useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Urkundenbuch des Stiftes Klosterneuburg, ed. Zeibig, 1857 (Google data)   CCCCXLVII.
Signature:  CCCCXLVII.

The transcription and metadata of this charter are scanned by a OCR tool and thus may have low quality.

Zoom image:
Add bookmark
Edit charter (old editor)
99999999
IVahlinstrument des Propsts Kolomann von Loa. Pat. 25. April 1371. Reverendo in Xto patri etdomino domino Alberto Episcopo Eccle- sie Pataviensis, Cholomannus Decanus, Marchardns Cellerarius,
Source Regest: 
Urkundenbuch des Stiftes Klosterneuburg bis zum Ende des vierzehnten Jahrhunderts, Nr. CCCCXLVII. , S. 502
 

ed.

Current repository
Urkundenbuch des Stiftes Klosterneuburg bis zum Ende des vierzehnten Jahrhunderts, Nr. CCCCXLVII. , S. 502

    Graphics: 
    x
    433

    Nicolaus de Neuntnirga, Johannes Pistrini, Cristanus haslawer, Otto de Traysem, Bartholomeus plebanus s. Martini, Johannes Custos, Ulricus Haspech plebanus sancti loci, Nicolaus Linczer, Petrus custos domiuarum, Gerlacus Gerlstainer, Ortolfus, magister oblagii, Waltchunus de Enusprunn, Johannes de Wienna, Otto de Tulna, Martinus Schench, Hadmarus Matseber, fratres Cou rt -läus Can. Reg. Mon. Marie virginis gloriose ord. s. Aug. Nevn- burge., vestre diocesis cum devotis oracionibus obedienciam et reve- reuciam debitam et condignam. Vacante superdicti Monasterii nostri Prelatura per obitum bone memorie domini Ortolß prepositi nostri, qui decessit Anno domini M° CCC LXX° primo die XXIIII mensis Aprilis eiusque corpore die proximo tunc sequente ecclesiastice, vt decuit, tradito sepulture, ne prefatum nostrum monasterium diucius viduitatis deploraret incommoda, statim ipso die videlicet XXV. mensis iam dicti hora Hl convenimus in loco pro nostro capitulo deputato de futuri eleccione prepositi tractaturi, protestantes ante oninia, nostre non esse intencionis cum excommunicatis, suspensis aut interdictis seu alias inabilibus eligere, si quis fortassis inter nos esset, sed vocem huiusmodi noluimus alicui prodesse simpliciter vel obesse, et cum nou essent plures fratres seu Canonici, qui possent aut deberent ad electionem huiusmodi evocari prehabitis quibusdam tractatibus vnanimiter concordantes procedere decrevimus ad ipsam Electionem legittime celebrandam, placuitque nobis omnibus et sin- gulis concorditer animoque deliberato per formam scrutinii de prelato eidem nostro Monasterio providere, vnde in tres de Conventu nostro predicto, videlicet Nicolaum de Nevnburga, Vlricum Haspech et Martinum Scheuch predictos compromisimus eisque dedimus plenam et liberam potestatem, scrutandi ac eciam inquirendi secrete et sigil- latim vota omnium de Conventu seu Capitulo atque sua, et illum, in quem omnes, aut maior et sanior pars inveniretur ex ipso Capitulo consensisse, per vnum eorumdem Scrutatorum de consensu suorum collegarum et nostro in prepositum eligendi. Qui quidem Scrutatores, potestatem huiusmodi acceptantes, ad partem ipsius Capituli vna cum Notario et testibus infra scriptis se traxerunt, et vota sua primitus, ita quod singuli duo cuiuslibet tercii suorum Collegarum votum sub prestacione luramenti tactis sacrosanctis Ewangeliis et sub Stola, deinde vota omnium et singulorum nostrum aliorum de Capitulo seu con ventu secrete et sigillatim simili sub iuramento similiter scrutabantur,

