X.

Lorcnurclus, 6ei Zratia IZniscopus I^ubicensis, ^kluocat«, Oonsulibus ciuitstis eius6em, salutem in llomino. Lt rei <zualita? et iscli atrocitss, et exempli perner- »ita5, nos excitat s<! uinclictam, ut si non timor 6oniini, ssltem pena vos coerceat aoeecato, c^ueetenim, czuslia et czuant» contra clenr» et sanctam ecclesism et sa- cer6otium sgere nresumnsistis expressius Lact! euiclentia, ^uam linZue relati« ins- ni5estat. 3ec1 Ken czuod a cristiaois Iiominibus in suos nstres et sacerdote« tsnta ierocitas nostris temporibus exercetur. I^ost multss enim et vsriss violentias, mo- lestias et ininrias ner vos, sstellites, et eines uestros, in ecclesiam nostrsm, res, et personss eiusrlem eommissa», ziost tractursm ecclesie et turbationem sacercio- tum stsntium in altari, nost snoliationem cuiuZllsm Iioneste mstriskamiliss, et su« pe6issec^ue, et etism «zuorundsm aüorum in ecclesis in domo nacis nervetratam, et ceteris ctelietis cle ^uibns vos nuper ieeimus udmoneri. Ourism nostrsm nouam extra ciuitstem quanciam partem eins ruins, <zuanu!am ver« ivcen6io totaliter 6eus- »tatis, Onria c^uoczue nostrs in eiuit.ite et vniuersis nostrorum canonicorum curiis eoncussis, liirulis, st subue, »is, srboribus^ue nulokerrimis, c^uos ad nnmani gene- ris relectionem et muncli clelieiss diuina natura nrockuxerat, aut succisis nenitus aut reciactis in uridum. liediis lzuoc^ue nostris et canonicorum consractis, disversis et snlatis, ipsos canonicos, von sine gravi corvorum suorum periculo 6s suis loci« LugAM öare miseraoiliter compulistis. Oonclusistis etism muro nostium srmarii ecclesie nostre «rnamenta et veneranclss reliyuiss et nriuileZis ecclesis tanc^nain riernetu« eareere msncivastis, et liest essum inoninatum nreten6atis, a nobis tsmen noterat precsveri, et qu«6 6e leuibus nersonis 6icitis, vubis notius imoutetis, cum sierzonas leves et incliserets« cle«tinare nequsnusm lleuuistis scl factum anquoll exe- ljuenclum, et msxime eum in omni iset«, au! c^uocl iacienllum nersone denutate t'uerant suurscliete, operam rei illieite urekuistis, provter <m«6 inopinatus easu^i nullatenus vos exeusst. Lt si eonsilium et auxilium uel isuorem uestrum asseriti» sbluisse, monstrate nindictsm, eum iam 6ioti maleLei in eiuitate et votestate vestra resiciesnt, et aeeusatoris clamorem eui6entia pstrsti sceleris oon re^uirat. Lt testa- tur lex regia et imperialis lznocl in ssnctsm religonem committitur, in omoium ker- tur iniurism, ita ut iuclcx sucerclotum et KstKolice ecclesie ministrorum, loci o^uo

166

que ipsius et diui'ni eultus iniuriam nouerit uindiesndam, nee expeetare debebit, M Lpiscopus iniurie proprie ultionem desposeat, eui sanetitss iZnoseendi gloiiaiu de- reliizuit. Vos igitur uniuersos et sinZulos diligenter reouirimus et monemus, <zua- tinus insra nouem dies a reeeptione presentium eomnulsndos, Quorum tres pro pri- ina, tres pro seeunda, et tres pro tertia monitiove preLZimus super pretaeiis ex- eessibus ad satisfactionis exbibitionem, et reeoneiüationis gratism reeurrstis. ^lio- c^uin in vos et unumyuemcme vestrum, nee non et in illos, ljui vobis in niis auxilium, vonsilium, uel 5auorem prestiterint publice uel uceulte, czusmvis sententiis et pena esrdinalis liZatos dubium esse nobis non existst, suetoritate «rdinsria exnune ut extune exeommunieationis sententism prnterimu» in niis seriplis. Datuni et setum in VtKin ^Vnn« Domini AI. OO. XO. IX. VII. Aalend, ^ulii.

cum senken/ia e^e«mmuniea//«n/s in/eT'e/usa. XI.

