Amicis suis reverendis, conventui ecclesie Simigiensis, Nicolaus de Gara, regni Hungarie palatinus et iudex Comanorum, amiciciam paratam cum honore. Noveritis, quod in congregacione generali domini Leustachii quondam similiter palatini per ipsum universitati nobilium comitatus Simigiensis feria quarta proxima post dominicam Reminiscere, in anno Domini MCCCXCVII. preterita [1397. márc. 21.] ex speciali regio edicto prope villam Somogwar celebrata dominus frater Petrus, prepositus pro domino Stephano abbate et conventu ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie cum procuratoriis literis eiusdem conventus de medio aliorum exurgendo, prout per literas eiusdem exinde confectas dominus Detricus pridem palatinus informatus fuisset, proposuisset eo modo, quomodo ipse abbas terciam et decimam partes tributi in possessione Patha exigi consueti per formam iuris coram domino Nicolao de dicta Gara similiter palatino, patre nostro mediantibus literis eiusdem adiudicatoriis et capituli ecclesie Iauriensis iuridice reoptinuisset, quas dominus Valentinus cardinalis Quinqueecclesiensis, erga cuius scilicet manus dicta possessio Patha haberetur, perennaliter detineret, cuius racionem scire voluisset.||
Quo percepto, quia Ladislaus, filius Ipoliti, pro eodem domino cardinale cum procuratoriis literis eiusdem in dicti domini Leustachii palatini exurgendo presenciam causa in premissa non respondisset, sed eandem cum gravamine consueto in ulteriorem terminum per ipsum dominum Leustachium palatinum differri postulasset, pro eo idem dominus palatinus commisisset eo modo, ut annotatus dominus Valentinus cardinalis vel procurator suus legitimus in octavis festi Beati Georgii martiris tunc venturis [1397. máj. 1.] cum iudicio trium marcarum per ipsum deponendarum contra annotatos dominum Stephanum abbatem et conventum in curia regis respondere teneretur coram ipso.||
A quibus quidem octavis festi Beati Georgii martiris, dum causa parcium prescripta partes inter easdem interim ipso domino Leustachio ab ipso honore palatinatus alienato et pro domino Detrico per regiam clemenciam dato mediantibus literis eiusdem prorogatoriis de regio mandato simul cum iudicio trium marcarum octavas festi Beati Michaelis archangeli tunc venturas [1397. okt. 6.] attigisset, tandem ipsis octavis instantibus prefatus dominus Valentinus cardinalis per annotatum procuratorem dicti domini abbatis et conventus in personis eorundem ipsis diebus ipsarum octavarum coram eodem Detrico palatino expectatus eiusdem in presenciam non venisset, neque misisset, nec dictum iudicium trium marcarum sibi et parti adverse persolvere debens persolvisset se mediantibus literis suis iudicialibus exinde confectis pro sua non veniencia in iudiciis consuetis et pro non solucione dicti iudicii in duplo earundem aggravari permittendo, postulans prefatus procurator dictorum actorum sibi ex parte domini Valentini cardinalis per ipsum Detricum palatinum iuris equitatem impertiri.||
Et quia prefatus in causam attractus ad premissa evocari debuisset, pro eo cum ipse Detricus palatinus memoratum dominum Valentinum cardinalem in premissis peremptorie responsurum racionemque efficacem redditurum ac de dictis iudiciis sex marcarum sibi et parti adverse satisfacturum contra annotatos dominum Stephanum abbatem et conventum ad octavas festi Epiphaniarum Domini tunc venturas [1398. jan. 13.] suam in presenciam mediantibus suo et vestro hominibus evocari fecisset et ab iisdem octavis festi Epiphaniarum Domini causa parcium prescriptarum primo inter easdem partes et tandem dicto domino abbate decesso inter fratrem Dosam gubernatorem et conventum ecclesie Sancti Martini in eundem dominum Valentinum cardinalem ventilando simul cum duabus partibus dictorum