DXLVI.

I Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis . . •) prepósito et fratribus sanctorum apostolorum Petri et Iohannis in Vrsperc, tarn presentibus quam futuris regulärem vitam professis, in perpetuum. i| Religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse

1209. Juli 6. 375

presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito revocet aut robur, quod absit, sacre religionis iufringat. Eapropter, dilecti in domino filii, vestris iustis postu lai ion i h us || clementer annuimus, et prefatum monasterium sanctorum apostolorum Pétri et lohannis in Vrsperc, in quo divino mancipali estis obsequio, sub beati Pétri et nostra proteclione suscipimus et presentís scripli privilegio communimus. Inprimis siquidem si a ¡il nenies, ut ordo cauonicus, qui secundum deum et beati Augustini regulara al que Insti tutionen! Premonstratensium fratrum in eodem loco institutus esse dinoscitur, perpeluis ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Preterea quascumque possessiones, quecumque bona idem monasterium impresenliarum iuste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontiflcum, largitione regum vel principum, oblalione fldelium, seu alus itislis modis prestante domino poterit adipisci, flrma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis -). Locum ipsiim in quo prefatum nionasterium silum est, cum omnibus pertinentiis suis, ecclesiam in Wilbach, ecclesiara in Celia, ecclesiam in Bagirsrit, ecclesiam in Husen, ecclesiam in Hatunhusen, ecclesiam in Chemhnelun, ecclesiam in Grubigen, capellam in Gasllosun, ecclesiam in Staine, cum pertinenliis earundem. Prebendara in Chuerign, grangiam in Ahusun cum perlinentiis suis, grangiam in Veagirsrhit cum pertinentiis suis, grangiam in Singrugen cum perliuenliis suis, grangiam in Witersal cum pertinentiis suis, grangiam in Michelnbuch cum perlinentiis suis, grangiam in Grubigen cum pertinentiis suis, grangiam in Tonzinswiler cum perlinenliis suis. Villicinam in Ol'iingin cum pertinentiis suis, predium in Cisiugiun cum pertinentiis suis, predium in Glahan, curiam in Tisenhouen, curiara in Stahain, predium in Chnerign cum perlinentiis suis, predium in Nordrunhain cura pertinentiis suis, predium in Wilbahc, predium in Luce- lunburc cum pertinentiis suis, predium in Vishac cura pertinentiis suis, villicinam in Arnoldosr[i]t cum perlinentiis suis. Predium in Hiltoluigin cum perlinenliis suis, predium in Cuzzenouen cum pertinentiis suis, predium in Mulehusen cum pertinentiis suis, villicinam in Lademuligiu cum pertinenliis suis, villicinam in Mimminhusen cum pertineutiis suis, predium in Altorf cum pertinentiis suis, predium in Bascwil cum pertinenliis suis, predium in Lohtorf cum pertinentiis suis, predium in Shomeberc cum perlinenliis suis, predium in Grube cum pertinentiis suis, predium in Rouon cura pertinentiis suis, \illicinam in Rota cum perlinentiis suis, predium in Witigin cura perlinenliis suis, predium in Billunhusen cum perlinenliis suis, predium jn N'unbruu cum pertinentiis suis, predium in Ochershouen cura pertinentiis suis, predium in Albrstrhit cum perlinentiis suis, predium in Huseu cum pertinenliis suis, predium in Hagenrit cum pertinentiis suis. Sane novalium vestrorum que propriis manibus aut sumptibus coulis, sive de veslrorum animalium nulrimenlis nullus a vobis décimas exigere vel cxtorquere présumât, Liceat quoque vobis elencos vcl laicos liberes et absolutos e seculo fugientes ad conversionem recipere et eos absque conlradiclione aliqua retiñere. Prohi- bemus insuper ut nulli fralrum vestrorum post factam ¡a monaslerio vestro professionem

f

376 1209. Juli 6.

