Nos comes Jacobus de Scepus, judex curie Serenissimi et magnifici principis, Domini Lodouici, Dei gracia Inclyti Regni Hungarie, Polonie, Dalmacie etc. memorie commendantes tenore presencium significamus, quibus expedit universis, quod Nicolaus dictus Faigo pro Gregorio, filio Belud de Enscheflengh, tunc procuratore literis palatinalibus juxta continenciam literarum nostrarum proxime in octaua festi beati Michaelis Archangeli in anno domini Millesimo CCC^mo lxx^mo octauo preteritis ad nostram accedendo presenciam contra religiosum virum, Fratrem Hermannum, magistrum curie Noui predii, quasdam litteras Capituli ecclesie Jauriensis, formam possessionis reambulacionis et contradictorum inhibicionis ac citacionis continentes Domino nostro regi ad litterarium suum mandatum responsales tenoremque litterarum regalium ipsi Capitulo dictatarum verbaliter in se habentes asserens, attestacionem predicti Gregorii litteris in eisdem contrarium nobis presentarat declarantes, quod cum idem Gregorius actor acceptis Petro, filio Pauli de Lopach et Petro clerico, dicti Capituli hominibus, feria secunda proxima post festum Pentecostes proxime tunc preteritum ad faciem possessionis Weliud vocate, vicinis et commetaneis suis vniuersis illic legitime conuocatis accedendo eandemque per suas veras metas et antiquas reambulando ab aliorum possessionum pretensionibus quibusdam nouis metis, in tribus locis erectis, separari et sibi per eosdem Regium et predicti Capituli homines statui facere uoluisset perpetuo possidendam, alio nullo contradictore apparente, religiosus uir Frater Georgius in nouo predio, alio nomine Monachorum curia uocate, commorans in persona religiosi viri, Fratris Hermanni, magistri prenotate Curie, seu noui predii statuicioni predicte possessionis Weliud in duobus locis seu partibus, videlicet Orientis et Occidentis plagis adiacentibus contradixisset et perhibuisset, quem quidem Fratrem Hermannum, magistrum ipsius Curie ibidem et eodem die contra prefatum Gregorium, filium Belud in regiam presenciam ad octauam festi presentis, beati Johannis Baptiste, tunc uenientem citauissent, regius et ipsius Capituli homines antedicti, quarum quidem litterarum exhibicionibus factis predictus Nicolaus, procurator ipsius Gregorii actoris, racionem premisse prohibicionis assignari postulauit per Fratrem Hermannum antedictum, quibus perceptis Frater Johannes, monachus de Sancta Cruce pro religioso viro, domino Frater Colomano, abbate ipsius ecclesie Sancte Crucis, cum procuratoriis litteris eiusdem domini abbatis exurgendo retulerat eo modo, quod licet tempore premisse possessionum reambulacionis in persona predicti Fratris Hermanni prohibicio facta fuisset antedicta, tamen examinacio presentis cause possessionum non ipsi Fratri Hermanno, eo quod idem Frater Hermanus nomine procurator, solummodo per ipsum dominum Colomanum abbatem in ipso predio extitisset constitutus, sed ipsi domino Colomano Abbati de iure debeat pertinere et his dictis in persona predicti domini Abbatis ipse Frater Johannes responderat in hunc modum, quod premissa prohibicio modo prehabito propterea facta fuisset, quia predictus Gregorius per ipsam reambulacionem et metarum erectionem ipsius possessionis Weliud uocate magnam particulam terre de predicto Nouopredio, seu de possessione ipsius domini Abbatis et sue ecclesie Tunafalua uocate ad eandem possessionem Weliud occupare et applicare uoluisset, cumque his perceptis predictus procurator ipsarum parcium in eo‚ utrum ipse partes in facto predictarum possessionum earum aliqua metalia instrumenta haberent, an uero legitime, ut nostro incumbit officio, requisitos habuissemus, idem Nicolaus procurator ipsius Gregorii actoris eidem Gregorio predictam possessionem Weliud jure hereditario pertinere, nullaque instrumenta metalia ipsum in facto eiusdem possessionis habere allegarat et affirmarat, annotatus uero procurator ipsius domini Abbatis eundem