ösnetissimo in Orist« pstri ae doniino ete. ^d sures öanetitatis uestre eupio peruenire, o^uod eum (üonsules eiuitatis Dubicensis per se, suos satellites, aliosq^ue eorum eines, iniurias utczue molestias eeelesie mee rebus et personis violenter plu- rimas intulissent, eisczue litterss monitorias diiexissem, ut pro pretsetis exeessibus satislaeerent, dieti Oonsules et oiues exeessum exeessui eumularunt^ se deinde yuidam ^lobannes nomine, tamczuam procurator ex parte dietorum eonsulum et ei- uium «ppellstionem protulit in nunc modum.

In nomine domini amen. <Üum vo», venerunde in türist« pater Domine Lor- ebarde, I^ubieensis eeelesie Lpiseooe, czuandam littersm uestram Oonsulibus eiui- tatis eiusdem direxeritis, tenorem monitionis et eomminationis eontinentem, lzuod <zu«sdani saerileZos in error« su« ipsi eonsules iou< ant et detendant. Item czuod c^uosdam slio» exeessus per se 5eeerint, et Iseere proeurauerint, ezuos mandastis, eum sstislsclione debita retraetare, ^lio^uin velletis proeeclere contra ipsos, sieut in ipsa vestra littera plenins est expressuin, o^ue sie incipit: Lorcliardus dei gratis, et sie Lnit: eui et vos personaliter non delertis. ()ui consule» omnino de sepedieti» exeessibus sunt inculpabiles et immunes, I?reterea essu inopinabili seeidit, czuod euria vestrs extra oiuitatem, <zue X.o!debos dieitur, et similiter nüa euria vestrs in ciuitate, eum aiiis vestrorum eanonicurum euriis, et ouorundsm etiam eiuium suo- rum czuodummod« sunt evnsraete per multitudinem leuium et vilium persnnarum, «ue persone eum iestino cursu et uebementi impetu ipsus euriss inusserunt, its, «i^uidem q^uod propter multitudinem yuasi innumerabilem a diets eiuitatis eonsuli

1«7

bus nvll potersnt cobiberi. I^icet etism ipsi Lonsules sä boc «pem et operam pre- buerint, Quantum potersnt, probibendo, sepedicti etism eonsules «Kerunt se pa- ratos esse super «mnibus premissis et ynolibet premissorum cuilibet contra eus sZere volenti respondere et stare iuri coram iudice competente. I'imentes nicbi- lominus ex premissis comminationibus se contra iustilism indebite preZrauari. ^«e iZitur ex causis premissis in grsuamen dictorum consulum et uniuersitatis dicti ci- uitatis per vos, Oomine Lpiscooe, seu slium nel abos procedatis per sententiam excommunioationis vel interdioti, vel ali^uid aliud in eorum preiudicium sttemp- tetis, nel sttemptari procuretis, ordine iudicsrio pretermisso. LZo ^«bannes, sd boc procurator seu övndicus constitutus vice dictorum Oonsulum et uniuersitatis predicte, et nomine procurstorio in Kii» scriptis sedem apostoliculn appello, et spostolo« primo, secundo, et tertio peto cum instantia mibi dari. persona« dicto- rum Lonsulum et iura civitatis I^ubicensis cum rebus mobilibus et cum omnibus relißiosis tam clericis czuam laicis, ipsis in bac oausa adberentibns seu adberere uo- leotibus dicte sedis protection! supponendo et «mnium presentium testiinonium inuoco de preinissis.

