Charter: Schlägl, Prämonstratenser (1204-1600) 1499 IX 07
Signature: 1499 IX 07
Add bookmark
Edit charter (old editor)
7. September 1499 (Samstag), Schlägl
Johannes Perger, Kleriker von Passau und apostolischer Notar, verfaßt ein Protokoll über das Begräbnis des Propstes Johannes Großhaupt am 27. August 1499 und über die Wahl des Nikolaus von Schestau, Pfarrvikar von Rohrbach, zum neuen Propst von Schlägl.Source Regest: Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 547 (S 386), S. 616
Current repository:
Stiftsarchiv Schlägl (www.stift-schlaegl.at)
Stiftsarchiv Schlägl (www.stift-schlaegl.at)
Siegel an Pergamentbändchen hängend: Konvent des Stiftes Schlägl. Großes Konventsiegel, gelbes Wachs, rund, 50/90 mm Dm. Wappen und Umschrift wie bisher. Material: Pergament
Dimensions: 420 x 470 mm, Plica 55/60 mm.
- notes extra sigillum:
- Rückseite: 1499 / Eligitur F. Nicolaus prepositus / N: VI. / A: Clas: VII Personalia / Rub: c. Sig. 1.
Keine Angabe.
"In nomine Domini. Amen. Nouerint vniuersi et singuli, presens publicum jnstrumentum jnspecturi, quod cum de anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono, jndictione secunda, die vero martis vicesima septima mensis augusti, pontificatus sanctissimi jn Christo patris et domini nostri, domini Alexandrj(1), diuina prouidentia pape sexti, anno octauo, cenobium beate Marie virginis jn Plaga, ordinis Premonstratensis, Patauiensis diocesis, preposito seu prelato suo careret et vacaret seu destitutum esset per obitum bone memorie reuerendi patris, domini Johannis Groshawp(2), dicti cenobij, dum viueret in humanis prepositi seu prelati, sicut Domino placuit, vita functi, eiusque corpore honeste et debite ecclesiastice sepulture tradito et obsequijs, vt moris est, factis, venerabiles et circumspecti viri, dominus prior et conuentus dicti cenobij, qui tunc presentes erant, jn choro ecclesie cenobij predicti congregati, ad videndum inter se, per quem modum et viam sanctius et honestius ad electionem futuri prepositi seu pastoris procedere possent. Tandem per reuerendum patrem, dominum Bartholomeum(3) abbatem ||
Milocensem, qui prefati cenobij pater abbas superior existit, conuocatis priore et conuentu predictis, omnibusque alijs et singulis, qui electioni huiusmodi faciende de futuro preposito seu prelato potuerunt et debuerunt, poterant et debebant comode interesse, missa in eadem ecclesia de sancto Spiritu celebrata et oratione deuota perfusa ad Dominum ad sonum campane in capitulo ipsius cenobij ad electionem predictam faciendam, jn refectorio capitulariter congregati in vnum, et capitulum facientes conuenerunt et per viam scrutinij, quam de communi eorum consensu, vt in medio juramento vnanimiter elegerint et jn Dei patris et filij et spiritus sancti nomine ad electionem deuenerint, cuius juramenti, quod quilibet eorum jn solidum, stola jn collo circumdata, ad sancta Dei ewangelia prestitit, tenor sequitur et est talis: ,Ego frater N. juro ad hec sancta Dei ewangelia, eum eligere, quem credo futurum huius ecclesie jn spiritualibus et temporalibus vtiliorem prelatum, nec jlli vocem meam dare, quem verisimiliter sincero amore, odio aut alicuius rei spiritualis vel temporalis datione vel promissione seu prece per se vel per alium jnterposita aut alia quauis sinistra machinatione seu conspiratione pro se electorem tractasse seu practicasse, sic me Deus adiuuet et hec sancta eius ewangelia.‘ Preterea, nedum jam dictus venerabilis conuentus, sed etiam prelibatus reuerendus pater abbas me notarium publicum subscriptum tanquam eorum juratum et subaratum notarium vocarunt, et ne ipsi fratres vias canonice veritatis transscenderent huiusmodi processui juramenti prestationi et pro futuro prelato eligendo votorum dationi seu canonice electioni vnacum domino patre abbate, personaliter me sistere demandarunt. Ego vero dictus subscriptus notarius parere volui meorum superiorum mandatis et processui juramentj prestationi, votorum dationi seu canonice electioni huiusmodi personalem me jnteresse obtuli, prout