iudiciorum sex marcarum duplis in duabus dicto palatino et tercia parte abbati eidem sive dicte parti adverse persolvendorum ad alias octavas festi Epiphaniarum Domini in anno eiusdem tunc venturo MCCCXCVIIII. preteritas [1399. jan. 13.] prorogatorie devenisset. Tandem ipsis octavis instantibus dominus Petrus prepositus pro iam dicto domino Dosa gubernatore et conventu cum procuratoriis literis eorundem in ipsius domini Detrici palatini veniendo presenciam de consuetudine approbata contra eundem dominum Valentinum cardinalem causa in premissa sibi iusticiam petivisset impertiri.||
Quo percepto idem dominus Valentinus cardinalis pro se ipso in ipsius domini Detrici palatini exurgendo presenciam respondisset tali modo: quod ipsa possessio Patha sibi pro sua possessione Zinnye et suarum pecuniarum in concambium devenisset et super hoc ipse literalia haberet instrumenta in termino ulteriori per ipsum Detricum sibi dando exhibenda. Unde ipse Detricus palatinus his perceptis iudicans commisisset eo modo, ut annotatus dominus Valentinus cardinalis universa literalia instrumenta, si que super ipsa premissa concambiali permutacione haberet confecta in octavis festi Beati Georgii martiris tunc venturis [1399. máj. 1.] exhibere teneretur coram ipso, quibus visis, iudicium et iusticiam facere valeret inter partes in premissis. Quia autem idem dominus cardinalis dicta iudicia [sex marcarum sibi et parti adverse persolvere debens non persolvisset, ideo octavis in eisdem in duplo persolvere teneretur.||
Quibus quidem octavis festi Beati Georgii martiris dum premissa instrumentalis exhibicio partes inter easdem primo iuxta continenciam literarum dicti domini Detrici palatini, interim dicto honore palatinatus ab ipso Detrico palatino ablato et nobis dato iuxta continentiam literarum nostrarum prorogatoriarum ab octavis festi Beati Michaelis archangeli in anno Domini MCCCCVI. preteritis [1406. okt. 6.] et abhinc ex eo, quia dominus Emericus canonicus ecclesie Sancti Ioannis de castro Quinqueecclesiensi regius procurator dicti domini Valentini cardinalis eundem tunc dicta instrumenta exhibere non posse retulerat, sed exhibicionem eorundem in ulteriorem terminum per nos differri postularat, ad octavas festi Epiphaniarum Domini tunc sequentes [1407. jan. 13.] cum iudicio trium marcarum per ipsum deponendo, deinde vero eodem domino Valentino cardinale decedente et ipsa causa in magistrum Ioannem, filium Gregorii descendente inter eundem magistrum Ioannem ab una, parte vero ab alia dominum Ioannem episcopum Wladislaviensem, modernum gubernatorem et prefatum conventum ad octavas festi Epiphaniarum Domini in anno proxime transacto preteritas, [1409. jan. 19.] cum dicto iudicio trium marcarum, et abhinc ex eo, quia dominus Georgius lector ecclesie Iauriensis, legitimus procurator annotati Ioannis, filii Gregorii, eundem tunc nec dicta literalia instrumenta exhibere, nec eciam ipsum iudicium trium marcarum parti adverse persolvere posse indicarat, sed tam exhibicionem eorundem instrumentorum quam solucionem dicti iudicii in ulteriorem terminum per nos differri postularat, ad octavas festi Beati Georgii martiris tunc venturas [1409. máj. 1.] cum altero iudicio trium marcarum per ipsum magistrum Ioannem deponendo dicto priori iudicio duplum capiente, deindeque de regio literatorio mandato eo, quod idem magister Ioannes in regium exercitum versus Boznam motum se asseruisset prosecucioque ad presentes octavas festi Omnium Sanctorum [1410. nov. 8.] simul cum prescriptis iudiciis devenisset. Tandem ipsis octavis instantibus prefatus magister Ioannes, filius Gregorii, per dominum Petrum prepositum legitimum procuratorem ipsorum domini gubernatoris et conventus legitimis diebus ipsarum octavarum coram nobis expectatus premissa literalia sua instrumenta exhibiturus nostram in presenciam non venit, neque misit, nec dicta iudicia nobis et parti adverse persolvere debens persolvit, se pro sua non veniencia in iudiciis consuetis in precio solucionis dictorum iudiciorum in duplo eorundem convinci permittendo.||
