ibidem, dnos solidos. Item fabrice ecclesie sancti Donatiani quatuor libras per dominum Nicholaum Stryc, canonicum et magistrum Walterum de Mompellier, capellanum ejusdem ecclesie, convertendas. Item fabrice ecclesie sancte Marie in Brugis, quadraginta solidos. Item fabrice sancti Salvatoris viginti solidos. Item fratribus predicatoribus in Brugis, viginti solidos. Item fratribus minoribus ibidem viginti solidos. Item domui Ieprosorum ibidero, viginti solidos. Item leprosis campestribus circa Brugis, tres libras. Item infirmarie Beghinarum in Brugis decem solidos. Item infirmarie sancti Oberti ibidem decem solidos. Item conventui Beggar- dorum ibidem, quindecim solidos. Item fratribus Montis Carmeli ibidem quindecim solidos. Item fratribus sancti Augustini ibidem decem solidos. Item fratribus beate Marie ibidem, octo solidos. Item Hospitali de Potteria ibidem, decem solidos. Item Hospitali sancti Spiritus ibidem, viginti solidos. Item sororibus sancte Clare ibidem, viginti solidos. Item abbati et conventui de Echout ibidem, viginti solidos. Item abbatisse et conventui sancti Trudonis quadraginta solidos ad pitantiam in die obitus mei. Item sororibus predicatricibus octo solidos. Item abbati et conventui sancti Andree juxta Brugis quadraginta solidos, ad pitan- tiam in die obitus mei. Item abbati et conventui de Oudenburch quadraginta solidos ad pitantiam in die obitus mei. Item abbatisse et conventui dc Sparmailge viginti solidos. Item abbati et conventui de Dunis quatuor Iibras. Item fratribus ordinis sancti Wil

673

lelmi juxta Biervliet viginti solidos. Item cuilibet mense pauperum in Biervliet, decem solidos. Item lcgo Hospitali ibidem, decem solidos. Item Begbinabus de Bosendale ibidem, deccm solidos. Item cuilibet curato in Biervliet, tres solidos. Item cuilibet capellano ibidem, duos solidos. Item cuilibet custodi ibidem, octodecim denarios. Item cuilibet curato de Ardenburch, duos solidos. Item capellanis et vicariis ibidem, viginti solidos. Item do, lego quadraginta libras pro redditibus comparandis, ad opus nove capellanie sancte Marie in Biervliet, volens quod dictus capellanus perpetuo in die obitus mei, missam celebret de defunctis pro anima- bus patris mei, matris mee, mea, parentum, amicorum et benefactorum meorum. Jtem do , lego ecclesie beate Marie in Biervliet, quadraginta libras pro redditibus comparaudis, de quibus volo quod eisdem modis et conditionibus ibidem singulis annis ac perpetuo in die obitus mei, meum fiat anniversarium, quibus ibidem fit anniversarium, singulis annis, domini patris mei bone memorie. Item do, lcgo ecclesie beate Marie in Brugis viginti libras^ pro redditibus comparandis, ad pitantiam faciendam singulis annis et perpetuo in die obitus mei. Item do, lego Hospitali sancti Johannis in Brugis centum libras, de quibus volo quod redditus comparent ad augmentationem capellanie ibidem, a domino patre meo constitute. Et quod per hoc dictus capellanus, pro me, parentibus et bcuefactoribus meis cclebret, modo et conditionibus in testamento patris mei, de dicta capellania conscriptis. Item do, lego dicto Hospitali quadraginta Iibras pro redditibus comparandis, de quibus volo quod singulis annis in die obitus mei, missam de defunctis celebrari faciant pro anima mea, pa. rentum, amicorum et omnium benefactorum meorum et pitantiam distribuant, sicut in auni- versario patris mei, secundum exigentiam reddituum exinde comparandorum. Item lego abbati et conventui sancti Bavonis Gandensis centum libras, quas volo quod sumant et deducant, aut sibi retineant de ducentis libris, pro quibus curtim suam de Velthcra, cum ejus appenditiis, a me vel meis successoribus redimere poterunt, quotiens eis placuerit, et visum fuerit expedire, de quibus centum libris volo quod redditus camparent pro pitantia perpetuo facienda in die obilus mei, domino abbati et conveutui. Volo etiam quod in die ejusdem obitus mei missam celcbrent de defunctis pro anima mea et pro animabus parcn- tum, araicorum et benefactorum meorum. Quara quidem curtim predictam de Velthcm cum ejus appenditiis volo quod habeant Katerina, filia mea et Claykinus, frater ejus germanus et eorum legitimi successores, quousque .. abbas et conventus sancti Bavonis Gandensis ea redi- merint, que quidem redimere potcrunt pro centum libris flandrensibus a filiis meis antedic- tis. Item do, lego omnes libros meos, artis medicinc, gramatice et dyalectice monasterio de Thosan, eligens in ipsorum habitu et eorum monasterio ibidem sepeliri. Volens etiam quod in die obitus mei septem libras habeant pro pitantia facienda. Item lego .. abbati et conventui de Dulci Valle, viginti solidos. Item do, lego ville Brugensis centum libras. i Item do, lego illis de sancto Bavone Gandensis super id quod eis dedi in presenti testamento, viginti libras pro restitutione deonerationis utensilium curtis de Velthem antedicte. Item do, lego domino Nicholao Stryc predicto, cyphum meum argenteum cum pede, et tribus scalis pertinentibus ad eundem. Item preter premissa, volo quod quilibet executorum meorum, pro labore suo, quem in executione mei testamenti sus- tinubit, decem libras habeat et percipiat. Item do, lego Johanni de Tornaco, clerico Laurentii Busers, quadraginta solidos. Quicquid autem de bonis meis ultra prcdicta legata. data ct

