Amicis suis reverendis capitulo ecclesie Wesprimiensis comes Ambrosius Sarkan de Akoshaza, iudex curie serenissimi principis domini Ludovici, Dei gracia regis Hungarie et Bohemie etc., amiciciam paratam cum honore. Noveritis, quod nobis in profesto Beatorum Undecim Milium Virginum proxime preteritum, tercio scilicet die vigesimi diei festi Beati Michaelis archangeli iam elapsi, [1524. okt. 20.] una cum nonnullis dominis prelatis, baronibus et regni nobilibus Bude constitutis et existentibus egregius magister Stephanus Henczelffy de Petthrowez, noster ac regni Sclavonie prothonotarius, personaliter nostram accedens in presenciam, retulit nobis et confessus est in hunc modum, quod, cum ipse magister Stephanus Henczelffy, prothonotarius noster, in festo Beati Luce ewangeliste proxime preterito, vigesimo scilicet die dicti festi Beati Michaelis archangeli similiter Bude in domo sua in magna platea civitatis Budensis Olazwcza vocata existenti et habita personaliter fuisset constitutus, tunc Laurencius de Pothyond pro reverendo domino Matheo abbate et conventu ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie cum eorundem ab una ac Lucas Thomassa de Kapwch personaliter et pro nobilibus Thoma Wyncze de dicta Kapwch, necnon Stephano Felseg, Michaele Thompa, Andrea ac Iohanne similiter Thompa, Matheo, necnon Iohanne Chazar, Paulo, Stephano, Valentino Marthon, Thoma Fodor, altero Thoma Balassa dictis de predicta Kapwch et Iohanne de Dergeche cum vestris literis procuratoriis partibus ex alia coram prefato magistro Stephano constituti, quasdam litteras nostras fassionales, obligatorias, contentum promissi in se denotantes utrinque eidem magistro Stephano presentassent huiusmodi sub tenore:||
Nos comes Ambrosius Sarkan de Akoshaza, iudex curie serenissimi principis domini Ludovici, Dei gratia regis Hungarie et Bohemie etc., memorie commendamus, quod nobilis Balthasar Barson de Iklad pro venerabili ac religiosis fratribus abbate et conventu ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie cum eorundem litteris procuratoriis ab una, necnon nobiles Paulus de Chepel pro nobilibus Thoma Wyncze de Kapwch ac Stephano Felsegh, Michaele Thompa, Andrea, Iohanne similiter Thompa, Matheo Chazar, Iohanne similiter Chazar, Paulo Marthon, Stephano, Valentino similiter Marthon, Thoma Fodor, Luca Thamassa, Thoma Balassa de predicta Kapwch et Iohanne de Dergeche cum procuratoriis literis capituli ecclesie Wesprimiensis partibus ab alia coram nobis constituti, sponte et libere confessi sunt in hunc modum: quod quamvis superioribus his diebus inter predictas partes racione et pretextu cuiusdam predii Chergew vocati, in comitatu Zaladiensi adiacentis, redempcionisque eiusdem certe differentie et controversiarum materie mote fuerint et suscitate, tamen ... universas differencias et controversiarum materias pretextu dicti predii Chergew ... finali conclusioni egregii magistri Stephani Henczelffy de Pethrowcz, nostri et regni Sclavonie prothonotarii submisissent, immo submiserunt coram nobis tali modo: ut quitquid idem magister Stephanus prothonotarius noster una cum quatuor probis viris ac iurisperitis hominibus ... vigesimo die festi Beati Michaelis archangeli proxime affuturi [1524. okt. 18.] et aliis diebus ad id aptis ... fine debito terminaverit, id prescripte ambe partes pro rato et grato acceptare ac pro firmo habere, inviolabiliterque observare deberent et tenereatur. Et si que parcium prenotatarum terminum ad predictum personaliter huc Budam venire aut procuratorem suum mittere et coram dicto magistro Stephano prothonotario nostro hic Bude vel alias, ubi idem magister Stephanus prothonotarius noster pro tunc constitueretur, comparere noluerit aut recusaverit, vel quoquo modo neglexerit, aut eisdem utrisque partibus personaliter vel per eorum procuratores coram eodem magistro Stephano prothonotario nostro modo antelato comparentibus ... finalem conclusionem ipsius magistri Stephani ... acceptare et observari nollet, aut easdem utcunque in toto vel in parte violare vel qualicunque via anichilare vellet et niteretur, ex tunc talis pars premissa non observans et iri eisdem persistere nolens, contra partem alteram ... finalem conclusionem suo modo iuxta suam fassionem acceptantem in ducentis florenis convinceretur