CLXXXVII.

Alatrino nuntio, ut Tudertinos ab excommunicatione ab- solvat, et inter ipsos et Urbevetanos pacem instaurans, fidelitatis iuramentum, insertis eiusdem iuramenti formis, ab eisdem recipiat. Reg. An. XI. ep. 208. Tom. V. fol. 316.

Gregorius episcopus etc. Dilecto fiho Alatri- no Subdiacono et Capellano nostro, salutem etc.

GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1237. 109

Devotioni tue presentium auctoritate mandainus, quatenus absque dilatione aliqua personaliter ad Civitatem Tudertinam accedens civibus Tudertinis, ab eorum singulis de parendo mandatis nostris iuramento recepto, iuxta formam presentibus inter- clusam, seu quam procuratores eorum olim apud sedem apostolicam iuraverunt, beneficium absolutio- nis impendas, postmodum secundum aliam formam de pace servanda, quam similiter istis litteris est in- clusa, recepturus ab eorum singulis iuramentum, hiis autem plene peractis, Venerabili fratri nfo ... Episcopo, et dilectis filiis fratribus Predicatoribus et Minoribus aliisque religiosis et Clericis Civita- tis eiusdem, ut ad ipsam fibere revertantur, ficen- tiam tribuendo, et ipsis vel maiori eorum parte reversis, interdicti sententiam, cui dicta Civitas Bubiacet, relaxando. Dat Viterbii Idibus Augusti, Pontificatus nostri anno undecimo.

Prima forma talis est.

Ego Civis Tudertinus iuro stare universis

et singufis mandatis domini pape supra excommu- nicatione, in me et Commune meum mandato ipsius facta et promulgata, penis impositis a suis nuntiis vel legatis, et in omnibus aliis et singufis, que micfii et Communi meo duxerit iniungenda, vel per afium mandaverit facienda, et pro quibus ego et Commune meum habemus indignationem eius, et promitto bona fide me servaturum hec omnia: sic me deus adiuvet, et hec sancta dei evangefia. Amen.

Secunda forma talis est. Ego... Civis Tudertinus renuntio et refuto omne ius et omnem actionem, que michi competunt et competere possent contra Urbevetanos, omnes et singulos Civitatis Urbevetane, Comitatus et distri- ctus eius, supra iniuriis, captivis, spoliis et dampnis omnibus, que ipsi Urbevetani, homines Comitatus, adiutores, vel afiquis eorum Tudertinis ipsis, ho- minibus Comitatus et adiutoribus eorum, ac michi speciafiter intulerunt occasione obsidionis Castri Loniani, faciens eis universis et singufis refutatio- nem et pacem perpetuam de predictis: ita quod nec per me, nec per afium eos universos et sin- gulos propter hoc offendam, vel offendi procurabo in personis aut rebus. Do etiam eis et promitto universis predictis et singufis in personis et rebus securitatem et facultatem fiberam in veniendo, stan- do, redeundo, transeundo ubique terrarum, et ma- xime in civitate Tudertina, Comitatu et districtu ipsius. Et hec omnia, sicut superius enarrantur, me servaturum per hec sancta dei evangefia iuro, et sub obligatione omnium bonorum meorum mo- bifium et immobifium, que habeo vel in posterum sum habiturus, domino pape promitto, salvo in omnibus ipsius domini pape mandato: sic me deus adiuvet, et hec sancta dei evangefia. Amen.

cLXxxvm.

Assisinatibus, ut potestatem aliosque officiales sibi eligere possint. Reg. An. XI. ep. 220. Tom. V. fol. 320.

Geegorius episcopus etc. Dilectis filiis Pote- stati, Consifio et populo Asisinatibus, salutem etc. Quia vos fifios reputamus ecclesie speciales, prom- pti fibenter habemur ad gratiam, quam vobis fore perpendimus oportunam. Vestris igitur suppfica- tionibus incfinati, ut in Civitate vestra Potestatem et afios Officiales, sicut cetere Civitates Ducatus Spoletani, fibere creare possitis, non Obstante or- dinatione contraria per sedem apostoficam confir- mata, vobis auctoritate presentium concedimus fa- cultatem. Nulfi ergo etc. nostre concessionis etc. Si quis autem etc. Datum Viterbii m. Nonas Septem- bris, Pontificatus nostri anno undecimo.

clxxxtx

Rectori ducatus Spoletani, ut Tudertinos ad pacem cum Urbevetanis observandam ccnsuris ecclesiasticis et poenis temporalibus compellat. Reg. An. XII. ep. 17. Tom. VI. fol. 3.

