Charter: Oberösterreichisches Urkundenbuch, weltlicher Teil (540-1399) 1147 V 16
Signature: 1147 V 16
no graphic available
Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
16. Mai 1147, Wien
Bischof Reginbert von Passau bestätigt die Stiftung des Klosters Waldhausen durch Otto von Machland und verleiht demselben einige Besitzungen.Source Regest:
OÖUB 2 (Wien 1856), S. 231
OÖUB 2 (Wien 1856), S. 231
Current repository:
Oö Landesmuseum Linz (www.landesmuseum.at/de/lm/)
Oö Landesmuseum Linz (www.landesmuseum.at/de/lm/)
In nomine sancte et indiuidue trinitatis Rebinbertus (sic) dei gratia sancte patauiensis ecclesie episcopus Vniuersis christi fidelibus in perpetuum Amen. Diuersis huius mundi malis de die in diem magis ac magis inualescentibus Pauci sunt et Rari, qui uel ecclesias in christo fundare uel fundatas et penuria rerum attenuatas largicione elemosinarum suarum ad laudem et seruitium dei studeant roborare, Ideoque necessarium est valde, vt nos, qui pontificalis fungimur officio dignitatis, si quos ad hoc feruore sancti spiritus inuenerimus accensos, eos non solum verbo exhortacionis confouere sed et de propriis facultatibus sanctum ipsorum propositum in quantum possumus studeamus promouere. Hinc est, quod nos piam et sanctam circa promouendum dei seruicium Nobilis et jllustris viri domini Ottonis de Machlant deuotionem considerantes ipsum in fundacione ecclesiarum dei pie et sancte desudantem de facultatibus ecclesie beati Stephani prothomartiris et nostre prout potuimus adiuuare studuimus. Ipse nimirum cum heredem possessionem suarum secundum carnem non haberet in terris, Cristum omnis patrimonii sui heredem sibi constituere volens in celis Cenobium quoddam Cirsterciensis (sic) ordinis in honore Beate dei genitricis in Pawmgartenperge fundauit, Alterum denique iuxta riuum Saebnich in territorio paterne hereditatis sue in honore beati Johannis apostoli et ewangeliste fundavit Ipsumque cenobium large satis prediis, siluis, pratis, pascuis rebusque aliis dotauit atque ditauit Tradiditque eidem Monasterio castrum suum in Saebnich cum omnibus eidem castro attinentibus cultis et incultis, viis et inviis, aquis aquarumque decursibus, pratis, pascuis et jus littoris quod StegRecht in wlgo dicitur cum piscacionibus in alueo danubii et omnia alia jura in ipso danubio et in littore eiusdem danubii a loco, vbi Riuulus baidenpach intrat in danubium in ascensu supra vsque ad riuulum iuxta ruptum Castrum domine helchin et partem silue, que beinwalt vocatur, quam ab Heinrico tumaduocato Ratisponensi Heinrico duce Austrie et Conrado Marchione annuentibus comparauit. Porro ne aliqua lis de terminis ipsius silue postmodum possit oriri, nos et terminos ipsius distinctos huic scripto jussimus annotari. Protruduntur (sic) siquidem termini ipsius silue a loco, vbi fluuius Saebnich intrat danubium vsque ad callem, qui ducit ad Sanctum Georgium, qui wlgo triestich vocatur, Abhinc vsque ad fluuium ysper et in ipsius fluminis descensu vsque ad summitates montium Taxperchk et glocks et abhinc in descensu montium vsque ad locum, vbi Riuulus Baidenpach intrat danubium. Hanc inquam siluam in prescriptis terminis sitam cum omnibus ad eam pertinentibus tam cultis quam colendis supradicto cenobio tradidit et priuilegio domini Conradi Regis confirmavit. Tradidit etiam supradicto Cenobio villam in Schaterle cum omnibus ad eam pertinentibus. Et in langawe ecclesiam sancti Michaelis et omne patrimonium suum, quod ibidem habuit preter castrum lebenstain et in foro julii mediam partem ville, que trieshent vocatur cum eius appendenciis, pratis, siluis, pascuis, vinetis et oliuetis. Ecelesias quoque, quas tam ipse quamque patres sui in territorio patrimonii sui fundaverant cum omni jure, quod in eis ratione fundi habuit, jus scilicet patronatus et dotem earumdem ecclesiarum supradicto Monasterio donauit, Parrochiam scilicet in Saebnich, in qua ipsum Monasterium fundatum est, et Chrucin, Nivnkirchen, Chunigswisen, dunninpach et ecclesiam sancti Georgii; sed et vxor ipsius domina jevta comitissa de pilstein Ecclesias in Sinebeluelden in territorio patrimonii sitam cum consensu fratris sui Comitis Conradi de pilstain cum omni jure, quod in ea habuit, jus scilicet patronatus eidem