Frater Hymbertus, abbas Cistercii plenaria auctoritate capituli generalis fungens venerabili et in Christo nobis carissimo coabbati nostro monasterii de sancta cruce in Austria sinceram in Domino charitatem et per omnia pro communi utilitate laborantibus ab omnipotenti deo repromissa piae obedientiae bonum feliciter promereri. Utilitati ordinis quantum possibile fuit providens novissimum generale capitulum nobis commisit executionem cujusdam diffinitionis, legationem ad sanctissimam sedem apostolicam pro utilitate ordinis continentis, cujus tenor sequitur et est talis: Nos frater Hymbertus abbas Cistercii, ceterique diffinitores capituli generalis cisterciensis ordinis notum facimus universis, quod in eodem generali capitulo die XIIII mensis Septembris anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio apud Cistercium celebrato facta fuit quaedam diffinitio, cujus tenor sequitur et est talis: Non anxiari vehementer non potuit praesens generale capitulum amarissime praefatis et renovatis nunc totius religionis sanctissimae maximis, prioribus saeculis inauditis per diversa orbis climata ruinis, desolationibus et incommodis emergentibus et non minus flebiliter dolenda, quam maximo stupore horrenda plurimorum ordinis monasteriorum alienatione, quae passim nedum personis alterius professionis, verum etiam indignis saecularibus et laicis nonnunquam regenda possidendaque commendantur; infractis per hoc multisque aliis occasionibus et modis ac pene ad nihilum redactis libertatibus et privilegiis eidem ordini a sanctissima sede apostolica hactenns liberaliter indultis, proinde quoque religionis sanctimonia in perditionis laberintum dejecta. Tanto malo tantoque imminenti periculo ne ordo in collapsum aut ruinam deveniat irreparabilem, praesens generale capitulum matura deliberatione praehabita viribus sibi relictis providere cupiens, decrevit statuto irrevocabili, limina apostolorum super remedio possibili tantae jacturae quam primum fieri poterit solenni legatione et ambassiata nomine ordinis fore visitanda, ad hoc specialiter deputando Reverendissimum dominum cisterciensem sacre theologie professorem sibi adjunctis reverendis patribus abbatibus de claravalle pro monasteriis franciae, de populeto pro monasteriis hyspaniae et convicinis, de vetere monte pro monasteriis totius germanie et de theoloco pro monasteriis pataviae, Illustrissimi Domini ducis Burgundiae sacrae theologiae professoribus. Quum quidem dominus cistercii hujusmodi legationis onus tandem acceptavit. Ut vero haec sancta et salutaris cogitatio utilissimaque conclusio ad effectura usque perduci valeat, cum totum concernat ordinem, nec suppetant percuniae communes ordinis pro sumptibus necessariis dictae legationis, praesens generale capitulum collectam seu gratiosum subsidium pro semel dumtaxat usque ad summam sex millium ducatorum toti ordini imposuit distribuendam et dividendam omnibus et singulis ejusdem ordinis monasteriis et prioratibus utriusque sexus pro possibilitate et facultate cujuslibet. Cujus quidem distributionis assignationem faciet dominus cistercii sive per provincias sive particulatim prout melius videbitur, vocatis abbatibus de firmitate, de theoloco professore theologiae, de sancto Sulpitio et de Luczella. Praefato autem domino cistercii praesens generale capitulum expressam dat auctoritatem compellendi in plenaria ordinis potestate per se vel per alium omnes et singulos abbates et abbatissas, priores, officiarios et officiarias cujuscunque conditionis existant ad solutionem taxae sibi et suo monasterio sive prioratui impositae; facta quoque dicta assignatione taxarum mittendi nuntios expensis ordinis ubicunque duxerit esse mittendos pro levando hujusmodi subsidio seu collecta, nec non constituendi et instituendi speciales commissarios et receptores per diversas mundi partes et provincias, quibus et eorum cuilibet dabit et dare poterit plenariam facultatem vocatis vocandis distribuendi taxas in generali impositas et eis ad distribuendum diversis monasteriis commissas ac etiam levandi dictum subsidium, valentes quoque quitancias dandi, renuentes autem et rebelles seu in aliquo contradicentes, si quod absit, invenerint, viriliter et indissimulanter compellendi per censuras ordinis in locis et tempore per eosdem receptores congrue deputatis aut deputandis tam principaliter quam expensas hujusmodi contradictionis seu rebellionis occasione factas aut fiendas; eisdem commissariis seu receptoribus conferendi talem et consimilem potestatem et auctoritatem aliis committendi, ac insuper cogendi dictos receptores ad realiter et de facto dictas summas taxatas et impositas apportandum, defferendum et tradendum seu mittendum in locis et temporibus eisdem per praefatum dominum cistercii assignandis eidem aut ejus certo mandato cum fidelibus et debitis deputationibus