Gregorius episcopus etc. Dilecto fifio R. de Supino, Rectori Ducatus Spoleti, salutem etc. Inde- voti domino et ecclesie popufi Tudertini universis de patrimonio beati Petri nota superbia pridem ad illius instinctum, quem de celo deiecit elatio, ascen- dit in tantum, quod ipsi ad invasionem quorumdam castrorum ecclesie hostifiter procedentes, dilectum fifium Gr. de Prefectis, subdiaconum et capellanum nostrum, destinatum in nostrorum defensionem fi- defium, in Castro Luniani nequiter obsederunt. Et quamquam eos per Venerabilem fratrem nostrum Portuensem Episcopum, et dilectum filium nostrum titufi sancti Laurentii in Lucina presbiterum Car- dinalem, ut ab huiusmodi temeritate desisterent, moneri fecerimus diligenter: ipsi tamen sicut inimici virtutum, sofiti non odire mafitiam, eonnn monitis ac- quiescere contempserunt, sicque contigit, quod trium- phante sponso ecclesie domino Ihesu Christo, qui superbos deicit et humiles erigit in subfime, sub vexillo ecclesie corruerunt, facti vicinis opprobrium et extraneis in derisum, sexcentis eorum per dile- ctos fifios populum Urbevetanum deductis in car- cerem, sub eodem vexillo ad ipsius honorem ec- clesie laudabifiter mifitantes. Ex huiusmodi siqui- dem eorundem Tudertinorum deiectione processit, quod humifiato in laboribus eorum corde; et ipso- rum miserie nullo prebente subsidium, devotorum faciem preter sofitum pretendentes ad clementiam ecclesie recurrerent. Nos enim eorum gemitibus et lacrimis misericorditer intendentes, ab ipsis de stando mandatis ecclesie iuramento recepto, Ur- bevetanos eosdem, ut quingentos ex captivis eis- dem fibertati redderent, per censuram ecclesiasti- cam fecimus coherceri: et tandem quod captivi

UO GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1238.

residui aflhgi tribulatione nimia dicebantur, de pa- terna pietate providimus, quod ipsi in Montefla- scone non quasi captivi, sed liberi tenerentur, Po- testate Tudertinorum de propria voluntate iurante, quod si aliquis eorundem de loco ipso aufugeret, eum illuc remitterent sine mora. Et licet hoc obser- vaverint de duobus, nullum tamen de aufugientibus aliis remiserunt. Preterea de stando mandatis ec- clesie iuxta prestitum iuramentum, et observanda pace inter ipsos ex una parte et Urbevetanis ex altera, ecclesia mediante, taliter reformata, quod homines Civitatum et Comitatuum utriusque partis a quartodecimo anno usque ad sexagesimum iura- verunt ipsam inviolabiliter observare, Centum ob- sides prestiterunt: de quibus audito, quod in locis duris et asperis haberentur, ipsos in locum volun- tatis eorundem Tudertinorum, Interampnem scilicet, de solita fecimus benignitate transferri: quibus per eorum fraudem pro magna parte resumptis, ac pacis federe contra religionem iuramenti prestiti dampnabiliter violato, de novo in Urbevetanos eosdem bostiliter procedere presumpserunt, Castra et villas eorum, quorum aliquibus intulerunt dampna gravia, occupare per violentiam molientes. Cum igitur ex serie premissorum pateat, quod ecclesia circa Tudertinos eosdem in pluribus multimdinem materne affectionis exhibuit, et ipsi pro pane la- pidem, et pro dilectione odium rependentes eidem, eam in sibi subditis graviter persecuntur, dilectis filiis Nobilibus viris Baronibus, Dominis, Pote- statibus, Consiliis, populis Civitatum, Castrorum et aliorum locorum, fidelibus nostris per Ducatum Spoletanum constitutis, sub debito fidelitatis, et pena mille marcarum districte nostris damus lit- teris in preceptis, ut iniuriam huiusmodi, que in Urbevetanis eisdem infertur, Romane ecclesie matri sue propriam sicut devotionis filii reputantes, ad infringenda talium cornua protervorum, cum a te requisiti fuerint, potenter et magnanimiter, omni occasione remota, procedant, sperantes, quod ec- clesia super hoc eis ad retributionis condigne pre- mium obligata, manente dextera domini, que, sicut prediximus, Tudertinos conteruit eosdem, ipsos in manibus eorum et aliorum nostrorum fidelium con- cludi tribuet, sicut is, cuius causa geritur, et pro cuius nomine libertas ecclesiastica defensatur. Ce- terum, ne quod tam digne ac pie deposcitur, con- tingat sub negligentia preteriri, mandamus, quate- nus si dicti fideles preceptum nostrum neglexerint adimplere, tu eos ad id temporali districtione com- pellas. Datum Laterani Kal. Aprilis, Pontificatus nostri anno duodecimo.