Monasterio contulit et in duabus villis in eadem parrochia Sinebeluelden sitis videlicet Naglarun et Riettental decimam totam et indiuisam tam in cultis quam colendis, in minimis quam maioribus, mobilibus et inmobilibus fratribus eiusdem cenobii deo famulantibus pro speciali stipendio donauit sicque tandem spiritu sancto conmoniti et ipse et iam dicta coniux sua ipsum cenobium cum omnibus illuc et tunc collatis et postmodum conferendis totum super altare beati Stephani prothomartiris per manus domini Heinrici ducis et Marchionis austrie delegauerunt. Nos igitur fidem et deuotionem ipsius Ottonis de Machlant erga nos et beatum Stephanum intuentes omnia, que de manu nostra in beneficio habuit in decimationibus, mansis, areis, agris et vinetis excepto castro in Greiffenstain cum suis pertinentiis conmuni kathedralium et ministerialium nostrorum consilio prenominato cenobio per Manus Heinrici ducis et Marchionis Austrie perpetuo possidenda contulimus Et ecclesias quasdam parrochiales ad nos pleno jure spectantes videlicet Munispach et Mitternkirchen, Saecksin, Nivnstat, Grine et in omnibus earum et supradictarum ecclesiarum terminis tam cultis quam colendis terciam partem decimarum. In parrochia vero Sabenich, in qua ipsum Cenobium situm est, decimam totam et indiuisam in cultis quam colendis; jn parrochia vero sancti Georgii duas partes decime, quas in ipsa parrochia jure hereditario possedit et a nobis in beneficio inmediate habuit, nobis, vt sue nouelle plantacioni conferremus, libere resignauit, jn quo eius peticionibus annuentes eidem Monasterio ipsam decimam tam in cultis quam colendis pro stipendio fratrum contulimus saluis tamen juribus parrochialibus in decimacionibus tercie partis. Preterea dimidiam partem decimarum in tribus parrochiis Staewtz, Valwa, Grabaths infeudis, mansis, curtibus, areis, agris, vinetis in omnibus decimacionibus tam minutis quam maioribus, mobilibus et inmobilibus et in cunctis, que jure solito decimari solent, quas decimas Dux Austrie de manu nostra et ipse Otto de manu ducis in beneficio habuit et ipse duci et dux nobis cum condicione resignauit, ut eas prefato Ottoni in subsidium sue nouelle plantacioni conferremus, quod et ad peticionem ipsorum fecimus. Et sic tandem ad peticionem ipsius ottonis Canonicos Regulares ibidem deo perpetuo seruituros collocauimus, quibus et supradictam parrochiam in Saebnich, in qua ipsum Monasterium fundatum est, pleno jure contulimus sic, vt prelatus ipsius monasterii vnum de confratribus suis ipsi ecclesie preficiat, qui et plebem in diuinis cum omni diligencia procuret et tamen singulis diebus ad refectorium et ad dormitorium suum redire non negligat, quem et si negligentem inuenerit, amoveat et alterum sibi magis ydoneum substituat. Indulsimus eciam ipsis, vt si quando terram sub interdicto diuinorum poni contingeret, jpsi nichilominus celebrent clausis tamen januis et personis exconmunicatis exclusis. Liberam quoque sepulturam ipsis concedentes indulgemus. Et si quando prelatum ipsius loci viam vniuerse carnis ingredi contigerit, ipsi liberam habeant potestatem eligendi alterum, quem magis ydoneum et utilem invenerint. Verum quia plerique racione aduocacie ecelesias dei diuersis exaccionum vexare solent angariis, nos vna cum ipso Ottone et ipse nobiscum tantum malum precauere volentes dominum Walchvnum fratrem ipsius domini Ottonis et heredes ipsius post ipsum aduocatos supra memorato Monasterio constituimus sub pena exconmunicacionis firmiter inhibentes, vt nec ipse dominus Walchvnus nec aliquis heredum suorum nec quisquam alter postmodum ipsis quacunque sorte succedentium aduocatorum aliquod seruicium a fratribus dicti Monasterii uel ab hominibus ipsorum racione aduocacie aliquatenus exigere presumat, sed tantum diuine remuneracionis intuitu ipsos ab inuasione et violencia malignorum hominum defendere studeat. Nullum quoque sibi subaduocatum nisi de peticione fratrum ipsius Monasterii subrogare presumat. Nos igitur sepedictum Monasterium cum illuc et nunc collatis et postmodum conferendis in nostram et beati Stephani prothomartiris proteccionem suscipientes auctoritate dei patris et filii et spiritus sancti, Apostolorum petri et pauli, johannis ewangeliste, Stheffani prothomartiris et