    Fontes. XIV. 28

    434

    eaquc umnia et singuia per uotarium publicum subnotatum in scriptis redacta mox in communi coram nobis omnibus audientibus expresse et intelligentibus per eumdem Notarium fecerunt nobis con- sencientibus et petentibus publicari. Et quia facta huiusmodi publica- cione et collacione numeri ad numerum, zeli ad zelum, meriti ad meritum subsecuta compertum fuit, majorem et saniorem partem Capituli seu Conventus vota sua direxisse in dominum Choloman- iium decanum, virum vtique discretum et providum, de legittimo thoro genitum, aliasque vite et morum honestate merito commendandum, quem dictus Nicolaus suo et suorum Collegarum predictorum nomine vigore etiam vt premittitur sibi a nobis tradite potestatis invocato cristi nomine elegit in nostrum et dicti nostri monasterii prelatum ac prepositum in scriptis sub hac forma: Ego Nicolaus de Nevnburga, vnus de tribus scrutatoribus a nostro Capitulo seu Conventu nominatis et electis ad faciendum Scrutinium et Electionem futuri nostri prepo- siti secundum formam predictam diligenter in omnibus observatam de voluntate et Consensu Collegarum meorum et aliorum omnium in hiis consenciencium ex potestate eciam michi et eisdem meis collegis tra- dita invocata Spiritus sancti gracia dominum Cholomannum decanum nostrum predictum, in quem reperimus majorem et saniorem nostri Capituli debite consensisse in nostrum et Monasterii nostri Preposi tum et pastorem eligo et eandem electionem pronuncio in hiis scriptis in nomine patris et filii et spiritus sancti. Quam quidem electionem omnes et singuli approbantes te Deum laudamus cantando populo fecimus sollempniter publicari ipso electo ad chorum ipsius monasterii per nos deducto et ante altare summum vt est moris, personaliter situitto. Cui quidem Electioni dictus dominus Cholomannus, quamcis sc primo redderet difficilem, instantibus tamen nobis, tandem consen- sum adhibuit voluntarium, vt debebat. Ideoque reverende pater et domine Graciose benignitatem vestram imploramus humiliter et devote, quatenus dictam Electionem sie sollempniter et Canonice celebratam dignemini auetoritate ordinaria favorabiliter confirmare, Et vt veneranda Vestra paternitas agnoscat, nos in premissis fuisse vnanimes et concordes, presentes literas seu Electionis decretum per notarium publicum infra scriptum, qui premissis omnibus requi- situs interfuit in hanc formam publicam redigi, Sigilloque nostri capituli et singulorum nostrorum subscripeionibus fecimus communiri. Actum et Datum Anno, die et loco predictis Indiccione IX. Pontificatus

    435

    sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Gregoriipape XI. Anno primo, Presentibus honorabilibus et discretis viris et dominis, Magistro Johanne Warmicnsis et Ardacensis Eeclesiarum Cano- nico et plebano in hoflino Patavien. et Magistro Chunrado de Dan stat, Illustris principis et domini nostri, domini Leupoldi Ducis Austrie Medico Clerico spirensis diocesium testibus ad premissa omnia per nos specialiter vocatis et rogatis. Ego Marchardus cellerarius dicti Monasterii predicte electioni inter-

    fui et in dominum Cholomannum Decanum consensi et manu

    propria buic decreto subscribo. Ego Nycolaus de Nevnburga etc. Ego Johannes pistrini etc. Ego Cristanus haslawer etc. et quia vsum scribendi non habui, per

    alium hie subscribo. Et ego Otto Traysmer etc. Et ego bartolomeus etc. Et ego Johannes custos etc. Et ego Vlricus hauspech etc. Et ego Nicolaus linezer etc. Et ego petrus custos dominarum etc. Et ego gerlacus etc. Et ego Waltchunus etc. Et ego Ortolfus etc. Et ego Otto de Tulna etc. Et ego Martinas schench. Et ego Hadmarus Matseber.

    Et ego Albertus Grifstete, Clericus Misnensis diocesis publicum et imperiali auetoritate notarius etc.

    Orig. Perg. Das bekannte Siegel des Capiteis-

    Propst Kolomann liefert einen Beweis, was Umsicht, redlicher Wille unil Liebe zu dem Hause zu leisten vermögen. Er übernahm das Stift in der traurig sten finanziellen Lage, und hinterliess es seinem Nachfolger in blähendem Zustande mit vermehrten Ertragsquellen, wie die nachfolgenden Urkunden darthun.

    Den traurigen Finanzstand des Stifts bei der Wahl Kolomann's schildert uns das Rcclmungsbuch Sig. A. 2. mit folgenden Worten: „Et nota, quod facta eleccione in die s. Harri Ewangeliste nichil fuit in domo, preter ö5 Karr, vini acerrimi, quae omnes fuerunt exhauste pro prebenda dominorum et dominarum et aliorum prebendariorum, et pro familia et pro duce et hospitibus, et 16 Karr.