fas sit sine prepósito sui licentia de eodem loco discedere. Discedentem vero absque commuai litterarum vestrarum cautione nullus audeat retiñere. Quod si quis retiñere forte presumpserit, licitum vobis sit in ipsos monachos vel conversos regulärem sententiam promulgare. Illud districtius inhibentes, ue terras seu quodlibet beneflcium ecclesie vestre collatum liceat alicui personaliter dare, sive alio modo alienare absque cousensu totius capituli, vel maioris aut sanioris partis ipsius. Si que vero donationes vel alienationes aliter quam dictum est facte fuerint, eas irritas esse censemus. Ad hec inhibemus, ne cui episcopo vel alii plus a vobis pro vestris decimis petere et recipere liceat quam fuerit a predecessoribus eorum usque ad hec témpora requisitum. Cum autem genérale interdictum terre fuerit, liceat vobis, clausis ianuis, exclusîs exconmunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce, divina officia celebrare. Crisma vero, oleum sanctum, consecrationes altarium seu basilicarum, ordinationes clericorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit, et communionem sacrosancte Romane sedis habuerit, et ea vobis voluerit sine pravitate aliqua exhibere. Alioquin liceat ^vobis quem- cumque maluerilis catholicum adiré antistitem, gratiam et communionem apostolice sedis habentem, qui nostra fretus auctoritate vobis quod postulalur impendat. Quod si sedes diocesani episcopi forte vacaverit, interim omnia eccleciastica sacramenta a vicinis episcopis accipere libere et absque contradictione possitis, sie tarnen ut ex hoc in posterum propriis episcopis nullum preiudicium generetur. Prohiberons insuper ut infra fines parrochie vestre nullus sine assensu diocesani episcopi et vestro capellam seu Oratorium de novo construere audeat, sal vis privilegiis Romanorum pontiflcum. Ad hec novas et indebitas exactiones ab archiepiscopis, episcopis, archidiáconos seu decanis aliisque omnibus ecclesiasticis secula- ribusve personis omnino fieri prohibemus. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extreme voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdict! sint, nullus obsistat, salva tarnen iustitia ¡Darum ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decimas préterea et possessiones ad ius ecclesiarum vestrarum spectantes, que a laicis detinentur, redimendi et legitime liberandi de manibus eorum et ad ecclesias ad quas pertinent revocandi libera sit vobis de nostra auctoritate facultas. In parrochialibus autem ecclesiis quas habetis liceat vobis sacerdotes eligere, et diocesano episcopo presentare, quibus, si idonei fuerint, episcopus curam animarum committat, ut ei de spiritualibus, vobis vero de temporalibus debeant responderé. Obeunte vero te, nunc eiusdem loci prepósito, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia preponatur, nisi quern fratres communi consensu, vel fratrum pars maioris et sanioris consilii, secundum deum et beati Augustini regulam providerint eligendum. Pad quoque et tranquillitati vestre paterna in poslerum sollicitudine providere volentes, auctoritate apostólica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapiñara seu furtum faceré, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem

1209. Juli 6. 377

temeré capere vel interficere, seu violentiam audeat exercere. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceal prefatum monasterium temeré perturbare aut eius possessiones auferre, vel ablatas retiñere, miauere, seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omina integra con- serventur eoruní pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auctoritate et diocesani episcopi canónica iustilia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona, hanc nostre constitutionis paginam sciens, contra earn temeré venire temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatuin suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino indicio existere de perpétrala iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine dei et domini redemptoris nostri Ihesu Christi aliena flat, atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem sua eidem loco iura servantibus sit pax domini nostri Ihesu Christi, quatinus et hie fructum bone actionis percipient, et apud districtum iudicem premia eterne pads inveniant. !Amen. Amen. Amen, l

(Rundzeichen3)}. Ego Innocentius, catholice ecclesie episcopus, subscripsi. (Mono gramm für Bene válete.^

f Ego lohannes, Albanensis episcopus, subscripsi. f Ego lohannes, Sabinensis episcopus subscripsi. y Ego Nicholaus, Tusculanus episcopus, subscripsi.

7 Ego Cencius, sanctorum lohannis et Pauli presbyter cardinalis tituli Pamachii, subscripsi. 7 Ego Petrus, tituli sancti Marcelli presbyter cardinalis, subscripsi. f Ego Benedictus, tituli sánete Susanne presbyter cardinalis, subscripsi. y Ego Rogerius, tituli sánete Anastasie presbyter cardinalis, subscripsi.

f Ego Gregorius, sancti Georgii ad velum aureum diaconus cardinalis, subscripsi. 7 Ego Gvido, sancli Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis, subscripsi. f Ego lohannes, sánete Marie in via lata diaconus cardinalis, stibscripsi. 7 Ego Oct(avianus) sanctorum Sergii et Bachi diaconus cardinalis, subscripsi. f Ego lohannes, sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis, subscripsi. f Ego Pelagius, sánete Lucie ad septa solis diaconus cardinalis, subscripsi.