In e. m. S. tit. Sancti Laurentii in Lucina presbitero Cardinali, Marchie Anconitane Recto- ri etc. usque neglexerint adimplere, tu eos ad id spirituali et temporali districtione compellas. Da- tum ut supra.

In eundem modum Gr. de Prefectis, Subdia- cono et Capellano nostro.

In eundem modum Nobilibus viris Baroni- bus, Dominis, Potestatibus, Consiliis et populis Civitatum, Castrorum et aliorum locorum per Du- catum Spoletanum et Marchiam Anconitanam con- stitutis etc. ut supra usque persecuntur, Univer- sitati vestre sub debito fidelitatis et pena mille marcarum districte precipiendo mandamus, quate- nus iniuriam huiusmodi etc. usque protervorum, cum ab eodem Cardinale Marchie Anconitane Re- ctore, quem ad hoc specialiter destinatum prose- quentes honoris plenitudine, ac eius beneplacitis et mandatis humiliter intendentes, requisiti fueritis, potenter etc. usque compellat. Datum ut supra.

In e. m. eisdem per Ducatum Spoletanum constitutis etc. usque protervorum, cum a dilecto filio Nobili viro R. de Supino, Rectore Ducatus Spoleti, requisiti fueritis etc. usque in finem.

In e. m. eisdem per Patrimonium beati Petri in Tuscia constitutis etc. usque protervorum, cum a predicto Capellano, quem ad hoc specialiter de- stinatum studeatis hilariter recipere ac honeste tractare, requisiti fueritis etc. usque in finem.

In e. m. Nobili viro Comiti Wilelmo; Pote- stati, Consilio et populo Narniensibus; Potestati, Consilio et populo Sutrinis; Potestati, Consilio et populo Balneoregensibus; Potestati, Consilio et populo Ameliensibus; Consilio et populo Montal- tensibus; Castellano, Consulibus et populo de Ra- dicofano; Consuhbus, Consilio et populo Corneta- nis; Potestati et populo Civitatis Castellane; Pote- stati, Consilio et populo Tuscanensibus, Spiritum consilii sanioris.

cxc.

Fidelibus castrorum Civitatis Novae et Montis Sancti Firmanae dioecesis, ne accedentes ad portus maris infra eorum districtum offendant. Beg. An XII. ep. 284. Tom. VI. fol 55.

Gregorius episcopus etc. Dilectis filiis No- bihbus viris ... Potestatibus et Communi Castro- rum Civitatis nove et Montis sancti Firmane dioce- sis, salutem etc. Vestris devotis precibus inclinati, ne quis, quin omnes accedentes ad portus ma- ris existentes infra districtum Castrorum Civitatia nove et Montis sancti, videhcet a flumine Clentis usque ad flumen Asule, et ab Asula usque ad flu- vium Potentie secure venire, morari ibidem et exin- de recedere valeant inoffense, ahquod impeclirnen- tum prestare, vel eos in personis seu rebus of- fendere audeat, sub pena centum marc. argenti, quarum medietas sancte Romane ecclesie, reliqua vero accusatori maleficii exolvatur, auctoritate pre- sentium districtius inhibemus. Nulh ergo etc. nostre inhibitionis etc. Si quis etc. Datum Anagnie n. Idus Octobris, Pontificatus nostri anno duodecimo.

GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1240. 111

CXCL

Innovatio et reformatio veteria concordiae inter Ferraren- ses et Venetos auctore apostolicae sedis legato facta. Ex Bvlla Clementis V. de reconciliatione et Venetorum, vide infra Nr. DCXXIX.