8ed pro excessibus innouatis monilione interposits a sepedicti« (üonsnlibus et ciuibus satislsctionem iteral«, nt sub^'unZitur, requisiui Loicbardus dei grstis Lpiscopus I^ubioensis, Oonsulibus et vniuersus ciuibus ciuitstis ejusdem salutem. Lt rei c^ualitas et lacti atrocitas et exempli peruersitas nos excitant sd uindictam, vt si non timor domini, «altem pena, vos coerceat a peccato, eteniin <zualis et c^uanta contra deum et sanctam ecclesiam atc^ue sucerdotium aZere presuinpsistis expres- «ins tacti euidentia c^usm lingue relatio manisestat. 8ed neu Huod s (üristianis Kominibus in suos patres et sacerdotes tanta lerocitss nostris temporibus exerce- ^ur. ?ost naultas enim et vsrias uiolentias, mulestiss, et iniuriss, per vos satellites, sc ciues vestros, in ecclesism nostram, res et persona« eiusdem commissa», post Frscturam ecclesie et turbationes sacerdotum, stantium in altari, post spoliationem cuiusdsm Koneste matriskamilias et sue pedissec^ue, et etiam czuorundam aliorum in ecclesia et in domo pacis commissam, et cetera delicta de ciuibus nos nuper seci- inus moneri. (^urism n«stram nouain, cjuundam parlem eius ruins, o^uanclÄui uero incen6i« totaliter cleuastatis. lüuria <zu«<zue nostra intra ciuitatem, et vni- uer.^is nostrorum canonicorum curiis concussis, oürutis et suvuersis, arboribusyue pnlcnerimis, o,nas ad numani retectionem Zeneris et muncli dencias diuina natura produxerat, sut succisis penitus, aut redactis in sridum. Rebus yuoyue nostris et canonicorum conjractis, dispersis et ablatio ipsosczue canonicos non sine grsui cor— porum suorum perioulo de suis loci« tugam dar« miserabiliter compulistis, etium inur« Kostium armarii ecclesie nostre ornsmenta et venersndas reliizuias, et priui

168

legis ecclesie tsnizusm pei petuo csrceri msncipantes. Lt licet casum inopinabilem pretenllatis, s vobis tamen pnterst precsueri, et lzuod de leuibus personis dicitis, vobis potius impntetis, cum persona» leues et in6iscretss destinare neczuaczusm <le- buistis «d factum ali<zuod execzuendum, et msxime cum in omni facto, sd czuod tscien6um persone Deputate t'uersnt sunra6!cte operam rei illicite prebuistis, prop- ter c^uod inopinstus casus nullatenus vos excusat, et si consilium et auxilium uel Lsuorem vestrum ssseritis sbsuisse, monstrste uin6ictam, cum ism 6icti msleLci in ciuitste et potestats vestrs resicleant et sccusatoris clamorem euiclentia patrsti sceleris non reczuirst et teststur lex regia et imperislis, cmod in sancwm religionem committitur, in «mnium fertur iniurism, ita ut iu<lex sacer6«tum et Kstliolice ecclesie ministrorum loci czuoczus ipsius et diuini cultus iniuriam nouerit vindi- candsm, nee expectsre llebebit, ut episcopus iniurie proprie ultionem cleposcat, cui sanctitss ignoscendi glorism derelilpiit. Vos igitur vniuersos et singulos re«,ui- rimus deligentius et monemus oustinus inlrs nouem clies s receptione presentium computan6«s, Quorum tres pro prima, tres uro secuncls, et tres pro tertia moni- tione preligimus super pretactis excessibus acl satissactionis exbibitiunem et recon- ciliationis gratism recurrstis. ^lioc^uin in vos et unumyuemyue vestrum, nee non et illos c^ui uobis in Kiis uuxilium, consilium uel sauorem pre«titerint, ouumuis »en- tentiis et pena carclinalis ligslos esse uobis (lubium existat, auctoritate or6ioaris exnunc ut extunc excommicstionis sententiain proserimus in Kiis scriptis. Da- tum VtKin, snno clumioi ^l. (?<Ü.XO. nono, VII. Kal. Zulii.

?re6ictus ita^ue ^okannes avpellstionem innouundo protulit in Kec uerba.