Datum Viterbii, per manum lohannis, sánete Marie in Cosmidin diacont» cardinalis, sánete Romane ecclesie cancellarii, II. nonas lulii, indictione XII., incarnationis dominice anno MCCVHII., pontiflcatus vero dompni ;Innocentii i pape III. anno duodecimo.

Nach dem Original des k. baier. Reichsarchivs In München. — Auf den) Einschlage In der rechten Ecke steht: W. d\ cenafeo (oder cenasto). Die Blelbulle, vgl. S. 331, hängt an roth nnd gelb seidener Schnur. — Abdruck bei L uni g, Relcbsarchlv XVIII, S. 676.

1) Der Name, für den Kaum offen blieb, ist Friederich.

2) Von den aargezählten Orten geboren nach Wirtemberg: Grubigen (die ecclesia und grangia), vgl. S. 235, Лит. 3; Gastlosun, Staine, vgl. S. 364, �?пш. 3 and 6; ferner Witersal, Widderstall, FII. von Merklingen, O.A. Blanbenren; Mlchelnboch, abgegangener Ort bei Wiesensteig, Mühlbausen und

II. 48

378 1209. Juli 24.

Wiltingen, O.A. Gelslingen. Nach Baiern gehören: Weilbach an der Kamlacb, L.G. Mindelheim; Mindel- zell, Baiersrled, an der M in del. Edenbaasen (nach Lang, Regesta Bar. II, S. 36), Fil. des folg., Altenbaasen an der Kamlach, alle L.G. Ursberg; Kemnat, nnweit der Mindel, Knöringen (Ober-, Unter-), rechts, Anhausen (Gross-, Klein-), links von der Kamlach, alle L.G. Bargao; Veagirtrhit, wohl das obige Bagirsrit (dort wird die Kirche, hier die grangia bestätigt), oder Baiersrled, L.G. Obergiinzborg; Thesweiler, auch SchaTbof genannt, L.G. Ursberg; Orangen, zwischen der Mindel and Donan, L.G. Günzburg; Alsllngen (nach Lang a. a. 0., die Urk. liest Ci»tttgtttu)1, nnweit der Glött, L.G. Dillingen; Bleichen —lies Blahon — (Unter-), rechts von der Giinz, L.G. Ursberg; Deisenhofen? L.G. Hochstätt; Steinbelm nnd Nornheim, L.G. Günzburg; Litzelbarg, L.G. Göggingen; Fischach, an der Scbmntter, Aretsried, unfern davon, beide LG. Zusmarsbaosen; Hiltenflogen, L.G. Türkheim; Kltzigbofen (Gross-, Klein-), an der Senkel, L.G. Schwabmünchen; Lamerdlngen, an der Gennach, L.G. Bucbloe; Memmen- haosen, an der Zusam, L.G. Ursberg, Alfdorf, an der Wertacb, L.G. Oberdorf; Balsweil, Lancbdorf, beide zwischen Wertach nnd Mindel, L.G. Kaufbeuren; Schönenberg, an der Mindel, L.G. Mindflbelm; Grab, In der Pfarrei Eggenthal, L.G. Kaufbeuren; Raunau (Nieder-), an der Kamlacb, L.G. Ursberg; Roth (Ober-, Unter-), LG. Illertissen; Blllenhausen, an der Kamlacb, L.G. Ursberg; Nenbronn, in der Pfarrei Holzschwang, L.G. Günzburg; Olgisbofen, Im Herrsch.Ger. Babenhausen; Altlsrled (der Text lautet buchstäblich Albmtrhit), an der Günz, L.G. Oltobeuren; Hansen bei Altdorf, L.G. Oberndorff, oder das oben vorgekommene Edenbaasen?; Hagenried (Ober-, Unter-), L.G. Ursberg. Unermlttelt das wahrscheinlich Irgendwie verdorbene Singrugen. 3) Tgl. S. 349, Anm. 3.