Charter: Urkunden (900-1797) 1350
Signature: 1350
Add bookmark
Edit charter (old editor)
1350 ca.
Instruktion für den Küchenmeister zu St. Florian, womit er an Festtagen die Brüder zu bewirten habe.Source Regest:
OÖUB 7 (Wien 1876) S. 215ff., Nr. 215
OÖUB 7 (Wien 1876) S. 215ff., Nr. 215
Current repository:
Stiftsarchiv St. Florian (www.stift-st-florian.at)
Stiftsarchiv St. Florian (www.stift-st-florian.at)
Material: Pergament
Ut quilibet procurator celerarie secundum regulam sancti Augustini sine murmure fratrum prebendarum fercula sine detrimento possit et augmento non dubitanter ministrare, necessarium est sibi, ut in scripto exemplari in diuersis festivitatibus noticiam habeat cibaria suis dominis ministrandi. Igitur notandum est, quod triplex festiuitas||
a nostro conuentu annis singulis celebratur, scilicet summum festum maius et summum festum minus et medium festum. In summo festo maiori prelatus solet prandere in refectorio cum conuentu, scilicet in vigilia natiuitatis domini, et tunc celerarius festiua fercula ministrabit, scilicet holera(1) cum pisciculis(2) uel allecibus(3) et IIIIuor fercula piscium bonorum et vnum illorum erit cum prodio(4) coagulato et pipere et croco condito. Dabit eciam ordeum et pisa(5) et sic erunt septem fercula, quorum quinque sunt de piscibus. Decano ministrabit holera cum pisciculis aut duobus allecibus et Vque fercula piscium, ordeum et pisa, pulmentum(6) vnum et buccellas(7) panis in prodio papaueris. Et si festiuitas Epipbanye, purificacionis, assumptionis et natiuitatis beate uirginis Marie et beatorum Floriani et Augustini et omnium sanctorum cadunt in feriam sextam, celera-||
rius similiter ministrabit, ut prescriptum est in vigilia natiuitatis domini. Si uero festiuitates predicte cadunt in sabbatum, tunc ministrabit holera cum caseo et sagimine(8) condita et ob hoc caseus prebende non datur. Ministrabit etiam iiiiuor fercula piscium bonorum||
et vnum illorum dabit in prodio coagulato cum croco et pipere condito et dabit oua et ordeum cum croco conditum. Decano ministrabit Vque fercula piscium, vnum illorum potest dare de lacticinio(9). Cetera fercula dantur sibi, ut in sabbato non festiuo, scilicet oua, caseus in fonte(10) et ordeum; caseus prebende non datur. Si uero prefate festiuitates cadunt in diem dominicum aut in terciam feriam siue in quintam feriam, tunc dabit holera cum carnibus porcinis ueteribus(11) et pullos decoctos(12) et subcuffertum(13) et assaturas de carnibus vitulinis a tempore pasce usque ad festum sancti Johannis baptiste, in quo incipit dare subcuffertum et assaturas de carnibus vaccinis. Dabit etiam ferculum de pullis et porcellis cum prodio condito et pipere et croco et oua et pulmentum. Decano addit vnum ferculum et sibi duplici quantitate singula fercula ministrabit. Si festiuitates prescripte cadunt in feriam secundam sive quartam, tunc dabunt (sic: pro dabuntur) eadem fercula, non pulmentum, sed ordeum cum croco conditum et caseos seruabit. In duobus diebus carnisbriuii(14) et in festiuitate annunciacionis beate virginis Marie, in die palmarum, in cena domini, in vigilia pasche ministrabit primum holus cum allecibus, secundum holus cum esocibus,(15) cetera fercula dominis et decano dabit sicut in vigilia natiuitatis domini. In die pasche et pentecostes dabit septem fercula ut in festis prescriptis, decano septem fercula. In cena dierum eorundem vi fercula, decano vii. fercula et caseos ad mensam dominorum et decani. In feria iida quatuor fercula de carnibus et ouva et ordeum, decano vii. fercula. In cena tria fercula de carnibus et pulmentum et oua, decano vi. In feria tercia ministrabit quatuor fercula de carnibus et oua quintum, decano sex; in cena tria fercula de carnibus et oua quartum, decano quinque et caseos ad mensas. Feria quarta pasce duo fercula de carnibus et ordeum et oua, decano