Dehinc prefatus procurator dictorum domini gubernatoris et conventus duas literas, unam prefati Nicolai de Gara, patris nostri statutoriam per ipsum dicto capitulo ecclesie Iauriensis directam in Wissegrad trigesimo scilicet die octavarum festi Beati Ioannis Baptiste anno Domini MCCCLXXXIII [1383. júl. 30.] clausam et aliam eiusdem capituli Iauriensis in festo Assumptionis Beate Virginis in eodem anno Domini MCCCLXXXIII [1383. aug. 15.] ex ipsa statucione privilegialiter confectam nobis presentavit declarantes, quomodo prefatus dominus Stephanus abbas dicte ecclesie Sancti Martini predictas terciam et decimam partes tributi in dicta villa Patha exigi consueti servata forma legitime citacionis a prefato Leustachio de Ilsva et Ladislao, filio Stephani de Tar ac Ioanne et Stephano, filiis Aynard recaptivasset et cum eisdem longam litis protraccionem faciendo adversus ipsos facto in eodem legitimos terminos complevisset, ubi prefatus Petrus prepositus tunc procurator dicti fratris Stephani abbatis volens prescriptas terciam et decimam partes prefati tributi predicto monasterio Sancti Martini debere comprobare literas domini Bele olim inclyti regis Hungarie anno Domini MCCLXII regni autem sui anno XXVIII [1262.] privilegialiter emanatas continentes in se et confirmantes literas privilegiales alterius Bele regis anno ab incarnacione Domini MCXXXVII [1137.] confectas iudiciario examini prefati Nicolai palatini patris nostri produxisset, in quarum quidem literarum privilegialium prioris Bele regis continencia inter omnia alia id expresse repertum fuisset, quod idem dominus Bela rex prefate ecclesie Sancti Martini ad sustentacionem fratrum ibidem Deo serviencium contulisset terciam et decimam partes tributi de Fok et tocius comitatus Simigiensis in omni loco ubicunque tributum protunc exigeretur vel ad futurum ex aliqua institucione exigi contingeret; ipseque alter dominus Bela rex dictarum tercie et decime parcium prescriptarum tributorum donacionem per prefatum priorem dominum Belam regem predecessorem suum iam dicto monasterio Sancti Martini salubriter factam ratam habendo dictis suis literis privilegialibus confirmasset.||
Ipsis itaque literis presentatis idem pater noster ipsas terciam et decimam partes dicti tributi in Patha exigi soliti dictis monasterio et abbati statuendas fore decrevisset, quas eiusdem domini palatini et dicti capituli Iauriensis homines iuxta iudiciariam commissionem dicti patris nostri contradiccione quorumlibet non obstante prefate ecclesie Sancti Martini per eandemque dicto fratri Stephano abbati statuissent.||
Quarum literarum exhibicionibus factis prefatus Petrus prepositus procurator dictorum domini Ioanni gubernatoris et conventus Sancti Martini eisdem in premissis iuris equitatem petivit impertiri. Verum quia memoratus Petrus prepositus nomine procuratorio in personis eorundem domini fratris, scilicet Stephani et conventus in prescripta congregacione ipsius domini Leustachii palatini exurgendo hoc, quod ipse Stephanus abbas terciam et decimam partes tributi in dicta Patha exigi consueti per iuris formam coram dicto domino Nicolao patre nostro iuridice reoptinuisset, quas memoratus dominus Valentinus cardinalis, erga cuius scilicet manus dicta possessio Patha haberetur, perennaliter detinere proposuisset, predictusque dominus cardinalis in presenciam dicti domini Detrici palatini exurgendo et ipsam possessionem Patha sibi pro sua possessione Zinnye et suarum