et convicta haberetur eo facto; ipsaque pars in premissis persistens ... alteram partem ... in presenciam unius iudicis ordinarii secularis huius regni Hungarie ... ad decimum diem ... evocari facere, ipseque iudex ... causam eandem inter partes prenotatas adiudicare, dictamque partem in premissis non persistentem in dictis ducentis florenis, vinculo scilicet per ipsam et procuratorem eiusdem libere in se assumpto, in duabus iudici, in tercia vero partibus dicte parti in premissis persistenti persolvendis condempnare possit et valeat ... Datum Bude feria sexta proxima post festum Exaltationis Sancte Crucis, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quarto. [1524. szept. 16.]||
Quibus exhibitis et presentatis prenominatus Laurencius de Pothyond legitimus procurator prefatorum abbatis et conventus ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie coram eodem magistro Stephano ipso vigesimo die festi Beati Michaelis archangeli contra et adversus prenotatos nobiles in causam attractos proposuit eo modo, quod quamvis in anno Domini millesimo quingentesimo decimo sexto transacto prefati frater Matheus abbas et conventus Sancti Martini ex causis, in quibusdam literis eorum fassionalibus sub sigillo eiusdem conventus Sancti Martini confectis clarius denotatis, prescriptum predium Chewrgew aliter Zenthmarthonfewlde et tercio nomine Kapwch appellatum, in dicto comitatu Zaladiensi adiacens et ad prescriptum monasterium Sancti Martini de iure et ab antiquo pertinens simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinenciis quibuslibet, salvis dumtaxat decimis frugum, bladorum, vinorum et aliarum rerum decimari solitarum, dicto conventui et per consequens ecclesie predicti provenientibus, egregio condam Clementi Zarka de Zenth Pether Dergeche ac nobilibus Gregorio, Andree, Iohanni, Paulo similiter Zarka, item nobilibus Paulo Feketh de Halap, Michaeli, Valentino, Francisco, Paulo, fratribus eiusdem, necnon Stephano Felzegy (!) de Kapwch et aliis superius nominatis in et pro ducentis florenis Hungaricalibus per ipsos nobiles abbati et conventui plene persolutis ac per eosdem levatis dederint, vendiderint et perpetuo iure inscripserint sub expeditoria caucione in dictis litteris annotati conventus Sancti Martini fassionalibus super inde confectis denotata. Quia tamen iuxta canonicas instituciones ea, que semel Deo dedicata sunt, non debeant ad usus humanos, presertim seculares ulterius transferri et per hoc prefati abbas et conventus dicti monasterii sive ecclesie dictum predium Chewrgew alio nomine Zenth Marthonfewlde vocatum ab ipsa ecclesia alienari et manibus secularibus dari nequaquam debuissent, maxime cum nec regia maiestas, immo neque summus pontifex, legatique eiusdem consensum prebere eiusmodi alienacioni bonorum ecclesie voluissent et ab hoc prememorati abbas et conventus Sancti Martini prescriptis nobilibus de et super illis ducentis florenis Hungaricalibus ab eisdem nobilibus levatis et perceptis plenariam atque omnimodam satisfaccionem impendere, dictumque predium Chewrgew dicto monasterio, ab eisdem redimere prompti essent et parati.||
His auditis annotatus Lucas Thamassa similiter procurator legitimus annotatorum nobilium veluti in causam attractorum nominibus et in personis in contrarium premissarum allegacionum procuratoris annotatorum abbatis et conventus respondisset hoc modo, quomodo ipsi nobiles non proprio eorum motu, sed ad crebras moniciones dictorum abbatis et conventus predictum predium Chewrgew aliter Zenth Marthonfewlde nuncupatum cum suis pertinenciis et utilitatibus pro prescripta ducentorum florenorum summa ad se recepissent, asserentes iidem abbas et conventus ipsos nobiles hereditario et antiquo iure generacionali concernere debere, neque illud contra salutem eorum ulterius servare velle. Et in huius documentum, quod scilicet prenominati Matheus abbas et conventus ecclesie Sancti Martini prenotatum predium Chewrgew eisdem nobilibus in causam attractis non iure impignoraticio aut sub spe future redempcionis vel rehabicionis, sed perpetuo iure et irrevocabiliter tenendum et possidendum dedissent et vendidissent, prefatus procurator dictorum nobilium quasdam literas prenotatorum Mathei abbatis et conventus sub eorum sigillo in pergameno confectas iudiciario examini ipsius magistri Stephani prothonotarii exhibuissent (!), quarum tenor talis est:||