quinque fercula; in cena prebendam ferialem scilicet caseos, oua et pulmentum. Natiuitas domini si cadit in dominicum diem, per quatuor dies ministrabit ut in diebus pasche, nisi quod per duos dies pasce dabit primum ferculum de diuersis cibis consecratis. Sciendum est eciam, quod in feria sexta infra octauam pasce dabit lacticinia in prandio et in cena et non pisces. Vigilia sancti Floriani si cadit in diem carnium, dabit ferculum bonum de carnibus ad prebendam solitam. Si cadit in feriam sextam aut in sabbatum, dabit ferculum piscium. In die Marci dabit lacticinia semel et duo fercula piscium propter ieiunium et medium festum, decano tria ad conswetam prebendam. In diebus rogacionum et in vigilia ascensionis dabit lacticinia et vnum ferculum piscium et decano duo fercula ad prebendam conswetam. In die ascensionis ministrabit ut in summis festis, in cena prebendam ferialem; in uigilia pentecostes dabit lacticinia et ferculum piscium, decano duo ad prebendam. Feria quarta infra octauam pentecostes dabit lacticinia et duo fercula piscium, decano tria ad prebendam conswetam et hoc propter medium festum et ieiunium. In sabbato dabit lacticinia et vnum ferculum piscium, decano duo ad prebendam conswetam. In summo festo minori, scilicet Johannis baptiste, Petri et Pauli, in inuencione sancti Stephani, Mychahelis, Andree, in circumcisione ministrabit quinque fercula, decano sex. Si hec festa cadunt in diem dominicum aut in feriam terciam aut in quintam, ministrabit quatuor fercula carnium et oua. Si cadunt in feriam secundam et quartam, dabit tria fercula de carnibus et ordeum et oua, decano sex. Si cadunt in feriam sextam, dabit tria fercula piscium et holera et ordeum, decano quatuor et illa fercula, que dantur sibi in feria sexta. Si cadunt in sabbatum, dabit duo fercula piscium, caseum, oua et ordeum, pulmentum dabit ad cenam, decano tria fercula piscium, caseum, oua et ordeum, caseum in fonte et holus cum caseo et sagimine conditum. In mediis festis sic ministrabit: Si cadunt in diem dominicum aut in feriam terciam siue in quintam feriam, dabit tria fercula carnium et oua, decano quinque fercula. Si cadunt in feriam secundam et quartam, dabit duo fercula carnium et ordeum et oua, decano quinque. Si cadunt in feriam sextam aut in sabbatum, dabit vnum ferculum piscium ad prebendam statutam, decano eciam semper in hiis mediis festis dabit vnum ferculum ad prebendam conswetam. In diebus, que precedunt festa sancti Floriani, Augustini, Martini, circumcisionis et dedicacionis, bonum ferculum ad statutam prebendam. Sunt eciam alia festa, de quibus nulla fercula ministrabit, scilicet in festis beati Stanizlaij et sancte crucis et sacratissimi corporis Christi et sancte Anne et in quadragesimo die assumpcionis et concepcionis sancte Marie et sancte Elyzabet et sancte Chunigundis, in festo sancte Trinitatis, quod peragitur ante aduentum domini(16), de quibus solummodo dantur denarii. Infra quadragesimam cuilibet dominorum dabit oleum super duo fercula. A festo beati Johannis baptiste dabit subfercula et assaturas de carnibus uaccinis vsque ad natiuitatem beate virginis. A festo eodem dabit pullos et anseres usque ad festum beati Martini, ab eodem festo dabit pro subtusferculo(17) porcinas carnes et salsucia(18) pro assaturis. Et tunc temporis officiales in secundis feriis et quartis feriis usque ad aduentum domini cenam in caritate laucius ministrabunt. Post hanc dominis in refectorio duas canulas(19) idem officialis ministrans propinabit. Infra quadragesimam in mediis festis dabunt esoces cum holeribus et vnum ferculum piscium ita, si cadunt in feriam secundam aut quartam uel in sextam feriam aut in sabbatum; si uero cadunt in diem dominicum uel in feriam terciam aut in quintam feriam, similiter ministrabit. Decano addit vnum ferculum de festo ad prebendam constitutam. Item