    28 •

    436

    fuerunt propinale pro 80 7g tal. ncc fuit ibi Iriticum, ncc pabulum, nee fenuiu. sed penitus nichil, et omnia necessaria doinus et pro eultura vinearum oportebat aecomodari usque post vlndeniiam".Desshalb sah sich PropstKolomann gezwun gen , Gelder aufzunehmen. Seine Rechnung weist folgende auf:

    Percepi a Chraftone Hawser 300 tal.

    A domino Ulrico de Pergaw 400 tal.

    De hospitali civium 150 tal. pro 15 tal. reddituum.

    A Chunrado Harber 100 tal.

    A decano de Asparn 70 tal.

    Item percepi de Johanne de Tyrnavia pro decima sua ad X annos 240 tal.

    Item a dominis meis pro iure montano 20 tal.

    Item a Chraftone Hawser 400 tal.

    Item de Nicoiao Tessere 100 tal.

    Item a domino Chunrado de Ratispona pro prebenda 130 tal.

    Item de lestamento Syrveyer. 10 tal.

    Item a domino Ottone de Wildungsmawer 280 tal.

    Item a decano de Asparn pro redditibus venditis 365 tat.

    Item de haseneker pro bonis venditis in Gensterndorf 60 tal.

    Item de Clenodiis venditis de Sacrario 320 tal. 6 sol.

    Item de Mag. Alberto. 100 tal.

    Mit diesem aufgenommenen Gelde werden auch sofort Schulden und

    Rückstände getilgt:

    Item Chunrado Harber 16 tal. 5 sol. 10 den., quos concessil in Ratisponam

    pro Censu ad curiam Humanuni, quia neglectum fuerat longo tempore.

    Item 18 tal. 20 den. pro mediis fructibus ad curiam Romanam pro ecclesia

    Newnburgensi.

    Item Nicoiao Tessari in debitis suis 10 tal.

    Item Iudeo Jezman exsolvi pro domino meo (ist die Aufzeichnung des

    Oberkellerers, so wie die folgenden) 300 tal. de pecunia capitali, et pro

    usura 26 tal.

    Item eidem Judeo exsolvi pro domino meo 96 tal. pro quibus fuerunt fidei-

    iussores dominus Cellerarius et Magister Curie.

    Item Nycolao, magistro Coquine solvi 100 tal.

    Item Nunciis ad Curiam Avinionis per dominum Ducem missis 100 florinos.

    Summa denariorum 42 tal.

    Item plebano de Olestorf pro domino meo 55 tal.

    Item Yscrlini Iudeo 170 */a tal.

    Item Lienhardo poll pro domino meo 30 tal.

    Item Lienhardo Linczer 112 tal. pro servicio.

    Item Chinburger 250 tal. et pro servicio 27 tal. 5 sol. 10 den.

    Item Officiali pro Censu domini Pape 9 tal. 20 den.

    Item Nicoiao Stainer exsolvi 14 tal.

    Item Ulrico de Gaber 200 tal. et pro servicio 22 tal. et pro litera 50 den.

    adhuc remanserunt sibi in 200 tal.

    Item plebano de gawnestorf 80 tal.

    437

    Item ilecano de Asparn 110 tal.

    Zu all diesen traurigen Zuständen gesellte sich noch die Ungunst der Ele mente: „Et nota, quod eadem anno feria 5. ante festum Penthecostes (22. Mai) percussit grando vincas et agros, quod in Alpeltaw de SO modus tritici non hahui vnum granum, et in Atachring de 151/, Karr, rini, ncc de servicio ibidem quitquam habui, et in saneto loco de dccima niehil, et de iure montano ibidem solum 9 Karr. Et in calro monte de vino eulture (Eigenbau) et servicio sojum 15 Karr".

    Die Auslagen bei Gelegenheit der Wahl und der Reise nach Ebersberg

    sind:

    Item pro sigillo 2 tal.

    Item Officialibus 5 tal. 60 den.

    Item pro expensis in Ebelsperch 30 tal. 88 den.

    Item Fridlino pro rno equo, quod dominus Eberhardus equitavit in Ratis-

    ponam. 6 tal.

    Item Johanni Cantori de Castro pro uno publico inslrumento prima vice

    in Ratisponam. Va l'bram.

    Item Alberto publico pro duobus instrumentis et pro aliis necessariis suis.

    17 sol. 10 den.

    Domino Episcopo Pataviensi pro confirmacione 34 tal.

    Item prothonotariis 32 tal.

    In dieser Urkunde erscheint als Pfarrer zu St. Martin noch der Chorherr

    BartholomEius, 1382, am 29. November aber der Chorherr Hanns.

    ccccxLvm.