atque rationibus dictarum computationum in quibus tenebuntur in particulari scribere et notare, quid et quantum a quolibet monasterio receperunt. Quod si praemissa summa ad tam salubre negotium pernecessaria vel aliqua ejus pars notabilis tempore opportuno assignando et praefigendo per dictum dominum cisterciensem ad inchoandum dictum viagrum in promptu haberi non posset, dat dictum capitulum generale auctoritatem et posse praefato domino cisterciensi moderno accipiendi nomine ordinis sive ad mutuum sive ad usuram; si primum fieri non posset usque ad complementum dictae summae sex millium ducatorum vocatis tamen dictis abbatibus aut eorum aliquo nec non obligandi dictum ordinem ad solvendam dictam summam sic ut praesentes (?) (profertur ?) acceptam, seu accommodatam et (arrerogia ?), quae occasione ejusdem summae curri (?) possent. De quibus omnibus et singulis praemissis informabit ipse||
Dominus cisterciensis ad integrum proximum generale capitulum, cum dictum capitulum generale promittit portare ipsum et suum monasterium indempnem et indempne ab omnibus expensis et dampnis, quas et quae occasione praemissorum faciet aut incurrere posset, ita tamen, quod obedientes huic sanctae diffinitioni et ordinationi solutas summas eis impositas terminis et locis designatis aut assignandis quieti manere debeant ab omni dampno seu expensa, quod et quae occasione non solutionis summae promissae aut notabilis partis eisdem contingere posset, sed ad non solventes recurrendum erit agendi quoque et faciendi in praemissis et eorum quolibet circa levationem dictae summae et ab eis dependentibus quidquid rite et juste agere et facere posset dictum capitulum generale in plenaria ordinis potestate. Datum sub sigillo diffinitorum ejusdein capituli, anno, mense, die et loco supradictis. Sic signatum fuit (?) Jo. abbas theoloci.||
Tenore igitur praesentium nostra nostrique generalis capituli auctoritate qua fungimur, vos attente monemus et hortamur in domino, vobisque in virtute salutaris obedientiae et excommunicationis poena, quam in his scriptis in vos ferimus, si non vi quod absit, omiseritis parere mandatis, districtissime praecipiendo mandamus quatenus sedula meditatione revolventes inconvientia per Universum ordinem emergentia quae experientia docente nedum personis ordinis verum et aliis universis notissima sunt nec non majora de propinquo irruere minantia, si de remedio in praemissa diffinitione contento diligenter non provideatur. Talem de levando et recipiendo inferius scriptas summas facere diligentiam studeas, quod easdem infra primum mensem Januarii proxime venturi integraliter recipere valeamus compellando realiter et de facto absque dissimulatione et negligentia infra scriptorum monasteriorum et cujuslibet ipsorum abbates, abbatissas, officiarios et officiarias per censuras ordinis et alia juris et justitiae remedia invocato ad hoc, si necesse fuerit brachii saecularis aut judicum quorumcunque auxilio. Taliter in praemissis vos habentes quod de bona diligentia et fideli mandatorum morum puncto (?) verius ordinis ad impletionem fructuosam a deo et hominibus reportare valeatis commendationem. Omnibus autem et singulis infra scriptorum monasteriorum et similiter ipsorum abbatibus, abbatissis et officiariis quibuslibet sub excommunicationis latae sententiae poena, quam in his scriptis ferimus in rebelles et contradicentes atque inobedientes firmiter damus in mandatis, quatenus in praemissis et ea tangentibus seu quomodolibet dependentibus ab eis vobis assistant et tanquam nobis obediant humiliter et devote in summa principali die assignato expenenda (?) virorum occasione praemissa realiter solvendo. Insuper eadem auctoritate sub praemissis poenis praecipimus vobis quatenus in locis vobis vicinis diligenter inquiratis si aliquod monasterium seu aliquis prioratus per nos ad taxandum sit obmissum seu obmissus, quod si inveneritis debitam taxam secundum valorem loci aut locorum per comparationem ad alia loca eidem aut eisdem imponatis et ad solvendum cum aliis sub praedictis poenis compellatis. De omnibus receptis per fideles computatores insuper tenore dictae diffinitionis nobis plenam fidem faciendo. Monasteriis in Austria, Stiria, Carinthia et vicinis, videlicet de hylaria, Zwetla et Baumgartenberg, de Valle Dei, de Campoliliorum, de Novo Monte, de Runa, de Sitich, de Landstrass, de Victoria et aliis vocandis secundum facultatem cujuslibet imponitur summa centum florenorum renensium, monialibus dictarum provinciarum comprehensis prorogamus autem ex certa scientia dictum terminum solvendae summae praemissae usque ad primam diem mensis februarii immediate sequentis. Datum Cistercii sub appensione sigilli nostri die XVII mensis septembris anno Domini mill. CCCC^o septuagesimo tertio.

Source Fulltext: Zisterzienser-Chronik 11 (1899) S. 343-345