(«) E libro Metrica Regni dicto Nro XIX. p. 132.

eciam alij valde importuni, inuidie forsitan raoti liuore, Cónsules, Aduocatum, Scabinos, ac celeros dicte nostre ciuilatis Cracouiensis extra murros (sic) ejusdem ciuitatis, non tantum causa jure experiendi contra ipsos, quantum ut eos vexacionibus alterant, laborious grauent, et expensis atténuent, pluri- mum euocare solili sunt et citare; et cgm nos non pretereant noslrorum incommoda subdilorum, honorque Regis Judicium diligal, et nos humiles, quos eternus Rex unclione sue misericordie in Regni hujus fastigio tempo- raliter honoravit, illo vivamus intellectu, ut jusliciam, a qua deus non recedit, et e contra super omnia diligamus, equitatem unicuique in statera reclitu- dinis regulantes, et quia rem, que culpa caret, in dampnum vocari non convenil; ut igitur in eadem ciuilate nostra Cracouiensi, et quod ubilibet in singulis Regni noslri terminis optamus fieri tempore felicis noslri regiminis, finis litibus judiciary's congruus imponalur, el materia lilium hujusmodi iudiciariarum supervacua, labores, fatige, expense, vexaciones, euocaciones et citaciones, per quas grauanlur innoxij, de Regni noslri fimibus amplius habeantur omnino peregrine; ad instantes supplicaciones memoratorum Consulum et Universitatis ipsius civitatis nostre Cracoviensis, et eciam consideracione mulliplicium et fidelium seruiciorum, nostre Majestali per ipsos non sine veneracione multimoda hactenus exhibiiorum et in antea exhibendorum; dictas consuetudines, ymo verius corruptelas perpetuo abo- Iemus, decernenles per presens nostrum Regium edictum, perpetuis tempo- ribus obseruandum ul, quicunque civis vel extraneus in judicio dicte civitatis Cracouiensis pro quacunque causa litigans, per aliquam sentenciam interlocu- toriam vel diffinitiuam se grauatum presenserit, licet (sic) eidem grauato, prout antiquilus per elerne recordacionis Kazimirum Regem Polonie, inclilum nostrum predecessorem firmatum extitit, ad Aduocatum et Scabinos Supremi Juris Theutonici Maydburgensis, quod et prouinciale dicitur, caslri noslri Cracouiensis a prediclis Aduocato et Scabinis ipsius ciuilatis Cracoviensis, et ab eorum sentencia libere appellare. Quod et si aliqua parcium earundem littigancium, siue sit actor siue reus, ibidem in prefato Judicio Juris Theoto- nici castri Cracoviensis, per ipsius Judicij Advocatum et Scabinos se uiderit aggrauatum, extunc ad nostram Regiam presenciam, velut ad Supremum Judicem, prout Meydburgenses dictant leges, appellandi, prouocandi et ipsam sentenciam redarguendi plenam habeat facullatem. Ad quas quidem