decano infra quadragesimam ministrabit dominicis diebus ad prandium holera cum esocibus duobus frustis et vnum ferculum piscium bonorum, ad cenam holera cum duobus allecibus et duo fercula piscium. Cetera fercula ut in feriis sextis per totum annum. Celerario vini ministrabit ut decano. In dominica septuagesime celerarius ministrabit pullos decoctos, subtusfercula, assaturas de carnibus recentibus et pastilla(20). In dominica quinquagesime dabunt (sic) ad prandium pullos decoctos, subtusferculum, assaturas de carnibus recentibus et bona holera cum carnibus porcinis. Ad cenam ministrabit pullos decoctos, subtusferculum et assaturas de carnibus vitulinis, pastella caseata, artoerealeas artocreolas cum carnibus et pipere repletas.(21) Post septuagesimam in secundis feriis et quartis per duas ebdomadas diuisim ad cenam a singulis officialibus inuitamur. Post cenam et potum omnibus congregatis de communi celerario due canule in refectorio propinantur. Ordeum et pulmentum per totum annum puro lacte ministratur. Si natiuitatis domini cadit in feriam sextam uel in sabbatum, lacticinia cum piscibus tam ad cenam quam ad prandium ministrabit ut in summis festis prescriptis, que cadunt in sabbatum. Infra quadragesimam celerarius debet sibi semper de piscibus melioribus prouidere, tunc sine murmure ministrabit. In duobus diebus carnisbriuii et in annunciacione beate virginis Marie, in die palmarum, in cena domini et in vigilia pasce cum esocibus equaliter et piscibus ministrabit vt in summo festo maiori et prelatus cenabit in refectorio diebus eisdem.
a nostro conuentu annis singulis celebratur, scilicet summum festum maius et summum festum minus et medium festum. In summo festo maiori prelatus solet prandere in refectorio cum conuentu, scilicet in vigilia natiuitatis domini, et tunc celerarius festiua fercula ministrabit, scilicet holera(1) cum pisciculis(2) uel allecibus(3) et IIIIuor fercula piscium bonorum et vnum illorum erit cum prodio(4) coagulato et pipere et croco condito. Dabit eciam ordeum et pisa(5) et sic erunt septem fercula, quorum quinque sunt de piscibus. Decano ministrabit holera cum pisciculis aut duobus allecibus et Vque fercula piscium, ordeum et pisa, pulmentum(6) vnum et buccellas(7) panis in prodio papaueris. Et si festiuitas Epipbanye, purificacionis, assumptionis et natiuitatis beate uirginis Marie et beatorum Floriani et Augustini et omnium sanctorum cadunt in feriam sextam, celera-||
rius similiter ministrabit, ut prescriptum est in vigilia natiuitatis domini. Si uero festiuitates predicte cadunt in sabbatum, tunc ministrabit holera cum caseo et sagimine(8) condita et ob hoc caseus prebende non datur. Ministrabit etiam iiiiuor fercula piscium bonorum||
et vnum illorum dabit in prodio coagulato cum croco et pipere condito et dabit oua et ordeum cum croco conditum. Decano ministrabit Vque fercula piscium, vnum illorum potest dare de lacticinio(9). Cetera fercula dantur sibi, ut in sabbato non festiuo, scilicet oua, caseus in fonte(10) et ordeum; caseus prebende non datur. Si uero prefate festiuitates cadunt in diem dominicum aut in terciam feriam siue in quintam feriam, tunc dabit holera cum carnibus porcinis ueteribus(11) et pullos decoctos(12) et subcuffertum(13) et assaturas de carnibus vitulinis a tempore pasce usque ad festum sancti Johannis baptiste, in quo incipit dare subcuffertum et assaturas de carnibus vaccinis. Dabit etiam ferculum de pullis et porcellis cum prodio condito et pipere et croco et oua et pulmentum. Decano addit vnum ferculum et sibi duplici quantitate singula fercula ministrabit. Si festiuitates prescripte cadunt in feriam secundam sive quartam, tunc dabunt (sic: pro dabuntur) eadem fercula, non pulmentum, sed ordeum cum croco conditum et caseos seruabit. In duobus diebus carnisbriuii(14) et in festiuitate annunciacionis beate