personaliter interfui, quemadmodum infra patebit. Sicque per vota et expressum consensum sanioris et maioris partis dominorum confratrum de conuentu medio juramento, vt premittitur, prestito canonice et legittime compertum est honorabilem et circumspectum patrem dominum Nicolaum(4), pro tempore ecclesie parrochialis sancti Jacobj jn Rorbach prouisorem seu rectorem, hominem quietum, mitem, pacis zelatorem, humilem, mansuetum, Deum ecclesiam et justitiam amantem, pro futuro prelato prefati cenobij deputatum seu canonice electum esse. Post quam electionem ita diuinitus et dei jure factam, predictus dominus pater abbas eandem electionem prefatis dominis de consensu realiter notificauit seu publicauit, eosque, si omnes in eundem dominum electum consentiant, alta et jntelligibili voce requisiuit, qui omnes et singuli tali voce concorditer et singulariter laudarunt rati habuerunt atque affirmarunt, nemine eorum penitus discrepante, sed gratas refferentes, Deo et gloriose virgini Marie. Jpseque dominus electus per dominum patrem abbatem, si etiam consentiat jn electionem per dominos confratres jta jn eum factam, requisitus similiter eam ratam et gratam habuit. Tandem sepedictus dominus pater abbas electionem vt premittitur factam auctoritate paterna jn Dei patris et filij et spiritus sancti nomine juxta tenorem suorum statutorum confirmauit. Et insuper ad euidentiorem eorum affirmationem dicti consensus et venerabilis conuentus prelibatum dominum electum ad chorum ||
ecclesie ante altare jntemerate virginis Marie patrone concorditer ducentes, compulsatis singulis campanis, maioribus et minoribus, et cum glorioso cantu jocunditatis ,Te Deum laudamus‘, electionem seu nominationem sepedictam solemnisarunt; demum ad huius actus laudabile supplementum dantes, dominus electus singulos confratres de conuentu beniuola quadam et dulcissima exhortatione seu allocutione ad aspectum sue paternitatis vocauit, vt juxta statuta ordinis super huiusmodi electionem, jta ut prefertur facta, obedientiam prestare curarent; ad quam venerabilis dominus prior ad dicti domini electi personam accedens cum humilitate condigna stipulans et oscula pacis obedientiam prestitit; sicque omnes alij et singuli obedienciam condignam prestarunt. De et super quibus omnibus et singulis premissis jam dicti, reuerendus dominus electus, venerabilisque conuentus, me subscriptum publicum notarium, vt ipsis desuper vnum aut plura, tot quot fuerint necessaria, conficere jnstrumentum seu jnstrumenta, publice ac solemniter requisierunt, quod et que jn euidentiorem fidem jdem venerabilis conuentus cum appensione sui sigillj necnon subscriptione manuum suarum propriarum roborarunt pariter et affirmarunt. Acta sunt hec jn refectorio sepedicti cenobij beatissime Marie virginis in Plaga, anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono, jndictione secunda, die vero saturnj, septima mensis septembris, hora nona ante meridiem vel quasi, pontificatus quo supra, presentibus ibidem reuerendis patribus et dominis, dominis Bartholomeo patre abbate sepedicto, patre Johanne(5) abbate jn Tzweras nuncupato, domino Wentzeslao(6) jllustrium dominorum de Rosis cancellario, fratre Martino(7) de conuentu prefatj monasterij Milocensis confratre professo, testibus ad premissa specialiter vocatis pariter et requisitis."||
||
[NOTARIATSSIGNET] "Et ego Johannes Perger(8), clericus Patauiensis diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, quia premissis omnibus, dum sic vt premittitur fierent et agerentur, vnacum reuerendo domino patre abbate et prenominatis testibus, presens et personaliter interfuj, eaque sic fieri vidi et audiui, jdeoque hoc presens publicum jnstrumentum manu mea propria fideliter scriptum confeci, susbcripsi, publicauj, et jn hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis consignaui, jn fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum specialiter rogatus pariter et requisitus."||
||
[EIGENHÄNDIGE UNTERSCHRIFTEN DER KONVENTUALEN:]||
||
Linke Kolumne:||
||