appellacionum sentencias, aut sentenciarura appellaciones Juris Theotonici tramite diífiniendas, sentenciandas, а�? in nostre Majeslatis nomine fine debito terminandas, Capitaneus noster Cracouiensis, pro tempore ex delegacione nostra Regia, prout moris est, sibi ad id specialiter facienda, de quatuor ^ruitatibus Terre nostre Cracouiensis, videlicet de: Cracouia, Sandecz, Vije- lyczka et Bochnija, tres aut duos Cónsules vel Scabinos, quos prudenciores et experciores in dicto Jure Theotonico Meydburgensi, fore cognoverit, ipso appellatore procurante, citabit, ut ad Castrum nostrum Cracoviense predictum, ad certum terminum conveniant. Et ibidem prefatas sentencie vel sentenciarum appellaciones, in quibus ad nostram Majestatem ut premit- titur appellalum foret, dicto nostro Capitaneo vel ab eodem substituto loco aduocati presidente, diffiniant, senlencient et Jure Meydburgensi predicto pronunccient finaliter et décidant. A quibus quidem dilfinicione, pronunc- ciacione et finali decisione, nostro nomine ut premittitur, factis, non erit, neque esse debet facultas cuiquam ulterius appellandi. Nolumus eciam, ut predicti Cónsules vel Scabini taliter de ciuitalibus conuocati, pro hujusmodi pronuncciacione et dilfinicione sentencie vel sentenciarum, nostro nomine ut predicitur, factis ad aliqua judicia spiritualia vel secularia per quempiam trahantur, aut aliter pro eo quomodolibet molestentur. Preterea, cum in eorundem Cojjsulum et Universitatis ipsius civitatis nostre Cracoviensis com- modis et successibus felicibus specialiter prosperemur, unde cupientes ipsos sub alas (sic) benignitalis nostre ab incursibus aduersis et periculis preser- uare, addicimus specialiter observandum: quod omnes et singuli ciues et incole ejusdem civitatis nostre Cracouiensis non alias, quam ad Advocati, et Scabinorum ipsius ciuitatis, idem vero Aduocatus et Scabini ad suorum Consulum presencias debeant euocarj; Cónsules autem non alicubi alias, quam ad nostre Majestatis audienciam, dum tarnen Cracouie seu in castro Cracouiensi constituli fuerimus, aut ad illius cui specialiter committendum duxerimus, ad Castrum duntaxat Cracouiense predictum, per literam nostram Regiam, saluis ipsorum priuilegijs, euocari poterint (sic) et citari. Quod si quoquomodo ad alios Regni nostri quosuis iudices ad alia loca, a quocunque seu pro quacunque causa, prefati Ciues, Aduocatus, Cónsules vel Scabini extra murros dicte civitatis Cracouiensis, contra presens nostrum indullum quomodolibet euocati siue citati fuerint, comparere minime tenebuntur, nec

— 271 —

aliquas penas solvent. Et nos penas hujusmodi quorumvis Regni nostri Judi- cum, Subjudicum, Officialium et Ministerialium eorundem, racione hujusmodi non comparicionis contra memoratos Ciues, Aduocatum, Cónsules et Scabi- nos seu aliquem ipsorum comuniter vel diuisim, fulminatas cassantes et irritantes, nullius efficacie, roboris esse volumus vel momenti, decernentes omnia et singula premissa obtinere robur perpétue firmitatis. Harum, quibus sigillum nostrum appensum est, testimonio literarum. Actum Cracouie, feria secunda infra octauas Assumpcionis Sánete Marie Virginis gloriose, anno domini millesimo tricentésimo nonagésimo nono. Presenlibus validis: Johanne de Thanczijn Castellano Cracouiensi, Johanne de Tharnow Sandomiriensi, Johanne Liganza Lanciciensi Palatino (sie); Gnijewossio de Dalewycz Succa- merario Cracouiensi, Petro Kmythe Castellano Lublinensi, Petro Schaffra- nijecz Dapifero Cracouiensi, et alijs generosis quam pluribus nostris fidelibus fide dignis. Datum per manus Reuerendi in Christo domini Nicolai Episcopi Wladislauiensis et Generosi Zaklijcze aule nostre Cancellarij, nobis sincere dilectorum.

CLL

Miadomiae, anno 1401 d. 11 mens. Niartih

Jura et priuilegia Magni Ducatns Lithuaniae rata firmaque declarantur ab Ordinibus

Regni Poloniae (»)•

In nomine domini, amen. Quia tunc multis errorum et dubiorum inco- modis prudenter occurimus, dum gesta etatis nostre literarum apieibus et

( ') E tabula authentica membranácea in tabulario Principum Radziwillorum asseruata. Huic • tabulae appensa sunt adhuc vighiti tria sigilla mediae magnitudinis exbibentia insignia perso- narum in exordio hujus tabulae allatarum, nonnulla sigilla desiderantur. Privilegium boc, quod mérito primum documenlum Unionis inter Poloniani et Litbuaniam initae haberi potest, nun- quam ad hunc diem typis exaratum est. Notum Privilegium ejusdem anni, omnibus corporibus jurium et statutorum, videlicet: Voluminibus Legum, Statutis Lascii, Sarnicii, Pryluscii, Herburti, Coliectioni Jurium Lithuanicorum (Zbiór praw Litewskicb) alijsque insertum, eo difFert a nostra nunc primum exarato, quod illud concinnatum est a Praelatis et Baronibus Lithuanis, hoc autem a Praelatis et Baronibus Polonis; illud conscriptum est Vilnae die 18 Januariii, hoc vero duobus