virginis Marie, in die palmarum, in cena domini, in vigilia pasche ministrabit primum holus cum allecibus, secundum holus cum esocibus,(15) cetera fercula dominis et decano dabit sicut in vigilia natiuitatis domini. In die pasche et pentecostes dabit septem fercula ut in festis prescriptis, decano septem fercula. In cena dierum eorundem vi fercula, decano vii. fercula et caseos ad mensam dominorum et decani. In feria iida quatuor fercula de carnibus et ouva et ordeum, decano vii. fercula. In cena tria fercula de carnibus et pulmentum et oua, decano vi. In feria tercia ministrabit quatuor fercula de carnibus et oua quintum, decano sex; in cena tria fercula de carnibus et oua quartum, decano quinque et caseos ad mensas. Feria quarta pasce duo fercula de carnibus et ordeum et oua, decano quinque fercula; in cena prebendam ferialem scilicet caseos, oua et pulmentum. Natiuitas domini si cadit in dominicum diem, per quatuor dies ministrabit ut in diebus pasche, nisi quod per duos dies pasce dabit primum ferculum de diuersis cibis consecratis. Sciendum est eciam, quod in feria sexta infra octauam pasce dabit lacticinia in prandio et in cena et non pisces. Vigilia sancti Floriani si cadit in diem carnium, dabit ferculum bonum de carnibus ad prebendam solitam. Si cadit in feriam sextam aut in sabbatum, dabit ferculum piscium. In die Marci dabit lacticinia semel et duo fercula piscium propter ieiunium et medium festum, decano tria ad conswetam prebendam. In diebus rogacionum et in vigilia ascensionis dabit lacticinia et vnum ferculum piscium et decano duo fercula ad prebendam conswetam. In die ascensionis ministrabit ut in summis festis, in cena prebendam ferialem; in uigilia pentecostes dabit lacticinia et ferculum piscium, decano duo ad prebendam. Feria quarta infra octauam pentecostes dabit lacticinia et duo fercula piscium, decano tria ad prebendam conswetam et hoc propter medium festum et ieiunium. In sabbato dabit lacticinia et vnum ferculum piscium, decano duo ad prebendam conswetam. In summo festo minori, scilicet Johannis baptiste, Petri et Pauli, in inuencione sancti Stephani, Mychahelis, Andree, in circumcisione ministrabit quinque fercula, decano sex. Si hec festa cadunt in diem dominicum aut in feriam terciam aut in quintam, ministrabit quatuor fercula carnium et oua. Si cadunt in feriam secundam et quartam, dabit tria fercula de carnibus et ordeum et oua, decano sex. Si cadunt in feriam sextam, dabit tria fercula piscium et holera et ordeum, decano quatuor et illa fercula, que dantur sibi in feria sexta. Si cadunt in sabbatum, dabit duo fercula piscium, caseum, oua et ordeum, pulmentum dabit ad cenam, decano tria fercula piscium, caseum, oua et ordeum, caseum in fonte et holus cum caseo et sagimine conditum. In mediis festis sic ministrabit: Si cadunt in diem dominicum aut in feriam terciam siue in quintam feriam, dabit tria fercula carnium et oua, decano quinque fercula. Si cadunt in feriam secundam et quartam, dabit duo fercula carnium et ordeum et oua, decano quinque. Si cadunt in feriam sextam aut in sabbatum, dabit vnum ferculum piscium ad prebendam statutam, decano eciam semper in hiis mediis festis dabit vnum ferculum ad prebendam conswetam. In diebus, que precedunt festa sancti Floriani, Augustini, Martini, circumcisionis et dedicacionis, bonum ferculum ad statutam prebendam. Sunt eciam alia festa, de quibus nulla fercula ministrabit, scilicet in festis beati Stanizlaij et sancte crucis et sacratissimi corporis Christi et sancte Anne et in quadragesimo die assumpcionis et concepcionis sancte Marie et sancte Elyzabet et sancte Chunigundis, in festo sancte Trinitatis, quod peragitur ante aduentum domini(16), de quibus solummodo dantur denarii. Infra quadragesimam cuilibet dominorum dabit oleum super duo fercula. A festo beati Johannis baptiste dabit subfercula