In Christi nomine. Anno Nativitatis eiusdem Millesimo ccxl. Indictione xm. die quinta exeunte meuse Iunii in Civitate Ferrarie, in ecclesia ma- iori Civitatis ipsius, in publica concione coaduna- ta more solito ad sonum campanarum, presentibus dominis Maynardino de Maynardis, Bono Matheo legum doctore, Menabove Rubeo Iohannis Pro- culi, Thomasio de Vigentia, Petro Novello Nota- rio, et aliis pluribus testibus, idem dominus Gre- gorius deMonte longo domini pape Notarius, apo- stolice sedis legatus, auctoritate sue legationis et potestatis sibi date a Communi Ferrarie precipit viro nobili Stephano Baduaro, Potestati Ferrarie, et omnibus Ferrariensibus, qui aderant ad dictam concionem, quod pro Communi Ferrarie debeant observare et observari facere, et confirmare con- cordiam, et pacta omnia, et conventiones, et or- dinamenta olim facta et ordinata inter Commune Venetiarum et Commune Ferrariense tempore do- mini Iohannis Teupulo dei gratia Venetiarum, Dahnatie atque Chroatie Ducis, et tempore domi- ni Uberti de Marnate, Civis Mediolanensis , tunc Potestatis Ferrariensis, ut constat in quodam in- strumento, facto ab Armano Civitatis Ferrarie et Imperialis aule Notario, a me infrascritto Notario viso et lecto cum addictionibus et mutationibus, factia et ordinatis per ipsum dominum Legatum ad ipsa pacta, concordiam, conventiones sive or- dinamenta, ad quc omnia dictus Potestas consen- sit, et omnes, qui aderant ad dictam concionem, exclamaverunt levatis manibus: fiat, fiat. - ■

Ego Guidotus de Mirolta Civitatis Brixiensis, sacri palatii Notarius et scriptor dicti domini Le- gati, biis omnibus interfui, et de mandato ipsius ac Potestatis predicte scripsi et me subscripsi.

In Christi nomine Anno eiusdem Nativitatis Millesimo ccxl. Indict xin. tempore Gregorii pa- pe et Frederici dicti Imperatoris, die Veneris xv. exeunte Augusto, presentibus dominis David iudice et assessore domini Stephani Baduari Ferrarien- sis Potestatis, Marco Sturvato, Marco Cavastario militibus dicte Potestatis, Iohanne Viviano de Ve- netiis, Girardino de Catinaria, Guidutio et Bon- matheo preconibus Communis Ferrariensis, in pa- latio Communis Ferrarie.

Quum dignum est, ut vetus amicitia inter Venetos et Ferrarienses de bono in mehus sem- per debeat augmentari, pacta et conventiones in- ter eos firmius observentur, ideo nobilis vir do- minus Stephanus Baduarus, Potestas Ferrariensis, in Consilio Civitatis Ferrarie ad sonum campane more sohto congregato verbo, consensu et volun-

tate Consilii supradicti, et ipsum Consihum uni- versum, nomina quorum hominum consilii inferius scripta sunt, nomine et vice Communis Ferrarien- sis et suo nomine, solempni stipulatione interve- niente, promiserunt, et pactum fecerunt firmiter observandum in perpetuum, provido viro Gabrie- h Notario ducahs aule Venetiarum, Scribe, Nun- tio, Scyndico et procuratori illustris viri domini Iacobi Teupulo inchti Ducis Venetiarum, sicut constat pubhco instrumento manu Iohannis Alber- ti presbiteri ct notarii confecto, ad hoc constitu- to, per me Petrocinum notarium viso et lecto, re- cipienti vice et nomine dicti domini Ducis et Com- munis Venetiarum, videhcet:

Quod omnes homines Venetiarum et eius di- strictus sint salvi et securi in personis et rebus eorum in Civitate Ferrariensi et eius districtu, euntes, stantes et venientes, et redeuntes, non sol- ventes ahquod datium vel tholoneum aut male ablatum apud Ferrariam, vel apud Figarolum, aut in ahquo loco districtus Ferrarensis occasione ipso- rum Ferrariensium, vel occasione domini pape seu consuetudine vel ratione, exceptis tribus denariis Venetis parvis tantum pro fundo navis apud Fer- rariam, videlicet ille naves hoc datium trium de- nariorum solvere debeant, que portum fecerint et remanserint apud Civitatem Ferrarie causa suarum rerum ilhc vendendi et comparandi, tamen alie naves, que ibi venerint preter istas, hoc datium trium denariorum solvere non teneantur.

Item quod omnes homines undecumque re- nientes tam per portum maris, quam per Padum cum blava et vino et ahis victuahbus extra distri- ctum Fcrrariensem possint ire Venetias per portum maris vel per flumina, seu aliunde cum ipsa blava, vino et victuahbus sine contradictione vel defen- sione ipsorum Ferrariensium, non inferendo eis aliquod onus vel gravamen, neque cogendo eos occasione suorum bannorum seu postarum, quod in toto vel in parte ipsarum blavarum, vini et victualium vendant vel dimittant apud Ferrariam, vel ahquem ahum locum districtus Ferrariensis.