oo

674

restitutiones per executores mei presentis testamenti infrascriptos et exequias meas faciendas superfuerit, id volo quod per executores dicti testamenti mei distribuatur vcrecondis pau- peribus infra villam Brugensis decumbentibus, eo excepto quod sexaginta Iibre retineantur, de quibus volo quod heredes mei ab intestato ex parte matris mee habeant medietatem. Nulli dictorum heredum de hiis que sibi contuli in presenti testamento aliquid defalcando, alia vero medietas dictarum sexagiuta librarum, volo quod ccdat filio Johannis Biervliet fratris mei et filio Marie sororis mee et Marie sorori mee pro equa portione. Nichil prop- terea sibi de concessis a me defalcando quos in predictis sexaginta libris heredcs michi in- stituo. Executores autera hujus presentis testamenti, seu codicillorum, vel cujuslibet alterius ultime voluntatis et etiam mee voluntatis supradicte esse volo, dominum Nicholaum dictum Stryc, canonicum sancti Donatiani in Brugis, magistrum Walterum de Mompellier, perpetuum capellanum in ecclesia predicta, Arnoldum, dictum Brantin et Laurentium Busers, dans eis et cuilibet eoruin plenam liccntiam et liberam potestatem, ut sine contradictione quacunque, cujuscunque, vel quoruncunque, sua auctoritate, bona mca, omnia et singula, vendant, obli- gant et alienent pro dictis restitutionibus faciendis et dictis , datis ac legatis, solvendis et pro predictis omnibus et singulis exequendis. Et si contigerit aliquem, vel aliquos dictorum executorum mei presentis testamenti michi premori, aut mori ante executionem omnium , alii vel alius nichilominus predicta omnia et singula insolidum exequantur, vel exequatur. Volo insuper quod nullus executorum roeorum predictorum, cuiquam heredum meorum, vel aliis de hiis, que de presenti tcstamcnto mco faciet in generali, vcl in speciali rationem reddat, seu reddere teneantur. Et quod etiam nullus heredum roeorum, si qui fuit, vel fuerint, aliquid bonorum meorum capere, tenere, scu levare presumat, ultra sibi a me superius concessa. ln quorum omnium testimonium et munimcn ad perpetuam firmitatem presentibus sigillum meum duxi apponendum, rogans attente magistrum Nicholaum de Ambianis, decanum ecclesie beati Donatiani in Brugis, dominum Willclmum de Agro, curatum roeum, dominum Johannem de Hassenede, perpetuum capellanum in ecclesia beate Marie Brugensis, dominos Matheum Iloft, Lambertum Loevin, Lambertum Tolnare, Walterum Cant, Petrum Post Hallam, Petrum Heldebolle et Biquardum Standard, ville Brugensis scabinos, dominum Nicholaum Stryc, cano- nicum sepedictum, magistrum Wnlterum de Mompellier, perpetuum capellanum ecclesie beat Donatiani Brugensis, Arnoldum Brantin, ac Laurentium Buserc, ut prcsentibus sigilla sua apponant in testimonium veritatis. Et nos magister Nicholaus de Ambianis, decanus ecclesie beati Donatiani in Brugis, Willelmus, curatus predictus, Johannes de Hassenede, perpetuus capellanus in ecclcsia beate Marie Brugensis, Matheus Hoft, Lambertus Loevin, Lambertus Tolnare, Walterus Gant, Petrus Post Hallam, Petrus Heldebolle et Biquardus Standart, ville Brtigensis scabini, Nicholaus Stryc canonicus antedictus, magister Walterus de Mompellier, perpetuus capellanus ecclesie beati Donatiani Brugensis, Arnoldus Brantin ac Laurentius Busere ad prcmissa vocati et rogati et interessentes, eisdem sigilla nostra prcsentibus duximus apponenda. Attestantes omnia et singula contenta in presenti testamento, prout superius sunt expressa a dicto magistro Nicholao de Biervliet integre mentis et corapote esse facta et voluisse, ac velle executioni plenarie demandari, obligante ad hec et ad singula premissa, omnia bona sua supradicta, cedente quod dictis executoribus suis omnia bona sua, actiones et jura, quoad ipsa habita et habenda, presentia et futura et sibi competentia et com-