potestate, qua nos fungimur, precipimus sub pena eterne dampnacionis firmiter inhibentes, vt nullus successorum nostrorum nec alter quispiam siue ecclesiastica siue secularis persona prescripta ipsius monasterii jura infringere vel res ipsius inuadere vel quocunque modo vsibus fratrum ibidem deo seruiencium subtrahere presumat. Siquis autem, quod deus auertat, hanc nostram institucionem et donacionem postmodum ausu nephario vel infringere temptauerit vel inmutare, si tercio conmonitus congrua satisfaccione non emendauerit, iram et indignacionem omnipotentis dei incurrat in tremendo die districti examinis cum juda mercatore pessimo eternaliter puniendus, conseruantibus autem pax a deo et misericordia et in presenti et in futuro seculo conseruetur. Amen. Igitur vt omnia hec omnes tam futuri quam presentis temporis homines sciant esse jugiter et inuiolabiliter conseruanda, presentem paginam hincinde (sic) et Sigilli nostri impressione et testium subscriptorum jussimus confirmari. Huius Rei testes sunt Gerbhardus (sic) Comes de pwrckhwsin, Conradus Comes de pilstein, Conradus Marchio, Conradus Comes de Ragicze, Vdalricus de pernegk, Harttweig de Hagnawe, Baltherus de Traysm, Harttweig de Rawna, Adalbrecht et frater eius Lewpoldus de Stamenhaym, Adalramus de Chambe, Conradus de Ragets, Gebhardus de Cadehohelsperge, Marquardus de Wesen, Rudigerus Camerarius, Siboto dapifer. Data Wienne anno jncarnacionis dominice Millesimo, Centesimo, quadragesimo septimo, decima septima kalendas junii, jndictione Nona, jn expedicione jerosolimitana, Anno pontificatus nostri Nono, Regnante Conrado Rege Romanorum Anno jmperii sui decimo. Acta sunt hec patauie Sexta ydus Maii, jam dicto Anno jncarnacionis dominice, quarta ydus Maii Regnante Conrado Rege Romanorum cum consilio et consensu cathedralium et ministerialium ecclesie patauiensis, quorum nomina subscripta sunt, Albinus prepositus, Rudibertus decanus, Chunilinus archipresbiter, Gerboto archipresbiter, Adalbertus custos, Heinricus scolasticus, Sighardus, Fridericus, Jacobus, Octauianus, Otto Canonici. Ex ministerialibus Marquardus de Wesen, Rudigerus judex, Harttnindus pincerna, Siboto dapifer, Rudigerus Camerarius, balchvnus de Shaltaren, Adalbertus de chrenczinge, Otacher de Waldech, Vdalricus de Tobrechtshawsin. Ex Nobilibus Hertwicus de Hagenaw, Pabo de Czolling, Hadmarus de Ahwsen, Ditricus de Pawmgarten, Rernhardus de Horbach, Hartnindus de Hage, Ditricus de Smidaha et alii quam plures.
Source Fulltext: OÖUB 2 (Wien 1856), S. 231-236
Original dating clause: decima septima kalendas junii
Editions:
- Kurz, Beiträge IV. 427.
- Hormayr, Wien, Urkunden Nro. 295.
- Mon. boic. XXIX. II. pag. 39 ex lib. cop. patav. III.
Comment
Die nämliche Urkunde ist auch noch vorhanden in einem zweiten Transsumpte des Bischofs Albert von Passau, Ebelsberg, 13. Jänner 1332, in welchem derselbe, so wie der passauische Official Alexius hier versichert, die Originalurkunde vor sich gehabt zu haben. Mit dieser Ausfertigung stimmt der Abdruck bei Kurz, Beiträge 427 u. ff. genau überein, mit dem einzigen Unterschiede, dass bei ihm S. 431 statt Grine, S. Thoma steht. Kurz versichert, seine Abschrift sei aus dem Originale genommen worden. Die Originalurkunde (OÖUB, Band 2, Nr. 155), welche im [236] Museum zu Linz aufbewahrt wird, hat aber die hier mit gesperrten Lettern gedruckten Stellen nicht. Es muss also ein zweites Original bestanden haben, welches abhanden gekommen ist. — Kurz mag wohl eine Originalurkunde vor sich gehabt haben, ob jene zweite, ist zu bezweifeln. Abgeschrieben hat er, wie die Schreibung und die Formen der Eigennamen unwidersprechlich beweisen, sicher nicht eine Originalurkunde des Bischofs Reginbert.Language:
Places
- Wien
Oberösterreichisches Urkundenbuch, weltlicher Teil (540-1399) 1147 V 16, in: Monasterium.net, URL </mom/OOEUB/1147_V_16/charter>, accessed at 2024-12-20+01:00
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
You are copying a text frominto your own collection. Please be aware that reusing it might infringe intellectural property rights, so please check individual licences and cite the source of your information when you publish your data
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success