dominum Abbatem in facto predicti Noui predii, seu possessionis Monachorum curie uocate predictum dominum Abbatem metalia instrumenta habere referens quasdam litteras Capituli Jaurinensis priuilegiales feria secunda proxima post octauas festi inuencionis sancte Crucis in anno domini Millesimo CCC^mo uigesimo quarto emanatas nobis presentarat, in quibus expresse conspexeramus haberi, quod cum dictum Capitulum ad peticionem comitis Simonis, castellani de Owar, nec non uicecomitis Mosoniensis per litteras suas ipsi Capitulo factas, discretum uirum magistrum Nicolaum, canonicum ecclesie ipsorum seniorem et concanonicum eorum, coram quo ipse comes Simon et Johannes, filius Valentini, homines excellentissimi Domini Karoli, quondam regis Hungarie, reambularent quondam possessionem Curie Monachorum, seu grangie, quod Nouum predium nuncupatur, Tunafalua uocatur et assignarent dicte Curie ac statuerent perpetuo possidendam pro testimonio duxisset dirigendum, demum dictus magister Nicolaus canonicus ad ipsum Capitulum reuersus ipsi retulisset, quod dictus comes Simon et idem Johannes, filius Valentini, homines memorati domini Regis, accedendo ad faciem prefate possessionis, Tunafalua nuncupate, uicinis et commetaneis ac nobilibus Castri, nec non quam pluribus nobilibus aliis libere condicionis de circumiacentibus uillis inibi conuocatis de prouincia Musuniensi, coram ipso ante dictam possessionem reambulassent et assignassent ac statuissent dicte Curie Monachorum perpetuo possidendam, nullo penitus contradictore apparente. Cursus autem metarum possessionis sepedicte tales sunt, quod prima inciperet meta iuxta possessionem Zenchmaria uocatam a meridie et protenderetur ad possessionem Weliud ab occidente et inde iret ad quandam possessionem Galus uocatam ab aquilone et inde reflecteretur ad plagam Orientalem uersus Curiam dictorum Monachorum et sic mete terminarentur possessionis antedicte, quarum quidem litterarum exhibicionibus factis, dictoque procuratori ipsius domini Abbatis inter predictas plagas, in dicto priuilegio contentas tempore ipsius possessionum reambulacionis in pluribus locis metas erectas fuisse et easdem emendatas esse assereret, quia absque reambulacione metarum predictarum possessionum ipsarum partium modo infra reambulando fienda, inter ipsas partes bono modo iudicium et iusticiam facere non poteramus, ad ipsamque reambulacionem faciendam Regii et ipsius Capituli Jauriensis homines necessario debuerant destinari, igitur amiciciam eiusdem Capituli litteraliter petieramus diligenter, quatenus ipsorum mitterent homines pro utriusque partibus, pro testimoniis fide dignos, quibus presentibus homines Regii infra declarandi in octaua diei medii Quadragesime proxime tunc uenientis, scilicet feria quarta ad faciem predictarum possessionum Weliud et Tunafalua uocatarum, uicinis et commetaneis earundem legitime conuocatis, ac ipsis partibus, uel earum legitimis procuratoribus praesentibus, accedendo primo eandem possessionem Weliud uocatam‚ ipsius actoris a parte possessionis Tunafalua per metas et cursus metales per ipsum Gregorium, uel suum procuratorem legitimum emendandas et determinandas reambularent et signis metalibus consignarent, demumque ipsam possessionem Tunafalua predicti domini Abbatis ex parte dicte possessionis Weliud uocate per metales distinctiones in predicto ipsius Capituli priuilegio per ipsum Abbatem, uel suum legitimum procuratorem inibi in specie exhibendo, conuocatis secundum determinacionem ipsius Domini Abbatis, uel procuratoris sui legitimi, similiter reambularent et signis metalibus consignarent, et si ipse partes in huiusmodi reambulacionibus concordes fierent, tunc cuilibet parti suum jus possessionarium euidentibus metis, ab inuicem distinctum relinquerent et committerent in perpetuum possidendum. Partibus uero in huiusmodi reambulacionibus et metarum erectionibus discordantibus‚ particulam possessionum inter huiusmodi