673

petenda. Actum et datum anno Domini millesimo trescentesimo, decima die mcnsis Julii. Au revers de la cfiarte se trouvent les annotations suivantes:

Ego Magister Nicholaus de Biervliet, testator, solvi Johanni de Glavie, anno Domini millc- simo trescentesimo, in die Inventionis sancti Stephani, in camera mea.

Item eisdem anno, die et loco solvi Grielkine, quondam privigne Michaelis Fabri, in Alto vico commorantis.

Item satisfeci Katerine, nepti mee, filie domini Petri Scarrevoets, in camera mea, anno Domini millesimo trescentesimo, in crastino beati Laurentii.

Item satisfeci Angelo de Audenarde, apud Ardenbourg, coram dorao Ghiselini Preidars , anno domini millesimo trescentesimo, dominica post Nativitatis beate Virginis.

Item iisdem die, anno et villa satisfeci Hugoni dicto Valke, oriundo de Perbome, in atrio sancte Marie.

Item eodem anno predicto, scilicet millesimo trecentcsimo, in die beati Mathci, satisfeci heredibus magistri Nicholai de Groendike.

Item die et anno immediate predictis satisfeci heredibus Hugoni de Perbome, qui sororem magistri Francisci habuit in uxorem.

ltem iisdem die et anno immediate, seu statim predictis, satisfeci heredibus magistri Johannis de Mesines.

Item statim dictis die et anno satisfeci heredibus Riquardi sine cura et Adelise uxoris sue.

ltera feria tertia ante Remigii, anno millesimo trecentesimo, satisfeci domino Egidio de Zemzake, monacho sancti Bavonis, apud sanctum Amandum juxta Gandavum.

Item totuu satisfeci magistro Symoni Slove, per manus prioris sancti Bavonis.

Item anno millesimo trecentesimo, satisfeci Johanni Auri per manus Laurentii Buzers.

Item anno millesimo trecentesimo, feria quarta post Bemigii, satisfeci Petro Dulintore, in camera mea.

Item eisdem die et anno satisfeci domicelle Katcrine de Mompellier, in domo sua.

Item anno, die et loco statim dictis, satisfeci magistro Waltero de Mompellier.

ltem anno millesimo treceutesimo, in octavis beati Remigii, satisfeci heredibus Alvekini, quon- dam garsionis patris mei, in camera mea, ita quod cophinf ipsis heredibus reddendi mei sunt.

Item eisdem anno et die satisfeci Grielckine de Woemen, iu domo sua.

Item anno millesimo trecentesimo, in crastino beati Remigii, satisfeci Marie sorori mee in camera mea.

Item anno millesimo trecentesimo, feria quarta post beati Dyonisii satisfeci Elizabet dicte Coerbeens, in camcra mea.

Au bas, sur le dos de la charte, on lit: Custodia sive presentia hujus ttttamenti, multum profuit monasterio nostro tempore meo.

67C