Item promiserunt satisfacere Venetis de ter- ris et possesionibus suis, quas habebant in Massa Fiscahe, quas Commune Ferrarie eis abstuht, et habet et tenet in Massa Fiscahe, et ahi homines et persone pro ipso Communi habent et tenent, ostendentibus eis per testes vel per cartam de iure suo, et hec satisfatio fiat de quantitate pretii se- cundum illam quantitatem ilhus pretii, quod fuit satisfactum Ferrariensibus, qui habebant possesio- nes in Massa Fiscahe, medietatem hinc ad pro- ximum carnisprivium, et alteram medietatem hinc ad pasca Ressurrectionis domini proximum, et quod arbitri electi in Ferraria pro Venetis infra xv. dies debeant pronuntiare super hhs possessionibus Masse, postquam testes producti fuerint in causa vel

112 GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1240.

instrumenta, et renuntiatum fuerit cause per Vene- tos coram arbitris. Testes vero, si qui producti sunt a Venetis coram arbitris super hiis possessionibus, valeant simili modo, sicut modo de novo produce- rentur, et sit in arbitrio Venetorum, qui produxe- rint, tenere se ad dicta singulorum vel ad partem ipsorum testium, et si noluerint se tenere ad dicta testium productorum, tetium ipsorum dicta nec obesse debeant Venetis, nec prodesse.

Item promiserunt, quod permittent omnibus Venetis deferre et deducere Venetias totum suum terraticum, et redditum suarum terrarum et posses- sionum, quas habent in Ferraria et eius districtu, tam ipsum redditum et terraticum, quam omnem alium eorum redditum blavarum, leguminum, vini, carnium vivarum et mortuarum, et cavalaticum, et socedarum et iovarum, et omnem redditum aliorum suorum bonorum, iurante Gastaldione illorum Ve- netorum coram Potestate Ferrariensi semel in anno quantitatem terratici et reddituum ipsorum Veneto- rum, et facto sacramento, detur eis sigillum pro dictis terraticis et redditibus Venetias conducen- dis et deferendis, et non constet Veneto dictum sigillum nisi duobus imperialibus, nec aliquid aliud propter hoc solvat, aut et ahqua molestia vel gra- vamina inferri debeant: ita tamen, quod quotiens- cumque per totum annum dicti Veneti voluerint conducere Venetias dictum suum terraticum et red- ditum, totiens detur iis dictum sigillum, solventes duos imperiales, ut dictum est pro sigillo, creden- do sacramento a Grastaldione facto semel in anno per totum annum. Verumtamen dicti Veneti pos- sint et debeant deferre et conducere Venetias su- prascriptum suum redditum et terraticum sine si- giUo predicto accipiendo, et sine saeramento a Gastaldione faciendo, donec sextarium frumenti Ferrarie non ascenderit summam xvin. imperiahum.

Preterea tenute et possessiones hominum mo- nasteriorum et ecclesiarum de Venetiis, quas habent in Ferraria et eius districtu, que ablate sunt eis, et intromisse sunt et tenentur per Ferrarienses, hinc retro, et speciahter tenute et possessiones Monasterh sancti Daniehs de Venetiis, que ablate et intromisse sunt per dominum Sahnguerram, vel per ahos, et ab eis tenentur, restituantur eis sine placito infra dies quindecim, ex quo httere domi- ni Ducis Venetiarum Potestati Ferrarie vel Con- sulatui fuerint presentate, vel ad hoc nuntii do- mini Ducis venerint Ferrariam, nec impediri vel eis auferri debeant, nisi prius cognita ratione, et hoc secundum formam pacti Venetis facti tempo- re domini Baynerii fihi domini Henrici Dandalo Ducis Venetiarum.

Item quod sit hcitum Venetis omnibus, qui venerint Ferrariam cum sale, discargare et extra- here atque dimittere ipsum salem in terris, si vo- luerint, et cum vendiderint ipsum salem, sit eis

hcitum accipere de assazatoribus Communis Fer- rariensis, qualescumque voluerint, pro sale mensu- rando seu assazando. Et qui venerint Ferrariam cum mercimoniis et ahis rebus, sit hcitum eis si- mihter ipsas merces et res discargare et ponere in terris, et simihter sit eis hcitum cambiare sa- lem per Ferrariam et eius districtum, sicut sohti erant, et illud, quod pro cambio acceperint ex ipso sale, possint deferre Venetias sine ahquo im- pedimento, vel banno seu contradictione ipsorum Ferrariensium, et sine ahquo datio vel tholoneo aut male ablato. Quod si noluerint Veneti discar- gare, extrahere atque dimittere in terris ipsum salem et cetera mercimoria sua, quod non cogan- tur modo ahquo ad hoc a Potestate, nec a Com- muni Ferrariensi.