In nomine ciomini amen, (üum vos venerande in Oristo pster, Oomine L. I^ubicensis Lpiscope, cmandam litteriim vestram cunsulibus ciuilatis I^ubicensis cli- rexeritis tenorem monitionis, comminstiuni« et sententiain excommunicstionis in diem seu sub conclitione per vos Istsm ccinlinöntem et c^uod ipsi cunsules vsrias violentias, molestiss et iniuriss per se, sstellites et ciue» eorum in ecclesium ve- stram, res et personas eius<Iem commiserint. Lt super liiis vos, DumineLpi- scope, vobis emenclam Keri ab ipsis sonsulibus in5r« nouein dies mancisiulu reyui- ritis et muneti», cum tarnen dicti consules cle «mnibus et sinZuüs excessibus sint inculpauile» et immunes, <zui in pretacta vestra littera exprimuntur, czue sie ivci- pit: LorcKarclus clei gratis, et sie önit: excommunicationis sententiam proterimus in Kiis scriptis. Datum et actum in Vtlun ^nno Oomini KI. OL. nonaßesim« nonv VII. I^al. ^ulii. I^icet nupcrrime in die Viti et Alodesti super eisdem srticuli» cnrsm vobis, reuereocie pster, «zuellam sppellatio seu prouocstiv 5uerit leZitime interiecta, in <zua dicti consules «btulerunt se et uclbuc ollerunt psratos esse super omnibus prelibati» et czuolibet premissorum cuilibet contra cos gßere

169

uolente responäere et stsre iur! ooram i'uäice competente. LZo ^onsnnes pro- ourstor seu övnäicus äictorum consulum et vniuersitatis I^ubicensis, sä Koc speeisliter constitutus, me «nero loco et tempore probalurum. Lt ns memo- rata sententia in äiem et sub conäitione lata exstavt« conäitione teneat contra consules supratsctos, vel slikzuem slium, cum äs aliczuibus excessibus nonäum sunt coniessi vel couuicti. ?>fe etiam per uos, Oomine Lpiscope nel per slium seu alios proceäalis per sententism excommunicstionis vel interäicti vel aliquiä sliuä in eorum preiuäicium sttemptetis, oräini iuäicsrio pretermisso, vice äicto- rnm consulum et vniuersitstis preäicte et nomine procuratorio innouanclo sp- pellationem seu provocstionem prius in äie Viti, ut pretlicitur, legitime inter- positam. Iterum in niis scriptis «eäenl apostolicam appello et prouoc«, et spo- stolos prim«, sevuoäo, et tertio peto cum instantia mini äari. ?ersonss äicto- rum eonsulum et iura civitatis I^ubicensis, eum rebus mobilibus et imrnooilibus, et cum «mnibu» relißiosis tsm clericis <zusm laicis ipsis in Ks« causa aäkerentibu» seu aälierers uolentibus äicte seäis prototectioni supponenäo et «mnium Presen- tium teslimonmm inuoc« äe premissis.

LZo ver« sttenäens, <zuoä premisssrum sppellstionum esuss äelusoris in «mnium äiscretorum «uribus iuäicentur, qui rei geste ooverint «räinem, <zui- «zue meminerint, oualem Semper eonsueuerunt et potuerunt Oonsules I^ubicen- ses circa conciues suos exercere rigorem, presertim cum esäem vel smpliur inultituä« personsrum, ouam vilem et leuem pronunciant, luerit s äiotis con- sulibus äestinsta pluries, etiam sä iscta illicita exec^uenäs in ecclesie lesiooem, ^ue multituäo eominissa sibi «beäienter exe<zuens, proZressu continuo processit sä violentias »upraäictss. Lt ouis preLsli eonsules et ciues s me tsnyusm all «räinario iuäice sollicite reo^uisiti pro tam enormibus et manilestis iniurii» non «ursuerint minimsm satissaetionis psrticulam exkibere, non äuxi preclictis appel- lationibus, salua tamen seäis spostolice in «mniuus äekita reuerenlia äslerenclum. Leä ^uia sepeäictus procurstor spostolos cum instantia pctiuit, ei meo siZillo signa- tum traäiäi Presens scriptum, Datum Vtlnn, ^nno Oomini N. L<^. XL. IX. VI. läus ^ulii^

^itati« cke inck'cta ^u?^«ti«ne ack eonsu/es^ in zsu« ?>eeuFn««oi'l su^ie?' «cV« eu? i« D«m«ni ^iuini esse «^i/ietta/um.