— 272 —

testium annotacione perhennamus: Proinde nos Prelati, Barones, Nobilis et Universilas Terrigenarum Regni Polonia, videlicet: Dobrogoslius dei gracia Sánete Gneznensis Ecclesie Archiepiscopus, Petrus Cracoviensis, Nicolaus Wladislaviensis, et Albertus Poznaniensis Episcopi; Johannes de Thanczin Castellanus Cracoviensis, Zaklica Cancellarius, Clemens Wicecancellarius Aule Regalis; Nicolaus Woyniciensis, Crislinus Sandecensis, Casteilani; Michael Judex, et Gnevvossius Subcamerarius, Cracovienses; Johannes de Tharnow Palalimis, Crislinus de Oslrow Castellanus, Sandomirienses; Petrus Rpischta (sic) Wisliciensis, Petrus Kmithe (sic) Lubliuensis, Clemens Ra- domiensis, Imramus Zavvichostensis, Casteilani; Albertus Judex, et Spylhco Subcamerarius, Sandomirienses; Sandziwogius Swidwa Palatinus, Mosczyc Castellanus, Poznanienses; Johannes Srzemensis, Woythco Camenensis, Casteilani; Sandziwogius Palatinus, Swenlhoslaus Castellanus, Mathias Judex, Kalisienses; Johannes Gneznensis, Wincencius de Granow Naklensis, Casteilani; Jacobus Conieczpolsky Syradiensis Palatinus; Martinus Castella- . nus, Wenceslaus Judex, et Przeczslaus Subcamerarius, Syradienses; Thomco Subpincerna, Maioris Polonie Capitancus, Petrus Schafranyecz Subdapifer Cracoviensis, et Sbigneus Marschalcus Curie Regalis, Kreslaus Brestensis, et Mathias Wladislaviensis, Palatini; Woythco Brestensis, Johannes Krusch- viciensis, et Martinus Wladislaviensis, Casteilani; Marlinus Brestensis, et Jaroslaus Wladislaviensis, Judices; Johannes Palatinus, Johannes Castellanus, Stanislaus Pincerna, Mstischco Venator, Nicolaus Jaslrabecz Subdapifer, et Petrus Judex, Lancicienses; Mathias diclus Maczuda Wladislaviensis Pa latinus, Bernhardus Judex Welunensis cum Benassio fratre suo germano Benco Capitaneo Halicensi, Johannes Mazovita (?), ceterique Terrigene Terrarum Russie: Significamus tenore presencium quibus expedit universis: Quomodo eo tempore, quo Serenissimum Principem Dominum Wladislaum Regem Polonie, Supremum Prirfcipem Lithuanie et heredem Russie etc., dominum nostrum graciosissimum, de gentilitatis tenebris educentes, in

'i. ¡ - ■■' hi (fño/* «I l«<"

fere mensibus post, die enim 11 Marti i Radomiae. Hoc itaquc diploma cxplet illud prius, stmul- que probat jam ineunte saeculo XV10, utriusque mentis Unionem, quae jam parabatur, consensu utriusque populi accedente, iniliurn cepisse, peculiariquc privilegio ab utroque populo conscripto Grmatam fuisse. Licebit nobis idem animadvertere anno 1413, qui celeberrimus factus est Unioue in oppido Horodio inita.