determinatores metarum in lite remanentem signis metalibus consignando, uel si mensurari nequieret uiso considerando, circumspectu eius qualitate, quantitate, utilitate et ualere una cum aliis probis uiris aestimarent regni lege requirente: ibidem etiam id‚ que partium uiciniores, rectiores et apparenciores metas ostenderet, uiderent et diligenter notarent et partibus ipsius possessionum reambulacionis, metarum institucionis, estimacionis et statuitionis finem cum totius facti processu, prout fit expediens , Domino nostro Regi ad octauam festi beati Georgii Martyris tunc uenientis fideliter rescribet Capitulum antedictum. Tandem ipsis ad festum beati Georgii instantibus Fratre antea prefato Domino Colomano Abbate cum procuratoriis litteris missis ab una, item magister Gelasius, Canonicus ecclesie Jauriensis, pro annotato, Gregorio, filio Belud, cum procuratoriis litteris dicti Capituli Jauriensis parte ab altera, ad nostras uenientes presenciam, litteras memorati Capituli Jauriensis super premissis Domino Nostro Regi inscriptionales utrinque nobis prestatas, declarantes inter cetera, quod ipsum Capitulum receptis predictis litteris nostris adiudicatoriis iuxta earumdem continenciam una cum Simone, filio Pauli de Zeleste, dominum Joannem, sacerdotem pro parte ipsius Gregorii actoris, item cum Mathaeo de Katta, magistrum Georgium, concanonicum ipsorum pro parte dicti domini Abbatis in causa attracti hominibus regiis homines ipsorum ad exequendum promissa pro testimoniis transsumptos fide dignos, qui postmodum ad ipsum Capitulum reuersi eidem concorditer retulissent, quod ipsi in dictis Octauis diei medie Quadragesime ad facies possessionum Weliud et Tunafalua uocatarum uicinis et commetaneis eorumdem illic legitime conuocatis, dictos Gregorio, filio Beliud pro prefato uero Fratre Colomanno Abbate, Religioso uiro, Fratre Joanne, Priore et legitimo procuratore eiusdem presentibus accessissent et hanc dictam possessionem Weliud predicti actoris a parte ipsius possessionis Tunafalua iuxta determinacionem annotati Gregorii, filii Belud hoc modo reambulassent, quod primo incepissent in quodam campo pascuali uersus possessionem Galus uocatam, ubi idem Gregorius tres metas terreas ostendisset, quas Mathias, filius Wedeck et Joannes, filius Berlab non pro predictis possessionibus ipsarum parcium, sed pro eadem possessione ipsorum Galus distinquentes facere asseruissent, quas etiam idem Frater Joannes suo modo relinquendas affirmasset, ab hinc ulterius procedendo uersus partem occidentalem per terras arabiles ad quoddam fossatum deuenissent, in quo predictus Gregorius, filius Belud, olim duas metas fuisse primitus reuocate possessionis sue Weliud distinquentes, sed populos Curie Monachorum easdem peraratas extinxisse, dissipasse, ubi tamen nullum metale signum cognoscere potuisset, ulterius in eisdem terris arabilibus et quibusdam segetibus ad quandam tumositatem terre accessissent, in qua duos magnos lapides in medio segetum et nudam pre facies adiacentes comperissent, quas idem Gregorius per metas sepe dicte possessionis sue Weliud et ipsius terre Tunafalua teneri retulisset. Predictus uero Frater Joannes, procurator ipsius Fratris Colomanni Abbatis contrarium allegando dixisset, quod sepe dicta signa metalia, exceptis prioribus tribus metis, per ipsum Gregorium, filium Belud, pro metis ostensa essent in possessione predicta Domini Abbatis, Tunafalua nominata et nullum ipsorum signorum meta esset, nec fuisset. Deinde per segetes et loca pascualia ad magnum spatium uersus quartam possessionem uacuam et habitatoribus destitutam Zentmaria nominatam, ubi ad partem meridionalem eundo predictus Gregorius tres metas ostendisset, quarum unam pro dicta possessione sua Weliud, alteram pro ante dicta terra Zentmaria, terciam pro prefata terra Tunafalua ipsius Domini Abbatis distinguere item Gregorius affirmasset, in quibus partes prenotate in nullo discordassent et