et assaturas de carnibus uaccinis vsque ad natiuitatem beate virginis. A festo eodem dabit pullos et anseres usque ad festum beati Martini, ab eodem festo dabit pro subtusferculo(17) porcinas carnes et salsucia(18) pro assaturis. Et tunc temporis officiales in secundis feriis et quartis feriis usque ad aduentum domini cenam in caritate laucius ministrabunt. Post hanc dominis in refectorio duas canulas(19) idem officialis ministrans propinabit. Infra quadragesimam in mediis festis dabunt esoces cum holeribus et vnum ferculum piscium ita, si cadunt in feriam secundam aut quartam uel in sextam feriam aut in sabbatum; si uero cadunt in diem dominicum uel in feriam terciam aut in quintam feriam, similiter ministrabit. Decano addit vnum ferculum de festo ad prebendam constitutam. Item decano infra quadragesimam ministrabit dominicis diebus ad prandium holera cum esocibus duobus frustis et vnum ferculum piscium bonorum, ad cenam holera cum duobus allecibus et duo fercula piscium. Cetera fercula ut in feriis sextis per totum annum. Celerario vini ministrabit ut decano. In dominica septuagesime celerarius ministrabit pullos decoctos, subtusfercula, assaturas de carnibus recentibus et pastilla(20). In dominica quinquagesime dabunt (sic) ad prandium pullos decoctos, subtusferculum, assaturas de carnibus recentibus et bona holera cum carnibus porcinis. Ad cenam ministrabit pullos decoctos, subtusferculum et assaturas de carnibus vitulinis, pastella caseata, artoerealeas artocreolas cum carnibus et pipere repletas.(21) Post septuagesimam in secundis feriis et quartis per duas ebdomadas diuisim ad cenam a singulis officialibus inuitamur. Post cenam et potum omnibus congregatis de communi celerario due canule in refectorio propinantur. Ordeum et pulmentum per totum annum puro lacte ministratur. Si natiuitatis domini cadit in feriam sextam uel in sabbatum, lacticinia cum piscibus tam ad cenam quam ad prandium ministrabit ut in summis festis prescriptis, que cadunt in sabbatum. Infra quadragesimam celerarius debet sibi semper de piscibus melioribus prouidere, tunc sine murmure ministrabit. In duobus diebus carnisbriuii et in annunciacione beate virginis Marie, in die palmarum, in cena domini et in vigilia pasce cum esocibus equaliter et piscibus ministrabit vt in summo festo maiori et prelatus cenabit in refectorio diebus eisdem.
Source Fulltext: OÖUB 7 (Wien 1876) S. 215ff., Nr. 215
Language:
Notes:
1. Hülsenfrüchte jeder Art.
2. Kleine Fische.
3. Häringe.
4. Eine dichte Suppe oder Sauce mit Pfeffer in Saffran gewürzt.
5. Zuckererbsen
6. Ein Gemüse.
7. Krapfen in einer Mohnsamenbrühe.
8. Ein Fett wird hier statt Schmalz genommen.
9. Eine Milchbrühe.
10. Eine Käsesuppe, wie panis in fonte eine Wassersuppe.
11. Geräuchertes Schweinfleisch.
12. Eingemachte Hühner.
13. Quod est sub corpore et quod illud fert, sustentat, d. i. die Füsse, also hier Kälberfüsse.
14. Die Faschingstage, quia privabant esu carnis.
15. Lachse.
16. Aus diesen beiden Festen, nämlich des vierzigsten nach Mariä Himmelfahrt welcher in dem voranstehenden Kalendarium auf den 23. September angesetzt ist und Resurrectio beate Virginis genannt wird, und dem der.h. Dreifaltigkeit, welches vor dem Advente — im Kalender am 23. November — gefeiert wird, erhellt, dass die Instruction aus der ersten Hälfte des XIV. Jahrhunderts herstammt, denn Johann XXII., welcher von 1316 bis 1334 auf dem päbstlichen Stuhle sass, befahl für die ganze Kirche, das Fest der h. Dreifaltigkeit am ersten Sonntag nach Pfingsten zu feiern, und verbot das der Himmelfahrt Mariens an einem andern als dem 15. August zu begehen.
17. Eine Zwischenspeise.
18. Eingesalzenes Fleisch.
19. Kännchen, Kandeln in Oesterreich.
20. Krapfen.
21. Pasteten. — Diese Erläuterungen sind von Chrysostomus Hanthaler.
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