[1] "Ego frater Pangracius(9), prior, predictis omnibus presens interfui et consensi. Jdeo huic decreto electionis me subscripsi."||
||
[2] "Ego frater Pangracius(10), senior, [...] subscripsi."||
||
[3] "Ego frater Leonnardus Plaphart(11), supprior, omnibus [...] subscripsi."||
||
[4] "Ego frater Leonnardus(12), senior, predictis [...] subscripsi."||
||
[5](13)||
||
[6] "Ego frater Martinus Plickher(14), omnibus predictis [...] subscripsi."||
||
[7] "Ego frater Caspar Fierneiser(15), predictis [...] subscripsi."||
||
Rechte Kolumne:||
||
[8] "Ego frater Sigismundus Zerer(16), predictis [...] subscripsi."||
||
[9] "Ego frater Oswaldus Gessel(17), predictis [...] subscripsi."||
||
[10] "Ego frater Augustinus(18), predictis [...] subscripsi."||
||
[11] "Ego frater Johannes Raeniger(19), predictis [...] subscripsi."||
||
[12] "Ego frater Andreas Lindner(20), predictis [...] subscripsi."||
||
[13] "Ego frater Petrus // Groshaup(21), predictis [...] subscripsi." // subdiaconus. ||
||
[14] "Ego frater Steffanus Schmerrer(22), predictis [...] subscripsi."
Milocensem, qui prefati cenobij pater abbas superior existit, conuocatis priore et conuentu predictis, omnibusque alijs et singulis, qui electioni huiusmodi faciende de futuro preposito seu prelato potuerunt et debuerunt, poterant et debebant comode interesse, missa in eadem ecclesia de sancto Spiritu celebrata et oratione deuota perfusa ad Dominum ad sonum campane in capitulo ipsius cenobij ad electionem predictam faciendam, jn refectorio capitulariter congregati in vnum, et capitulum facientes conuenerunt et per viam scrutinij, quam de communi eorum consensu, vt in medio juramento vnanimiter elegerint et jn Dei patris et filij et spiritus sancti nomine ad electionem deuenerint, cuius juramenti, quod quilibet eorum jn solidum, stola jn collo circumdata, ad sancta Dei ewangelia prestitit, tenor sequitur et est talis: ,Ego frater N. juro ad hec sancta Dei ewangelia, eum eligere, quem credo futurum huius ecclesie jn spiritualibus et temporalibus vtiliorem prelatum, nec jlli vocem meam dare, quem verisimiliter sincero amore, odio aut alicuius rei spiritualis vel temporalis datione vel promissione seu prece per se vel per alium jnterposita aut alia quauis sinistra machinatione seu conspiratione pro se electorem tractasse seu practicasse, sic me Deus adiuuet et hec sancta eius ewangelia.‘ Preterea, nedum jam dictus venerabilis conuentus, sed etiam prelibatus reuerendus pater abbas me notarium publicum subscriptum tanquam eorum juratum et subaratum notarium vocarunt, et ne ipsi fratres vias canonice veritatis transscenderent huiusmodi processui juramenti prestationi et pro futuro prelato eligendo votorum dationi seu canonice electioni vnacum domino patre abbate, personaliter me sistere demandarunt. Ego vero dictus subscriptus notarius parere volui meorum superiorum mandatis et processui juramentj prestationi, votorum dationi seu canonice electioni huiusmodi personalem me jnteresse obtuli, prout personaliter interfui, quemadmodum infra patebit. Sicque per vota et expressum consensum sanioris et maioris partis dominorum confratrum de conuentu medio juramento, vt premittitur, prestito canonice et legittime compertum est honorabilem et circumspectum patrem dominum Nicolaum(4), pro tempore ecclesie parrochialis sancti Jacobj jn Rorbach prouisorem seu rectorem, hominem quietum, mitem, pacis zelatorem, humilem, mansuetum, Deum ecclesiam et justitiam amantem, pro futuro prelato prefati cenobij deputatum seu canonice electum esse. Post quam electionem ita diuinitus et dei jure factam, predictus dominus pater abbas eandem electionem prefatis dominis de consensu realiter notificauit seu publicauit, eosque, si omnes in eundem dominum electum consentiant, alta et jntelligibili voce requisiuit, qui omnes et singuli tali voce concorditer et singulariter laudarunt rati habuerunt atque affirmarunt, nemine eorum penitus discrepante, sed gratas refferentes, Deo et gloriose virgini Marie. Jpseque dominus electus per dominum patrem abbatem, si etiam consentiat jn electionem per dominos confratres jta jn eum factam, requisitus similiter eam ratam et gratam habuit. Tandem sepedictus dominus pater abbas electionem vt premittitur factam auctoritate paterna jn Dei patris et filij et spiritus sancti nomine juxta tenorem suorum statutorum confirmauit. Et insuper ad euidentiorem eorum affirmationem dicti consensus et venerabilis conuentus prelibatum dominum electum ad chorum ||