    Gerichtsbrief des Schlüsslers Friedrich's des Zistel über einen Weingarten zu Klosterneuburg.

    Dat. 21. Mai 1371.

    Ich fridreich der Zistell, die zeit Sluezzlär vnd auch Juden Richter ze Newnburgk klosterhalben vnd auch die zeit Ambtmann daselbs des Edeln herren hern Eberharts von Chappeln vergich — das fur mich chom, do ich an dem rechten saz, der Erber Chorherre her Ortolf von wienne, dy zeit Oblaymaister des gotshaws vnser frawen zu Neunburgk, vnd klagt do mit vorsprechen vnd auch mit vrkund briefen an der Oblay stat hincz ainen weingarten, des ain halbs Jeuch ist, vnd der weylent hainreichs des waldner gewesen ist vnd der do leit an dem puchperig zenachst lrnfrides weingarten von Mutzesperig, dem got genad, vnd do man von alle iar dient dem egenanten herren hern Eberbarten von Chappeln fumf viertail weins ze perkrecht vnd drey wienner phenning ze voitrecht — vnd klagt

    438

    darauf vmb ain phunt wienner phenning geltes versezzens purk- rechts, als sein brief sagt, vnd meldet auch seinew zwispild, vnd pat darumb gerichts vnd fragen, was recht war. Do fragt ich vmb, do ward ertailt, man solt ein fürbot lassen werden, ob den weingarten ymant wolt verantwurten, vnd geschach darnach, was recht war. Das fürbot ward gesagt ze rechter zeit, vnd ward auch vor offem gericht bewert, vnd nach dem selben fürbot kam nymant fur Recht den egenanten weingarten wolt verantwurten. Do klagt der egenant herr Ortolf der Oblaymayster hincz demselben weingarten vmb das versezzen purkrecht all sein tag vollichleich vnd rechtleich vnd mel det auch als oft seinew zwispild, vnd licz auch als oft furbot darumb werden als oft vnd als verre, vncz das Im mit frag vnd mit recht ertailt ward, Ich solt Im potten daraufgeben zwen Erber mann, die den egenanten Weingarten schauten vnd schaczten, ob der weingar ten icht tewrer war, denne das versessen purkrecht vnd die zwispild, die mit recht darauf ertailt vnd gegangen sind, vnd geschach darnach, was recht war. Nach derselben zeit chomen die selben zwen Erber mann wider fur mich, do ich an dem rechten saz, vnd sagten do pey irn trewn, als Si pest chunden vnd mochten, vnd als si zerecht solten, das si den egenanten weingarten geschawt vnd geschäzt bie ten, vnd das er so tewr nicht wer, als das versessen purkrecht — Do pat der egenant herr Ortolf— aber fragen, was recht wer. Do fragt ich vmb, do ward ertailt vnd mit recht vnd mit vrtail vervoligt von mann zu mann, Seind sich die klag als lanng vnd verr vergan gen hiet, vnd als oft furbot darumb gesagt wer, vnd nymant auf ant- wurt chomen wer, vnd auch die Erbern lewt Ir chuntschaflt darumb gesagt hieten, das der weingarten so tewr nicht wer, als das ver sessen purkrecht etc. — ich solt die gewer desselben weingarten Inne haben virczehen tag, vnd solt auch ich den erben des Weingar ten das ze wissen tun, vnd die gewer anpieten, ob ymant chöm in der zeit, der sich mit dem egenanten herrn Ortolfen verrichtet vnd in vnchlaghafft machet, vnd geschech darnach was recht wer, Chom aber nymant in der zeit, der sich mit dem richtet, So vorgeschriben stet, so solt derselb herre Ortolf der Oblaymaister behabt haben vnd solt ich in des vorgenanten weingarten genczlich gewaltig machen — vnd solt er auch mir darumb mein recht geben vnd solt auch ich In des vorgenanten rechten ainen behabbrief geben. Das geviel auch mit frag vnd mit recht, vnd das hab auch getan Mit

    439

    vrkund des brieffs, versigelt mit mein — Insigel — Des ist auch gezeug mit seinem Insigel der Erber mann Nichis von Mutzesperg der des tages geding gewesen ist — Der brief ist geben — dreucze- hen hundert iar, Dar nach in dem Ains vnd Sybenczigistem Jar des Mittichenn vor pfingsten.

    Chnrtularium Archiri V. fol. 43. a.

     
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.