— 273 —

Regem Polonie et dominum nostrum assumpsimus; Principesque, Barones, Nobiles et quosvis Incolas Terrarum ipsius Lithuanie, per assumpcionem sacre fidei ortodoxe nobis adunavimus, cum quibus per fidem facti unanimes, ipsis firma fide et inviolabili sponsione promisimus et lenore presencium promittimus toto posse et viribus, contra insullus quorumlibet hominum assistere, et eos in eorum necessitatibus sine dolo el fraudo (sic) adiuvare: eorumque profectus, commoda, utililates et bonum commune velud pro prium salubri et fideli disposicione ordinäre; quod et ipsi nobis pari modo tenebuntur faceré vice versa. Demum, quia predietus Dominus Wladislaus Rex Polonie et dominus noster graciosissimus, ex speciali confidencia magnifico et preclaro Principi domino Ajlexandro alias Wythowd Duci Lithuanie etc. Supremum Principatum Terrarum earundem Lithuanie et ceterorum dominiorum suorum Ducalus dédit et contulit, el eum loco sui in eisdem statuit ad vite ipsius terminum ultimum et extremum; eundem dominum Allexandrum alias Wythowd constanciori fiducia prosequi volen- tes, et prout ipsum iustum est reddere cerciorem, firma sponsione et invio labili promisso, sibi tenore presencium promittimus, quod eum dominus noster Rex predictus circa Principatum Supremum Terrarum Lithuanie, et ceterorum dominiorum suorum Ducalus, ad vite ipsius Ducis Wythowd témpora conservabit, iuxta tenorem lilerarum per Dominum Regem ipsi Duci Wythowdö concessarum. Ita tarnen, quod post decessum eiusdem Ducis Wythowdi, Supremus Principals Terrarum Lithuanie et ceterorum dominiorum suorum Ducalus, una cum bonis et Terris eiusdem Ducis Wy thowdi personalibus, iuxta tenorem lilerarum per prediclum dominum Wythowdum ipsi domino Regi collatarum, ad ipsum dominum Regem et ad eius successores, ac Coronam Regni Polonie debent revertí, devolví et reddire (sie). Illo eciam non obmisso, quod si dominus noster Wladislaus Rex prediclus, quod Deus avertat, sine prole decesserit, exlunc sine scitu et consilio ipsius Ducis Wythowdi et Baronum, Nobiliumque et Terrigena- rum Terrarum Lilhuanie predictarum, Regem et dominum nobis eligere non debemus aut vocare. Cum quibus firmam et constantem tenentes fiduciam, in dulcedine fidei et visceribus Jesu Christi perpeluam et irrevo- cabilem cum ipsis servabimus unionem. Harum, quibus sigilla nostra sunt appensa, testimonio literarum. Actum et datum in Radomy, in vigilia saneti

35

— 274 .—

Gregorii, anno domini millesimo quadringentesimo primo. �?е�? autem tenere et servare promittimus, juribus libertatibus et privilegiis nostris in omnibus semper salvis.

CLH.

Sochacxoviae, anno 1402 d. 13 mem* itiaii.

Nicolaus Judex Sochacioviensis dirimit litem inter heredes de Szczytno et heredes

de Orty ortam(').

Nos Nicolaus Judex Sochaczoviensis heresque de Swaroczino, una cum Mroczkone Subiudice ibidem, tenore presencium notificamus tam presentibus quam futuris, quibus expedit uniuersis: Quod quemadmodum res querimonij acta fuisset et extitisset inter nobiles viros heredes de Sczithno videlicet: Nicolaum, Boguslaum, Reciborium, Phalislaum et Lossonem, nec non singu- lorumque (sic) fratrum ipsorum parte ab una; et inter validos viros: Stanislaum, Mroczkonem, Petrum, Meczslaum, Paulum, Laurencium et filios Jaroslai pye recordacionis, heredumque de Orly parle ab altera, pro granicijs factis et constructis per premissos heredes de Sczithno ultra paludem Jumenti; et pro hereditate wlgariter Ruda, sita in dislrictu Sochaczoviensi; eandem relacionem ceperunt ab utrisque partibus ad circumspectum virum Jacobum preconem Sochaczoviensem. Qui quidem cognouit, quod premissam heredi- tatem emerunt apud fratres regulares de Cztrwensko sanctique Augustini ordinis pro quadam certa summa pecuniarum cum consensu Serenissimi Principie Antiqui Semouilhi Ducis Mazovie. Adjutique nobilium virorum consilio nobiscum pro tribunali residencium, premissam hereditalem Ruda premissis validis viris heredibus de Orly et eorum legitimis adjudicad m us, et presentibus adiudicamus perpeluis temporum successibus, cum omnibus et singulis utilitalibus, que ibidem sunt, uel haberi possint in futurum. Premissisque nobilibus viris heredibus de Sczithno et eorum legitimis, et