Item quod Veneti hbere et absolute possint in Civitate Ferrarie et eius districtu emere cani- pum, et ipsum deferre Venetias sine ahquo datio, tholoneo aut male ablato dando vel persolvendo a Venetis, excepto quod pro ponderatione staterie debeant solvere appesatori massarii laborerii Epi- scopatus Ferrariensis, pro mercede sua octo impe- riales pro quohbet mihario, et non ultra.

Item promiserunt atque pactum fecerunt da- re et concedere Venetis omnem blavam suam, scihcet blavam cuiushbet maneriei, emptione facta et habentibus Venetis et eius districtus hcentiam emendi, quantam blavam voluerint et cuiushbet maneriei, et omnia legumina scilicet cuiuscumque maneriei, et quod sit hcitum ipsis Venetis ipsam emere in Feraria et eius districtu, ac ipsam de- ferre Venetias, et simihter Ferrarienses et omnes ahi, qui voluerint, possint ipsam blavam et legu- mina Venetias deferre, quousque sextarium fru- menti Ferrariensis non excedat summam xvm. imperiahum, et omni tempore et semper sit lici- tum eis et ahis volentibus deferre Venetias dictam blavam et legumina, quandocumque sextarium fru- menti Ferrariensis non valuerit ultra dictam sum- mam xviu. imperiahum, sine ahquo banno vel impedimento seu ahquo datio, tholoneo vel ma- le ablato.

Item quod Veneti possint hbere et absolute emere pisces ubique per totum chstrictum Ferra- riensem, tam a Ferraria inferius, quam a Ferraria superius, et nominatim in ambobus Maneriis, Fra- cta, Vihacomeda, Cognano, Villa Marzana, Arcoa- da, Graguano, Adria, Adriano, Corneto et Cocha- nile, et ipsos pisces deferre Venetias hbere et absolute, et absque ahquo impedimento, et sine ahquo banno, tholoneo aut male ablato, ita quod nuho tempore homines predictorum locorum a Po- testate Ferrariensi compelh possint, ut pisces pre- dictos Ferrariam ducere teneantur.

Item promisserunt, quod si dnus Dux Venetia- rum fecerit bannum suarum rerum ahcui Civitati

GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1240. 113

vel loco, quod illas merces vel res, quas Ferra- rienses vel alii apud Ferrariam vel eius distri- ctum conducent, non dabunt, nec permittent deferre ipsas merces vel res ad ipsam Civitatem vel locum, sed illud idem bannum ex ipsis rebus et merci- moniis facient eis, quemadmodum fecerit dominus Dux Venetiarum, postquam eis a domino Duce denuntiatum fuerit infra dies sex.

Item predictus Potestas et Ferrarienses omni- no reddent sive restaurabunt amodo usque ad fe- stum sancti Michaelis proxime venturum omnes notorias sive manifestas predas, robarias, pigno- rationes et intromissiones, et totum illud, quod male ablatum est sive detentum in Ferraria et eius districtu, hominibus Venetiarum a quinque annis infra. Quod si de predictis robariis, predis, pigno- rationibus et intromissionibus, et male ablatis ali- qua remanserint usque ad dictum festum S. Mi- chaelis, que reddita sive restaurata non fuerint cum integritate, postea reddi et restaurari debeant per Ferrarienses infra duos menses, postquam per dominum Ducem Venetiarum vel eius nuntium inde sibi notitia data fuerit et requisitum.

Item de ahis predis, robariis et dampnis datis hominibus Venetiarum in Ferraria et eius districtu, et tarn de omnibus questionibus, petitionibus ac querhmoniis percussionum et iniuriarum, debitis, tho- loneis et maleablatis, quam de omnibus ahis ratio- nibus, Venetis predictis ratio fiat secundum pacta et statuta atque ordinamenta hinc retro facta inter Venetos et Ferrarienses de iustitiis observandis.

Preterea promiserunt et pactum fecerunt pre- dictus Potestas et Consilium nomine et vice Civi- tatis Ferrariensia et suo nomine, quod Potestas Ferrarie et Ferrarienses perpetuo modo aliquo non recipient aliqua mercimonia in Ferraria vel distri- ctu, que per mare fuerint apportata, scilicet per Portus Primarii, Volane et Gauri, vel undecumque per mare, nisi a Venetis.