ecclesie ante altare jntemerate virginis Marie patrone concorditer ducentes, compulsatis singulis campanis, maioribus et minoribus, et cum glorioso cantu jocunditatis ,Te Deum laudamus‘, electionem seu nominationem sepedictam solemnisarunt; demum ad huius actus laudabile supplementum dantes, dominus electus singulos confratres de conuentu beniuola quadam et dulcissima exhortatione seu allocutione ad aspectum sue paternitatis vocauit, vt juxta statuta ordinis super huiusmodi electionem, jta ut prefertur facta, obedientiam prestare curarent; ad quam venerabilis dominus prior ad dicti domini electi personam accedens cum humilitate condigna stipulans et oscula pacis obedientiam prestitit; sicque omnes alij et singuli obedienciam condignam prestarunt. De et super quibus omnibus et singulis premissis jam dicti, reuerendus dominus electus, venerabilisque conuentus, me subscriptum publicum notarium, vt ipsis desuper vnum aut plura, tot quot fuerint necessaria, conficere jnstrumentum seu jnstrumenta, publice ac solemniter requisierunt, quod et que jn euidentiorem fidem jdem venerabilis conuentus cum appensione sui sigillj necnon subscriptione manuum suarum propriarum roborarunt pariter et affirmarunt. Acta sunt hec jn refectorio sepedicti cenobij beatissime Marie virginis in Plaga, anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono, jndictione secunda, die vero saturnj, septima mensis septembris, hora nona ante meridiem vel quasi, pontificatus quo supra, presentibus ibidem reuerendis patribus et dominis, dominis Bartholomeo patre abbate sepedicto, patre Johanne(5) abbate jn Tzweras nuncupato, domino Wentzeslao(6) jllustrium dominorum de Rosis cancellario, fratre Martino(7) de conuentu prefatj monasterij Milocensis confratre professo, testibus ad premissa specialiter vocatis pariter et requisitis."||
||
[NOTARIATSSIGNET] "Et ego Johannes Perger(8), clericus Patauiensis diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, quia premissis omnibus, dum sic vt premittitur fierent et agerentur, vnacum reuerendo domino patre abbate et prenominatis testibus, presens et personaliter interfuj, eaque sic fieri vidi et audiui, jdeoque hoc presens publicum jnstrumentum manu mea propria fideliter scriptum confeci, susbcripsi, publicauj, et jn hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis consignaui, jn fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum specialiter rogatus pariter et requisitus."||
||
[EIGENHÄNDIGE UNTERSCHRIFTEN DER KONVENTUALEN:]||
||
Linke Kolumne:||
||
[1] "Ego frater Pangracius(9), prior, predictis omnibus presens interfui et consensi. Jdeo huic decreto electionis me subscripsi."||
||
[2] "Ego frater Pangracius(10), senior, [...] subscripsi."||
||
[3] "Ego frater Leonnardus Plaphart(11), supprior, omnibus [...] subscripsi."||
||
[4] "Ego frater Leonnardus(12), senior, predictis [...] subscripsi."||
||
[5](13)||
||
[6] "Ego frater Martinus Plickher(14), omnibus predictis [...] subscripsi."||
||
[7] "Ego frater Caspar Fierneiser(15), predictis [...] subscripsi."||
||
Rechte Kolumne:||
||
[8] "Ego frater Sigismundus Zerer(16), predictis [...] subscripsi."||
||
[9] "Ego frater Oswaldus Gessel(17), predictis [...] subscripsi."||
||
[10] "Ego frater Augustinus(18), predictis [...] subscripsi."||
||
[11] "Ego frater Johannes Raeniger(19), predictis [...] subscripsi."||
||
[12] "Ego frater Andreas Lindner(20), predictis [...] subscripsi."||
||
[13] "Ego frater Petrus // Groshaup(21), predictis [...] subscripsi." // subdiaconus. ||
||
[14] "Ego frater Steffanus Schmerrer(22), predictis [...] subscripsi."
