XXXI.

Vertrag xwischen dem Herzoge Boleslaus IL und Heinrich 1П. von Schlesien, und dem Domcapitel zu Breslau, über die Rechte der Castellanei Militsch.

26. Juni 1249.

Liber niger privilegior. episc. Wratislar.

In nomine domini amen. Anno incarnacionis ejnsdem MCCXL octavo, mota questioiie inter nobilem virum, dominum Bolezlaum, ducem Slesie, ac castellauum ipsius et officiales de Milicz ') ex una parte etcapitulum Wratisla- viensis ecclesie et castellauum ipsorum, dominum videlicet Sdizlaum, ejusdem ecclesie custodem, exaltera, super juribus ejusdem castellanie, que cui castel- lanorum jura pertinerent, in pleno colloquio super Nisam, in Storogostomnost2), coram baronibus Slesie eadem questione diucius agitata taliter ipsum negocium, de volúntate dicti ducis expressa et de eo ipso testes eligeute, fuit ibi determi- natum, ut Desprinus, tune domine ducisse subcamerarius, testes infra scriptos evocaret, videlicet comitem Nachesium, hominem antiquum et fide dignum et quondam ejusdem castri castellauum, Goszlaum procuratorem episcopi et quon dam in Milicz domini lupi 3) judicem, Sulislaum dictum Mandri, Radvanum Zamb, qui quondam fuerat ducis in Milien Wlodarius 4), Petrum eciam quon dam ibidem ducis Wlodarium, Radslaum Radevi fratrem Scoconis, qui scilicet testes, secundum consuetudinem terre, quicquid dicerent et jurarent, hoc ab utraque parte ratum haberi deberet 5). Geterum diffinicione terre facta inter duces Slesie, cum sepefatum Milich in partem ducis Henrici devenisset, idem H. ratam habens ordinacionem fratris sui, ducis Bolezlai 6), super juribus pre- nominatis ad peticionem prefati custodis, dicto Desprino, de consilio baronum suorum mandavit, ut juxta formam superius expressam praefatum negocium ter- minaret. Nominatis igitur testibus, in presencia ejusdem Desprini, ac plurium

*) Militsch, an der Bartsch, N.N.О. 8 M. von Breslau. Die alte Burg daselbst gehörte dem Bis- thumc bereits im J. 1155, nach der ungedruckten Bulle Pahst Hadrians IV. Der Bischof Pre- cislaus verkaufte Militsch im J. 1358 an den Herzog Konrad von Oels. Sommersberg. I. p. 785.

a) Wahrscheinlich Schurgast an der Neifse, nahe an deren Einflüsse in die Oder.

') Wohl verschrieben, für domini epi, d.h. episcopi, wie man denn mehrere Schreibefehler in dieser Urkunde bemerken wird.

*) S. oben S. 75. ''

') Hier ist also ein förmlicher Schied und ein Weisthum, wie dergleichen in Deutschland ge wöhnlich waren. ) Dieses hellt einen dunkeln Punkt der Schlesischen Geschichte etwas auf. Wir sehen, dafs im J. 1248 Boleslaus Herr von Militsch war, dafs es aber bereits am 26. Juni 1249 Heinrich III. besafs. Vergl. über diese zweite Theilung den Chronisten bei Sommersberg. I. p. 12. und die von Worbs in seinem neuen Archive I. S. 5. angeführten Quellen, welche er dunkler findet, als sie uns zu seyn scheinen.'

40*

816 Urkundenbuch.

aliorum in ecclesia sancti Egidii in Wratislavia comparentibus et questione ipsis, secundum morem, a dicto Despeino facta, que cui castellanorum in dicta castel- lania jura pertinerent, ipsi, habito inter se consilio, sic omnes unanimiter jurati responderunt:

§. 1. Quod quitquid moveretur questionis de qualicunque maleficio, con troversia vel injuria, vel si quis est, rebus furtivis deprehenderetur in ipso burgo Milich, et usque ad borram ') versus Wratislaviam, et ab alia parte versus Polo- niam usque ad fossatum ultra pontem, omne tale super premissis judicium ad castellanum ecclesie Wratislaviensis pertineret et quod inde proveniret, ipse solus perciperet.

§. 2. Hoc tarnen excepto, ut, si in terminis predictis homo ducis fuerit in maleficio deprehensus, ipsum ambo castellani, vel eorum judices, judicabunt et quod inde ex condempnacione fuerit accipiendum de eo duas partes capiet castel- lanus ducis, et terciam ecclesie.

§. 3. Homines vero ecclesie in eadem castellania, quocienscunque conve- niantur, per castellanum ecclesie sunt citandi, judicandi, condempnandi, velab- solvendi, et si quid ex eodemjudicio, nomine coudempnacionis, provenerit, hoc totum ad ipsum castellanum ecclesie debet provenire.

§. 4. Set si fuerit ducis actor, qui hominem ecclesie debeat convenire, ipsum pernuncium castellani ecclesie citabit et euni idem castellanus judicabit et de eo, quod ex eodem judicio proveniret, duas partes idem ecclesie castel lano, terciam vero ducis castellanus recipiet, pignora tarnen in hujusmodi casu per nuncium ecclesie capientur.

