Frater Johannes, abbas Cistercii . . . Venerabili et in Christo percarissimo coabbati nostro monasterii de Sancta Cruce in Austria nostri cisterciensis ordinis salutem et ordinis zelumin praecordiis gerere. Ad hoc optima nostra desudat intentio, ut ordinis personae et monasteria sic decenter et ordinate in utroque statu spirituali et temporali proficiant et crescant, ut omnium bonorum dominus in ipsis decenter et honorifice coli possit et monasteriorum bona ad fratrum deo servientium necessitatem fructuose ordinari. Ut igitur||
per debitae visitationis et reformationis officium monasteria utriusque sexus in Austria, Stiria et Carinthia, videlicet de Alto fonte (!); de Cella Angelorum, de Hylaria, de Valle Dei, alias Seissenstein, de Paumgartenberg, de valle dei (!); de Zutela, de Campo Liliorum, de Sancta Cruce, de Novo Monte, de Runa, de Sitich, de Landstrass, de Victoria, de Sancta Trinitate in Nova civitate, nec non cum opus fuerit, monasteria monialium cujuscunque filiationis exstant, absque tamen praejudicio jurisdictionis patrum abbatum nostri cisterciensis ordinis meliora reportare semper possint incrementa, vobis, de cujus discretione, prudentia et zelo plurimum confidimus, districte praecipientes mandamus, quatenus necessitate exigente ad praemissa monasteria et eorum quodlibet personaliter accedentes nostra et totius nostri ordinis et capituli generalis auctoritate, qua fungimur quaque vos fungi volumus in hac parte in ipsis et eorum quolibet visitetis, reformetis, corrigatis, instituatis et destituatis in spiritualibus et temporalibus, in capitibus et in membris omnia et singula, quaecunque secundum Deum, juris aequitatem ac nostri ordinis regularia statuta inveneritis visitanda, reformanda, corrigenda, instituenda et destituenda, computationes, abbatum, abbatissarum, cellerariorum, bursariorum et ceterorum officiariorum seu officiariarum audiatis, examinetis et prout justitiae et equitatis erit, approbetis vel reprobetis, abbates quoque et officiarios dictorum monasteriorum, si eorum||
exigant demerita, rite et canonice providendo deponatis aut aliter juxta suorum exigentiam delictorum puniatis et corrigatis; cessionem quoque et resignationem, si rationabilem judicaveritis, acceptetis et admittatis, ipsisque monasteriis sive sic sive per mortem aut aliter quovis modo viduatis et vacantibus electione canonica aut auctoritatibus praelibatis de pastoribus nostri ordinis sufficientibus et idoneis et quantum possibile fuerit, literatis ac in monastica vita diu exercitatis provideatis. Nec non per omnes ordinis censuras compellatis abbates dictorum monasteriorum ad diligenter mittendum suos scolares ad vestrum collegium ordinis, ubi mittere consueverunt et debuerunt cum debitis provisionibus secundum ordinem pie memorie Benedicti papae XII^mi; nec non ad continuandum dictos studentes in ipso collegio saltem ad gradum bachalaurei et ulterius, si digni et sufficientes fuerint judicati. Omnes vero abbates cedentes seu depositos in monasteriis ordinis religiose residere, vivere et Christo famulare sub privatione pensionum eis concessarum poena fugae et cautionum indissimulate compellatis, taliter nihilominus providendo, quod occasione dictarum pensionum monasteria ipsa non multum graventur. Quotiens vero necessitas ardua occurrerit, poteritis semel in triennio aut saepius necessitate occurrente per easdem censuras commonere patres dictorum monasteriorum||
juxta nostri ordinis constitutiones in unum locuni commorare, agenda ordinis tractare et si opus sit, pro defensione jurium ordinis et aliis communibus necessitatibus cum dictis patribus disponere, nec omittetis in proximo generali capitulo tunc sequente de singulis dictum capitulum generale per scripta autentica et personas fide dignas informare. Omnes insuper regulares personas dictorum monasteriorum semel in foro conscientiae de consensu abbatum audire poteritis et eas ab omnibus et singulis peccatis, casibus et sententiis nobis nostroque generali capitulo specialiter reservatis salutari praemissa poena absolvere. Alienationes insuper jurium, privilegiorum, libertatum et possessionum monasteriorum utriusque sexus nec non quoscunque contractus per abbates, abbatissas et conventus in dampnum et praejudicium dictorum monasteriorum absque licentia nostra aut nostri capituli generalis quomodolibet factas et factos penitus revocetis, cassetis et annuletis et nullius valoris et efficaciae fore declaretis et denuncietis et ubilibet declarari et denunciari facietis, ipsasque possessiones, jura, privilegia, libertates alienatas ad manus monasteriorum reducatis et reponatis et per omnes juris et justitiae vias reponi et reduci procuretis et procurari faciatis. De redditibus, possessionibus, juribus, localibus, litteris, cartis, libris et aliis bonis mobilibus dictorum monasteriorum inventaria fieri mandetis et praecipiatis; fugitivos quoque et apostatas et alias ordinis decus et honorem denigrantes personas sumptibus et expensis monasteriorum suorum capiatis et capi faciatis, incarceretis aut aliter juxta suorum exigentiam delictorum puniatis, et generaliter omnia et singula circa praemissa et ea tangentia agatis, faciatis et exerceatis, quae agere, facere et exercere deberemus, si praesentes essemus, sumptibus et expensis rationabilibus monasteriorum, quos vel quas vobis praecipimus et mandamus. Invocato ad ea praemissa et ea tangentia, si necesse fuerit quoruncunque dominorum judicum potentium ecclesiasticorum vel saecularium consilio, auxilio et favore. Volumus autem, quod in visitandis praemissis monasteriis, si eorum patres abbates vicini sint et coram commode vocari possint, vere accedere vocare potueritis et ipsi accedere eosdem et eorum quemlibet in monasterio suae filiationis ad certum et competenrem diem vocetis, ut simul unanimi consensu, decreto et judicio procedatis et singula agenda perficiatis. Omnibus igitur et singulis praefatorum monasteriorum regularibus personis in virtute salutaris obedientiae et sub excommunicationis latae sententiae poena firmiter damus in mandatis et nihilominus districte praecipientes mandamus, quatenus in praemissis omnibus et ea tangentibus vel quomodolibet ab his dependentibus vobis tam etsi nobis humiliter obediant. Praesentibus usque ad quinquennium in suo robore duraturis. Datum Cistercii sub appensione sigilli nostri die VI mensis Augusti anno Domini millesimo, quadringentesimo octuagesimo primo.

Source Fulltext: Zisterzienser-Chronik 12 (1900) S. 341-342