pecuniarum in concambium devenisse super hocve literalia instrumenta habere asserendo, primo eadem ipsemet dominus cardinalis sine iudiciali onere, secundo vero procurator suus cum consueto gravamine, tercio vero procurator iam fati Ioannis, filii Gregorii decesso eodem domino cardinale similiter cum consueto birsagio exhibere assumpsisse et non exhibuisse, prefatus eciam dominus Stephanus abbas easdem decimam et terciam partes dicti tributi de Patha vigore prescripti privilegii annotati domini Bele regis a prefatis Leustachio de Ilsva, Ladislao, filio Stephani de Tar, Iohanne et Stephano, filiis Aynard, quorum videlicet prefata possessio Patha prefuisset eo tempore, quo adhuc prefati dominus cardinalis, Ioannes filius Gregorii dominium dicte possessionis Patha adepti non fuissent, per prescriptorum terminorum legitimorum expleciones in conspectu prefati patris nostri reoptinuisse sibique iuridice statui fecisse et premissis clare adinveniebantur; imo idem magister Ioannes, filius Gregorii in huiusmodi iudicium et prefatus dominus Valentinus cardinalis patruus suus prescriptas decimam et terciam partes tributi antedicti minus iuste pro manibus potencialiter conservasset se a facie iuris et iusticie penitus absentavit, pro eo ipsum magistrum Ioannem pro premissa indebita et potenciaria conservacione dictarum decime et tercie parcium tributi antedicti in prefata possessione Patha exigi consueti per ipsum dominum cardinalem facta adversus prefatum dominum Ioannem gubernatorem et conventum Sancti Martini in emenda capitis eiusdem domini cardinalis, puta centum marcis racione dignitatis sue prelature ac insuper estimacione universarum iurium possessionariorum ipsius domini cardinalis ubique ipsum proprie et precise concernencium duabus partibus nostris et in tercia parte dictis gubernatori et conventui persolvendis convictum et aggravatum fore declarantes ipsas eciam terciam et decimam partes tributi antedicti memoratis actoribus restatui committentes, vestram amiciciam presentibus petimus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo presente magister Michael Aliger de Fok, olim notarius homo noster de curia regia ad id specialiter transmissus ad faciem prescripte possessionis Patha vicinis et commetaneis convocatis accedendo iam fatam terciam et decimam partes tributi antedicti restatuat prefatis domino Ioanni gubernatori et conventui ecclesie Sancti Martini iure ipsis ex premissis attinentes perpetuo possidendas contradiccione quorumlibet non obstante. Post hec ad superficiem prescriptorum universorum iurium possessionariorum a memorati domini cardinalis propriorum similiter convocatis commetaneis et vicinis pergendo de eisdem pro dictis centum marcis homagialibus ac tercia parte dicte estimacionis nobis tot et tantum quod et quantum opportunum fuerit, congruumque fore videbitur, occupet, occupataque et nostris et eorundem actorum manibus statuat per nos et ipsos actores tamdiu possidenda et habenda, donec per ipsum magistrum Ioannem vel alios, quorum redempcioni competiverit a nobis et eisdem actoribus, ut ordo iuris exegerit, redimantur similiter contradiccione quorumlibet non obstante. Si vero ipse magister Ioannes vel alius huiusmodi iura occupata se redimere velle assumpserint, illis hoc assumentibus terminum redempcionis eorundem pro termino coram nobis comparendi octavas diei Medii Quadragesime nunc venturas [1411. márc. 25.] prefigat. Et post hec prescriptarum tributarie restatucionis possessionarieque occupacionis et statucionis seriem cum nominibus dicta iura possessionaria se redimere velle asserencium ad easdem octavas nobis amicabiliter rescribatis. Datum Bude, vigesimo octavo die octavarum festi Omnium Sanctorum predictarum anno Domini MCCCCX. [1410. dec. 5.]