unam ex predictis tribus metis uersus plagam septematrionalem sitam procurator dicti Domini Abbatis pro ipsa possessione Tunafalua renouari petiisset, in ostensionibus uero metarum prefate possessionis Tunafalua ex parte prenominate possessionis Weliud in quodam priuilegio ipsius Capituli Jauriensis per procuratorem dicti Domini Abbatis in specie exhibito contentarum tali ordine processissent, quod primo incepissent iuxta possessionem Zentmaria, prius nominatam, a meridie et inde protenderetur ad possessionem Weliud ad duas metas terreas apparentes ab occidente et inde ad dictam possessionem Galus uocatam, similiter ad duas metas terreas ab aquilone sitas et inde reflecteretur ad plagam orientalem uersus Curiam Monachorum, uti predictus Frater Joannes Prior, procurator prefati Domini Fratris Colomanni Abbatis, taliter astruxisset, quod per prenotatas metas ostensas in dicto priuilegio ipsius Capituli contentas eadem terra Tunafalua predicti Domini Abbatis a prefata possessione Weliud annotati Gregorii undique segregaretur, idemque Gregorius, filius Weliud, oppositum dixisset dicendo tali modo, quod omnes predicte mete in predicto priuilegio contente et ostense essent et fuissent, site in prenominata possessione sua Weliud quedam ex eisdem absque scitu suo renouate et latenter erecte. Partibus itaque inter se discordantibus particulam possessionum in lite remanentem mensurare [331]||
regali mensura nequiuissent, sed uisu considerando circumspecta eius qualitate et quantitate una cum aliis uiris probis ad quadraginta iugera terrarum arabilium estimassent adiacere, uidissent eciam ibidem, quod ueriores, rectiores et apparenciores metas prenominatus Frater Joannes, procurator annotati Domini Abbatis ostendisset. Quarum litterarum exhibicionibus factis predicti procuratores parcium eisdem in premissis per Nos iuris equitatem postularant imperari, uerum quia prefatus Dominus Abbas metas annotate sue possessionis Tunafalua uocate a parte predicte possessionis Weliud ipsius Gregorii ueriori et rectiori modo, quam dictus Gregorius metas ipsius sue possessionis Weliud a parte memorate possessionis Tunafalua ipsius Domini Abbatis ostendisset demonstrasse, dicta etiam terra litigiosa ad quadraginta iugera terrarum estimata fuisse, ex prescriptarum rescriptionalium consequenciis reperiebantur‚ ipse etiam Dominus Abbas super facto dicte possessionis sue Tunafalua uocatas, metale priuilegium habere et ab hoc super ipsa terra litigiosa non ipsi Gregorio actori, sed prefato Domino Abbati iuxta estimacionem eorundem iudicum inponi et adiudicari debere agnoscebantur, ipsius terre litigiose consideratis premissis suis utilitatibus ad octo marchas se extendebat, pro eo una cum regni proceribus nobiscum in iudicio sendentibus commiseramus eo modo, quod idem Dominus Abbas in octaua festi beati Jacobi Apostoli tunc uenientis ad faciem predicte possessionis Tunafalua et per consequens dicte terre litigiose uicinis et commetaneis suis uniuersis illic legitime conuocatis, ac predicto Gregorio, uel suo procuratore legitimo, item hominibus regiis infra declarandis et testimoniis dicti Capituli Jauriensis, que per idem Capitulum ad id fieri aliarum litterarum nostrarum amicabiliter transmitti postularamus in presentibus accedendo, eandem a parte dicte possessionis Weliud per metas et cursus metales, pridem per procuratorem suum ostensas et demonstratas, in superioribusque conscriptas reambularet, factaque ipsa reambulacione in ecclesia sua in eadem possessione Tunfalua constructa, sola sua in persona eoque ipse baculo et annulo pastorali prefulgere dignoscitur indutus suis uestibus sacerdotalibus comparendo et baculum suum pastoralem manu sua dextera tenendo et ad statum suum regularem et ad suam conscienciam id, quod dicta terra litigiosa in toto ad octo marchas estimata, semper et ab antiquo ad predictam possessionem suam Tunafalua pertinens fuerit et attinere debeat, nunquamque