De hiis autem omnibus fuerunt concordes, salvis etiam omnibus ahis pactis et ordinamentis, et promissionibus in omnibus et per omnia hinc retro inter Venetos et Ferrarienses factis, ita quod presens pactum in ahquo capitulo vel verbo pre- dictis ahis pactis et ordinamentis et promissioni- bus olim factis non debeat obesse, neque preiu- dicium generare.

Que omnia superius scripta et dicta predictus Potestas verbo, consensu et voluntate consihi no- minatim, et ipsum Consihum universum vice et nomine Civitatis et Communis Ferrariensis, et suo nomine per domini evangeha corporahter iurave- runt attendere, observare, firma tenere, et non contravenire ahquo modo vel ingenio, et attendi et observari facere. Et insuper iuraverunt, quod facient sequentem Potestatem post se, sive Recto- rem, vel Kectores dicte Civitatis simile sacramen-

tum iurare, et nominatim quod ipse successor seu Rectores facient suos Officiales et Consihum hec eadem iurare et observare, isto ordine sacramenti sui et officiahum et Consihi in quohbet anno, per totum annum in initio Potestarie vel Rectorie Ci- vitatis eiusdem imperpetuum, et quod Potestates sive Rectores, qui pro tempore fuerint, in exitu sue Potestarie sive Rectorie successores suos si- mile sacramentum iurare facient, ita quod hec omnia suprascripta imperpetuum observentur: et hec omnia superius dicta poni et scribi facient in statuto Communis Ferrariensis, quod ibi imperpe- tuo esse debeant, ita precisum, quod mutari, tolh, sive radi vel minui non possint, nec per Consi- hum, nec per Arengum, nec per mutatores statu- torum, nec per aliquem ahum modum, qui dici vel excogitari possit, et quod de predictis omni- bus vel ahquo predictorum, vel sacramentis ipse Potestas et Potestates future, Rectores, Officiales et Consihum non possint petere, nec habere ab- solutionem vel remissionem a populo, Consilio, Communi vel Arengo Civitatis Ferrariensis, vel ab ahqua alia persona ahquo modo vel ingenio.

Ad hec eadem die in ecclesia Episcopatus Ferrariensis Gerardinus de Catinaria, preco Civi- tatis Ferrariensis, in pubhca concione more so- hto congregata in anima totius popuh Ferrarien- sis, habita parabola ab ipso, nemine contradicente, iuravit ad evangeha sancta dei predicta omnia at- tendere et observare, et attendi et observari facere imperpetuum, presentibus viro nobih dno Azone Estensi, Marchesino de Maynardis, dno Bernardino de Fontana, Bonacursio de Romanio Iudice, Par- thinopeo Egidioli Guizardi, Turcho de Turchis, Petro Novello Notario dicte Potestatis, omnibus de Ferraria, Vogato Iohannis Malaparte, Henrico de Iohanne de Trivisio, David Iudice et Assessore dicte Potestatis, Henrico Paradiso de Padua, Mar- co Gavastaro et Marco Stornato mihtibus dicte Potestatis et ahis.

Hec sunt nomina illorum de Consiho, qui iuraverunt: in primis vir nobihs dnus Azo Mar- chio Estensis, chius Partinopeus Egidh de Gui- zardo, dnus Iacobinus Trote, diius Bonacursius Iudex, dnus Turchus de Turchis, dfius Galvanus de Miroctis, Gruamonte dni Iacobi Riciderio, Bo- nacursius dni Bernardini de Fontana, Bonmerca- tus Zapohni, dnus Romanius Notarius, Girardinus Mazolus, Arduinus de Cavagnolo, Clarimbaldus de Cassianis, dnus Guido de Boccerepanis, Girardi- nus Belloni, Fredericus Boloquoh, Iohannes Ar- tusii, Fanolus de Burgo, Susinehus Bonromeus Notarius, Bonaventura de Aldigerino Notarius, Io- hannes Buzee, diius Marchisinus de Manardis, dnus Iacobinus Bibus, dnus Aymericus de Gifiro, dnus Bernardinus de Fontana, chius Petrus Contrarius, dnus Iustinianus Iudex, dnus Marchoardus de Ma