Source Fulltext: Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 547 (S 386), S. 616-618
Original dating clause: die vero saturnj, septima mensis septembris, hora nona ante meridiem vel quasi
Editions:
- Erstveröffentlichung.
Secondary Literature:
- Pröll, Geschichte (1877) 110.
Language:
Notes:
(1) Alexander VI. Papst (1492-1503)
(2) Johannes IV. Großhaupt ist wohl am 27. August 1499 bestattet worden; vgl. Pichler, Profeßbuch (1992) 103.
(3) Bartholomäus, Abt von Mühlhausen (1493-1499) und Vaterabt von Schlägl.
(4) Nikolaus (von Schestau), Pfarrer von Rohrbach, wurde also am 7. September 1499 zum Propst gewählt. Er soll Ende 1521 oder zu Anfang 1522 auf die Propstei resigniert haben und am 11. März 1523 gestorben sein; so Freisleben in den Annales fol. 86v: Hier wird er "nobilis de Schestaw" genannt.
(5) Johannes, Abt in Tzweras (Tweras - Sveraz): Der resignierte Abt Johannes Prachaticky de Plana von Strahov (1486-1496) verbrachte hier seinen Lebensabend; vgl. Backmund, Mon. Praem. 1 (1983) 381. Hinweis von Dr. K. Dolista, für den vielmals gedankt sei.
(6) Wenzeslaus, Kanzler der Rosenberger, Laie; vgl. UB Krummau 2 (1910) 239 Reg.
(7) Martin, Prämonstratenser von Mühlhausen; vielleicht der spätere Abt Martin (1504-1507); vgl. Backmund, Mon. Praem. 1 (1983) 367.
(8) Johannes Perger, Pfarrer von Haslach (1494-1500) und apostolischer Notar.
(9) Pancratius, Prior, P. Loder (1488-1523); vgl. Pichler, Profeßbuch (1992) 105, Nr. 115.
(10) Pancratius, Senior (1472/99): Ebd. 99, Nr. 107.
(11) Leonhard Plaphart, Subprior (1488/99): Ebd. 104, Nr. 111.
(12) Leonhard, Senior (Viertheil): Ebd. 93, Nr. 103. Oder L. Wielandstorfer (1455/99): Ebd. 84, Nr. 88.
(13) Ein freies Feld zeigt an, daß ein Kanoniker nicht unterschreiben konnte oder wollte! Hier handelt es sich vielleicht um Johannes Wegscheider (urk. 1472-1508): Ebd. 86, Nr. 93.
(14) Martin Plicker: Ebd. 113, Nr. 123.
(15) Caspar Fierneiser (1488-1521): Ebd. 111, Nr. 120.
(16) Siegmund Zerer, der spätere Propst: Ebd. 116-122, Nr. 135.
(17) Oswald Gessel: Ebd. 113, Nr. 125.
(18) Augustinus (Talaspeck, 1499-1509): Ebd. 113, Nr. 124.
(19) Johannes Raeniger (1499-1507): Ebd. 113, Nr. 126. Dieser Name ist auch als Pranig oder Raenninger gelesen worden; Pranig und Renniger sind jedoch identisch! (1501/30): Ebd. 113, Nr. 126 und 114, Nr. 130.
(20) Andreas Lindner (1499-1509): Ebd. 113, Nr. 127.
(21) Petrus Großhaupt, Subdiakon (1488-1513): Ebd. 112, Nr. 121.
(22) Stephan Schmerrer: Ebd. 114, Nr. 128. Er ist identisch mit dem Bücher[ab]schreiber Stephan Schmierer (1522/46): Ebd. 122, Nr. 136.
Places
- Schlägl
Schlägl, Stiftsarchiv, Schlägl, Prämonstratenser (1204-1600) 1499 IX 07, in: Monasterium.net, URL </mom/AT-StiASchl/Urkunden/1499_IX_07/charter>, accessed at 2024-11-12+01:00
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
You are copying a text frominto your own collection. Please be aware that reusing it might infringe intellectural property rights, so please check individual licences and cite the source of your information when you publish your data
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success