§. 5. Sed e converso, actor si fuerit homo ecclesie, et reus ducis, in hoc articulo sic ducis castellanus exequetur, sicut in primo castellanus ecclesie.

§. 6. Verum si aliquando ad aliquas metas, vel términos faciendos, vel ob aliud quodlibet negocium vicinia 2) fuerit evocata et ipsam in aliquo contigerit condempnari, ejus condempnacionis talis fit divisio, quod in hominibus ecclesie totum accipit castellanus canonicorum, in hominibus vero ducis et militum totum accipit ducis castellanus.

§. 7. Nee ad aliquam condempnacionem inter homines ecclesie se debet vexillifer ducis intromittere, vel exea aliquid aeeipere, et si aliquod furtum iu toto Milichensi districtu per homines ecclesie fuerit deprehensum, hoc ad castel lanum canonicorum deveniet et quitquid inde fuerit accipiendum, hoc ad eun- dem castellanum pertinebit, sicut e converso ad castellanum ducis, si quid furti in eodem districtu per homines ducis vel militum fuerit deprehensum, excepto burgo et terminis prenominatis, infra quos omnia malificia, vel furta, per quem-l) Bor, der Fichten-, Тапп�?л-, Nadelholx-Wald. S. Linde unter dem Worte. *) S. oben S. 24.

Urkunden buch.

cunque fuerint universa deprehensa, ad solum castellanum canonicorum per- tinebunt.

§.8. Quod si forte aliquis fuerit occisus, talis fit divisio. Si horao eccle- sie hominem ecclesie occident, totam capitis solucionem castellanas canonico rum recipiet, sicut eciara castellanus ducis totum recipiet, si forte homines ducis vel militum ad invicem se occiderint. Quod si homo ducis vel alicujus militis hominem ecclesie occident, ecclesia, pro suo nomine, duas partes, et castellanus ducis terciam partem de solucione capitis recipiet, et sic econverso, si homo ec clesie hominem ducis vel militis occident,

§. 9. Verum si aliqua pugna vel homieidiura in ipso burgo Milicensi, in primo tarnen die penthecostes, contigit, pene omnis solucio et omne judicium inde proveiiiens, qualescunque vel eujuseunque homines fuerint, ad ecclesie ca stellanum pervenient.

§. 10. Quod si forte unum vel duos de carcere in Milich, qui semper fuit ecclesie et est, furtim evadere contigerit, custodes carceris propter hoc per ca stellanum ecclesie judicabuntur et ipse castellanus ecclesie totum judicatum per- cipiet, set si plures de carcere evaseriut, quia inde est condempnacio quinqua- ginta marcarum, ipsa solucio duci pertinet ').

§. 11. Omne jus pugne, in scutis, gladiis et baculis, et animadversio in personam per suspendium, vel decollacionem, sive ad aliam quameunque penam ad Judicium castellani ecclesie pertinet, qui eciam solus denarios inde provenien tes pereipit, ad quem eciam pertinet jus aque et ferri manualis 2).

§. 12. Castores autem omnes in fluvio, qui Barith 3) dicitur, et jus ipsos capiendi et omne judicium, quod racione ipsorum contigerit de quibuseunque hominibus ducis, ecclesie sive militum ad castellanum ecclesie pertinet, qui so lus solucionem inde provenientem reeipit, qui eciam humulum per dictum totum fluvium, eciam circa castrum colligit, ad quem solum omne teoloneum et taberne ac jus fori in burgo pertinet Milichensi, ad quem eciam solum in tota castellania Miliczeusi jus pertinet venacionis, quamvis eciam dux ibidem aliquando consue- verit venari 4).

§. 13. Generaliter autem, ubieunque, vel per quemeunque, eciam in curia ducis, homines ecclesie, in Milich fuerint judicati, sive convenientes, vel con- venti, judicatum castellanus ecclesie pereipiet, secundum distinecionem superius annotatam. Acta sunt hec et consumata in Wratislavia, anno incarnacionis domini MCCXL nono, in die sanctorum Johannis et Pauli, in ecclesia saneti Egidii, presentibus hiis, prefato Desprino nuncio ducis, ad hoc specialiter desti-1) S. oben S. ?8 und Anmerk. 2 гы No. 9, und No. 54.

) i-, oben S. 78. Auch im Brünnor Stadtrechte rota J. 1243 ist das Judicium aquae. Senken- beit visiones, p. 298.) Die i^rtsch, an welcher Militsch liegt/ *) Vergl. о.еи S. 8 un([ g.

318 Urkundenbuch.

nato, et testibus ad hoc evocatis, comité Jaza, Bodewoyo, Muchino, Otheslao, Beroldo, Dobeslao, Petrcone, Povirgone, Radah, Thidrico, Sdizlao, Martino et multis aliis layéis, et canoaicis Wratislaviensibus Laurencio decano, Boguslao cantore, domino Martino magistro, Nicolao archidiácono, Nicolao Ricardi, Ecardo, Vilhelmo, Idizlao clerico et Egidio et aliis pluribus.