eadem ad predictam possessionem Weliud dicti Gregorii de iure pertinens fuerit et attinere debeat, ipseque mete et signa metalia per ipsum procuratorem suum ostense et demonstrate ac tandem per ipsum reambulate, uidelicet mete terra et signa metalia dicte possessionis sue Tunafalua a parte memorate possessionis Weliud ipsius actoris separantes fuerint et existerent, dicere et referre tenetur, qui si ipsam conscienciosam assercionem faceret, tunc eandem terram litigiosam premissis metis, per ipsum ostensis et reambulatis in modum sufficiencium apparencium metarum renouatis, sursum eleuatis et erectis ad dictam possessionem Tunafalua ipsius Domini Abbatis adiungent eidem Domino Abbati: si uero ipsam conscienciosam assercionem facere nollet, uel non posset, tunc eandem terram litigiosam premissis metis per ipsum Gregorium actorem ostensis et demonstratis, in superioribusque conscriptis conferent in modum apparencium metarum erectis et renouatis ad dictam possessionem Weliud ipsius Gregorii applicando eidem Gregorio et suis successoribus uniuersis in perpetuum possidere tenere, prout et habere statuerent et committerent regii et Capituli Jauriensis homines supradicti, contradictione earundem parcium et aliorum quorumlibet non obstante et propterea ipsius conscienciose assercionis et possessionum statuicionis diem cum cursibus metarum et terminis inibi parti negari processu ad octauas festi beati Michaelis Archangeli, similiter tunc affirmans nobis per partes in litteris dicti Capituli uolueramus reportari. Tandem ipsis octaua festi beati Michaelis Archangeli instantibus prefatis Frater Joannes pro ipso Domino Fratre Colomanno Abbate cum procuratoriis litteris nostris ad nostram ueniendo presenciam litteras prefati Capituli Jauriensis super premissis memoria confectas nobis presentauit, habentes hunc tenorem: Nos Capitulum ecclesie Jauriensis damus pro memoria, quod cum nos receptis litteris Magnifici uiri, Comitis Jacobi de Scepus, iudicis curie Domini Regis, formam sue iudicarie commissionis denotantibus, inter Gregorium, filium Belud de Enscheffleng, actorem ab una‚ et religiosum uirum, Dominum Fratrem Colomannum, Abbatem ecclesie Sancte Crucis, in causam attractum, parte ab altera, confectis, una cum Simone, filio Pauli de Zeleste, Dominum Joannem, sacerdotem chori nostri, ac magistrum altaris Sancti Demetrii Martyris, in corpore predicte ecclesie nostre existentis , pro parte annotati Gregorii, filii Belud, et Mathaeo de Katha‚ hominibus regiis‚ magistrum Georgium, [333] concanonicum nostrum, pro parte ipsius Domini Abbatis‚ homines nostros pro testimoniis ad infra scriptam iudicum deposicionem predicti Domini Abbatis audiendam transmisissemus‚ tandem iidem ad nos reuersi nobis concorditer retulerunt, quod ipsi in octauis festi beati Jacobi, Apostoli, proxime tunc preteriti, ad faciem possessionis Tunafalua uocate, predicti Domini Abbatis et cuiusdam particule terre in eadem litigiose uicinis et commetaneis suis uniuersis, legitime illic conuocatis, ac prenominato Gregorio, filio Belud, personaliter adherente et presente accessissent, ipsamque terram Tunafalua a parte annotate possessionis Weliud per metas et cursus metales‚ prius demonstratas, reambulassent et facta reambulacione eiusdem prenominatus Dominus Frater Colomannus Abbas in quadam Capella ad honorem S. Marie Magdalene in possessione Noui predii, prope Curiam monachoram constructa, ad quam eadem possessio Tunafalua pertinere dignoscitur, sola sua in persona, indutus suis uestibus sacerdotalibus et baculum suum pastoralem in manu sua habendo, ad suum statum regularem et consciencie sue puritatem super eo, quod predicta terra litigiosa, ad octo marchas denariorum in toto estimata, semper et ab antiquo ad prefatam possessionem Tunafalua pertinens fuerit et nunc attinere debeat, et nunquam eadem terra ad predictam possessionem Weliud, ipsius Gregorii de iure pertinuerit, meteque et