(') Ex archetypo membranáceo in Varsaviensi tabalario publico Regni Poloniae Nro 1066 asservato. Sigillum deest. • '■

— 275 —

qui ad premissa spectare videbuntur, perpetuura silenciura inponentes. In cuius rei testimonium, sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum et actum Sochaczovie, feria sexta ante feslum Penthecosten (sic). Presentibus hijs nobilibus viris: Sassino Castellano, Woynone Vexilifero, Pyrzchala The- zaurario, Sochaczoviensibus; Przibislao Capitaneo Rawensi, Andrea Notario Sochaczoviensi, et alijs quam plurimis fide dignis. Anno domini M° qua- dringentesimo secundo.

СЫ�?.

Cracoviae, anno 1403 d. 11 m. iHaii.

Nobilis Ulcolaus heres de Czarnocin medietatem yillae suae Mikluszowice Nobili Jaschconi de Wierzbno centum et octoginta marcis gróssornm pragensium vendit (').

Nos Michael Judex et Dobeslaus Subiudex Terre Cracouiensis Genera les. Notum facimus quibus expedit uniuersis presentibus et futuris presencium noticiam habituris. Quod cum pro tribunali in Colloquio generali sedebamus, tunc accedens ad nostram nostrorumque assessorum presenciam nobilis vir Nicolaus heres de Czarnocyn, sanus mente pariter et corpore existens, non compulsus, пе�? coactus, sed de bona volúntate sua jugiter prehabita, totam medietatem suam ville Miclussouice dicte ipsum quomodolibet concernen- tem, cum ipsius medietalis ville toto jure patronatus ecclesie ibidem, et omnibus juribus, dominio, utililatibus, fructibus, redditibus, prouenlibus, incolis, censsibus (sic), areis, edificijs, domibus, tabernis, molendinis, ortis, agris, campis, pratis, pascuis, piscinis, lacubus, aquis, fluuijs, siluis, borris, mellificijs, nemoribus, gagijs, rubetis, quercetis, mericis. ac uniuersis pertinencijs, nichil pro se et successoribus suis ibidem juris, dominij uel utilitatis reseruando, nobili viro Jaschconi heredj de Wirzbno, et ipsius posteris legittimis, pro centum et octuaginta marcis grossorum pragensium, numeri polonicalis consueti in lotum vendidit et imperpetuum coram nobis

(*) Ex archetype membranáceo in Varsaviensi tabulario publico Begni Poloniae Nro 1498 asseruato, cui duo sigilla taeniolis pergamenis appensa erant, quae nunc desiderantur.

35«

— 276 —

judicialiter resignauit (promittens ipsum Jaschconem occasione premisso- rum, ab omni impedimento atque dampno, juxta jus terrestre infra tres annos et tres mensses (sic) próximos ubilibet releuare) per eundem Jaschco nem premissa omnia jure hereditario et perpetualiter tenenda, habenda, utifruenda, possidenda et in usus ipsius beneplácitos libere conuertenda. In cuius rei testimonium, sigilla presentibus nostra sunt appenssa (sic). Actum et datum Cracouie in Colloquio generali, feria sexta próxima post festum sancti Stanislai tempore mensis Maij, anno domini millesimo CCCC0 tercio. Presentibus strenuis dominis: Johanne de Thanczijn Cracouiensi, Cristino Sandecensi, Imramo Zauichostiensi, Cristino Sandomiriensi, Cle mente Radomiensi, et Clemente Czechouiensi Castellanis, pluribusque alijs teslibus fide dignis.