114 GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1240.

nardis, dfius Hnandus de Costablis, Iacobinus Pe- colocti, Hugolinus Medicus, Torellus campsor, Bon- iohannes da Raulis, Clementinus Ioliannis de Cle- mente, Giliolus dfii Gatii, Vetellianus Duxeti, diius Bernardinus de Sarraceno, Iacobinus Fredutii, dfius Petrus Retogui Iudex, Pelegrinus de Moyses, Pran- dus Miliole, Guercius Iacobini de Surdo, Florellus, dfius Crescentius de Paltoneriis, Ambrosinius No- tarius, dfius Petrocinus Vicedominus, dfius Guido Beteldus, dfius Lentius Richebonus de dfia Sybil- lina, dfius Gazanemicus dfii Iuliani, dfius Gerardus de Guertio, dfius Anbertus dfii Codezini, dfius Pe- legrinus de Guidobertis, dfius Iacobus dfii Mena- bovis, dfius Guido de Bernabe, Venturinus cam- psor, dfius Orlandinus Iudex, Girardinus Premar- tini, Giliolus de Cartis, Bonincontrus Pistarie, Pe- trus Padarimi, Thomasinus de Viganetia, Silerius, dfius Iohannes de Necte, Arnaldinus Bonzantinii de Arnoldo, Gadolinus de Arduinis, dfius Gerar- dus Bantii, Iacobinus quondam Marchesini de Ma- nardis, Rigellus de Capite fossati, Boniohannes Luso, Marinus Beccarius, dfius Ubaldinus de Bon- cherpane, Nicholaus dfii Torniemparte, Bartholus Pellizarius, Thomasinus Gerardi Longi, dfius Vi- vianus Arlocti, Rugirolus Bonaventura Magistri Pe- tri, Malaninus Lazarus de Burgo, Petrozolus de Orlandis, dnus Iacobus de Suzo, dfius Iannetus Valentini Iudex, Leutius de Cavatiis.

Et ego Petroamjs, dei gratia Imperiahs aule et nunc Potestatis et Communis Ferrarie Notarius, hiis omnibus presens interfui, et vidi, audivi et intellexi, rogatus scripsi atque complevi.

CXCH,

Spoletanis quidam annui redditus conceduntur. Reg. An. XIV. ep. 55. Tom. VU. fol. 27.

Gregorius episcopus etc. Dilectis filiis Pote- stati, Consiho et populo Spoletanis, salutem etc. Gaudemus in domino, quod vos in devotione ec- clesie matris vestre firmos sicut columpna immo- bihs persistentes, nulla persecutio, nulla adversitas ab ipsius fidehtate et obsequio potuit separare, ra- pinam et incendium bonorum vestrorum pro con- servando ipsius honore equanimiter sustinentes, ex quo vobis apud dominum eterne retributionis pre- mium, apud homines perpetue laudis titulum com- paratis, et nos, quia id nec debet nec potest ab oculis apostohce sedis excidere, tante devotionis affectum condigne retributionis effectu recompen- sare proponimus, et ad exaltationem Civitatis ve- stre prompto et perpetuo desiderio aspiramus. Ve- rum quia gratiam, quam possumus, adpresens eidem facere cupimus Civitati, ut devotiores efficiamini ex devotis, vobis in devotione ecclesie persistentibus redditus, quos in diocesi Spoletana ecclesia Romana obtinet, exceptis redditibus ad nostrarum munitio-

num custodiam deputatis, usque ad nostrum bene- placitum voluntatis duximus concedendos. Datum apud Criptam Ferratam Kalendis Septembris, Pon- tificatus nostri anno decimoquarto.

cxcm.

Recanatensibus quaedam privilegia a cardinale S. Laurentii in Lucina, Marchiae Anconitanae Rectore, concessa confirmantur. Reg. An. XIV. ep. 190. Tom. V.fol. 34.

Gregorius episcopus etc. Dilectis fihis Con- siho et populo Recanatensibus, salutem etc. Iustis petentium etc. usque inchnati, gratiam et conces- sionem vobis per dilectum fihum nostrum Sinibal- dum tituh sancti Laurentii in Lucina presbiterum Cardinalem, Marchie Anconitane Rectorem, de qui- busdam rebus et iuribus ad ecclesiam Romanam spectantibus, sicut in instrumento exinde confecto plenius continetur, pie et provide factam, vobis in devotione ecclesie persistentibus auctoritate apo- stohca confirmamus, et presentis scripti patroci- nio communimus. Nulh ergo etc. nostre confirmatio- nis etc. Si quis autem etc. Datum Laterani Idibus Octobris, Pontificatus nostri anno decimoquarto.