signa metalia per procuratorem ipsius Domini Abbatis prius demonstrate et reambulate, uidelicet mete terra, signa metalia eiusdem possessionis Tunafalua a parte eiusdem possessionis Weliud eiusdem Gregorii actoris seperantes fuerint, palam et manifeste dixisset et retulisset, cuius Domini Abbatis conscienciose assercioni idem Gregorius simul cum Nicolao, fratre suo uicino et magistro Joanne, filio Simonis de eadem Heflengh, inibi prope astantibus contentari nolle iudicasset et tandem eandem terram litigiosam sub infra scriptis metis renouatis in quodam registro ibi partibus uolentibus et registratis nobiscum reportatis, que in quibusdam partibus uel locis metarum prioribus cursionibus earundem aliqualiter uidentur discrepare, ad prefatam possessionem Tunafalua prefati Domini Fratris Colomanni Abbatis applicando in perpetuum possidere, tenere et habere statuissent et commisissent. Cuius quidem terre mete modo premisse statute, prima incipit iuxta terram Sancte Marie a parte orientali et penes quandam metam antiquam predicte terre Tunafalua, distinguentem nouam metam a parte aquilonari erexissent, terra uero Weliud prefati Gregorii ac prenominatorum Fratrum suorum uersus meridiem remanente, inde uersus occidentalem partem per longitudinem trium iugerum terrarum arabilium pro sese computatorum, uel paulo plus uersus uillam Weliud in quadam uia graminosa transeundo et penes ipsam uiam unam metam ex duabus antiquis metis a parte aquilonis pro ipso Domino Abbate et dicta sua possessione renouassent, altera meta pro iure ipsius possessionis Weliud absque renouacione remanente et penes eandem uiam graminosam ad plagam occidentalem per longum spatium tendendo ex duabas metis antiquis, unam ab eadem parte aquilonari pro eodem Domino Abbate partibus uolentibus et nobilibus de Galus consencientibus renouassent, duobus signis metalibus uersus meridiem pro eadem possessione Weliud et dictis nobilibus de Galus ad plagam occidentalem secus quasdam duas uias ibi inuicem se contingentes remanentibus et ibi cursus metarum predicte statute particule terre ad possessionem Tunafalua predicti Domini Abbatis a parte posses-sionis Weliud terminaretur. Datum sexta die termini prenotati anno Domini Millesimo Trecentesimo Septuagesimo nono. Quibus quidem litteris exhibitis quia prefati regii et annotati Capituli Jauriensis homines termino in predicto ad faciem dicte possessionis Tunafalua, et per consequens predicte terre litigiose uicinis et commetaneis suis Belud, uniuersis illic legitime conuocatis et iisdem ac dicto Gregorio, presentibus accedendo ipsam possessionem Tunafalua per predictas metas, prius ostensas, a parte annotate possessionis Weliud reambulasse, factaque ipsa reambulacione prefatus Dominus Colomannus Abbas in predicta capella S. Marie Magdalene omnino iuxta nostram iudicariam commissionem supradictis super prescriptis conscienciosam assercionem supra dictam fecisse, tandemque Regii et annotati Capituli homines ipsam terram litigiosam ad dictam possessionem Tunafalua ipsius Domini Abbatis adiungendo sub premissis metis eidem Abbati in perpetuum statuisse et commisisse ex prescriptis litteris dicti Capituli Jauriensis rescriptionalibus, pro eo una cum regni nobilibus, nobiscum adiudicantibus, prefatam terram litigiosam sub prescriptarum metarum cursibus cum omnibus suis utilitatibus et prouentibus uniuersis annotato Domino Abbati et sue ecclesie supradicte iure eis attineri reliquimus et commisimus in perpetuum possidere terre partem et habere saluo iure alieno. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam presentes eidem Domino Abbati concessimus litteras nostras priuilegiales, pendentis sigilli nostri autentici munimine roboratas. Datum in Wissegrad sedecimo die octauarum festi Beati Michaelis Archangeli predictarum anno domini Millesimo Trecentesimo Septuagesimo nono supradicto.

Source Fulltext: WEIS, Heiligenkreuz (=FRA II/16, 1859) S. 325-335