Nos Matheus, Dei et apostolice sedis gracia abbas et conventus monasterii Sancti Martini Sacri Montis Pannonie memorie commendamus tenore presencium significantes, quibus expedit, universis, quod, quia nos visis et consideratis incomoditatem et exiguitatem proventuum cuiusdam predii dicti monasterii nostri Zenth Marthonfewlde aliter Kapwch vocati in comitatu Zaladiensi existentis habiti, pensatis etiam, quod propter distanciam eiusdem predii remotam nullus vel admodum parvus fructus et quidem cum magnis eciam expensis et fatigiis administrari possit, his et aliis eciam certis et racionabilibus causis animum nostrum moventibus unanimi nostra voluntate et ex certe sciencia dictum predium Zenth Marthonfewlde aliter Kapwch vocatum, cui ab orientali egregii Clementis Zarka bona, meridionali et occidentali plagis possessio Kapwch nuncupata et ab aquilonari plagis nobilis Pauli Feketh bona dicuntur vicinari, simul cum cunctis suis utilitatihus et pertinenciis quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, fenetis, campis, silvis, nemoribus, rubetis, montibus, vallibus, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis, lacubus, arundinetis, molendinis et molendinorum locis, omniumque bladorum et vinorum in promontorio et intra veras metas eiusdem predii procreatorum nonis, generaliter vero quarumlibet utilitatum integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis ab eundem de iure et ab antiquo spectantibus, salvis dummodo dictorum bladorum et vinorum iustis et integris decimis nobis et ecclesie nostre remanentibus, prefato Clementi Zarka de Zenthpetherdergeche, filio condam Thome similiter Zarka de eadem Zenthpether ac Gregorio, Andree, Iohanni et Paulo similiter Zarka, item annotato Paulo Feketh de Halap ac Michaeli, Valentino, Francisco et Paulo fratribus eiusdem, necnon Stephano Felzegy de dicta Kapwch, Benedicto, Andree et Michaeli Thompa, Iohanni, Benedicto et Michaeli Chazar, Matheo et Iohanni similiter Chazar ac Barnabe, Valentino, Stephano et Paulo Marthon, item Nicolao, Martino, Simoni et Benedicto Dyenesse, Thome Fodor, alteri Thome Balassa, Luce et Thome Wyncze ac Paulo Gellyen, eorundemque heredibus et posteritatibus universis pro ducentis florenis Hungaricalibus iam per ipsos omnino solutis et per nos levatis dedimus, vendidimus, perpetuavimus et inscripsimus, immo damus, perpetuamus et inscribimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possidendum, pariter et habendum, nullum ius, nullamve iuris et dominii proprietatem preter dictas veras et integras decimas in eodem predio Zenth Marthonfewlde nobis et ecclesie nostre reservando, sed totum et omne ius, omnemque iuris et domini proprietatem in et ad prenominatum Clementem Zarka et alios supradictos transtulimus pleno iure. Ita tamen, quod si temporum processu ipse Clemens Zarka et alii supradicti insimul vel forsitan inter ipsos divisione facta aliqui ipsorum porcionem ipsorum possessionariam in eodem predio habitam seorsum cuiquam extraneo vendere et alienare niterentur, ex tunc non aliter, nisi prius ad emendum sub quocunque titulo voluerit, nos avizare et alicere debeat et teneatur. Assumpmimus nichilominus eundem Clementem Zarka et alios supradictos successu temporum contra quoslibet impetitores, causidicos et actores propriis nostris laboribus et fatigiis in pacifico dominio dicti predii defensando conservare. In cuius rei memoriam, firmitatemque perpetuam presentes literas nostras in pergameno sub impressione sigilli nostri emanatas eisdem iurium ipsorum ad cautelam duximus concedendas. Datum in festo Beate Elizabeth vidue, anno Domini millesimo quingentesimo decimo sexto. [1516. nov. 19.]||
Quibus exhibitis, prefataque procuratore dictorum abbatis et conventus predicte ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie actorum eisdem, ac annotato Luca Thamassa de Kapwch in causam attracto sibi ipsi ac aliis nobilibus supranominatis in causam attractis vigore dictarum procuratioriarum per prefatum magistrum Stephanum Henczelffy prothonotarium vigore preinsertarum litterarum nostrarum fassionalium, obligatoriarum factum compromissi in se denotancium in premissis iudicium et iusticiam preberi postularunt.||
Unde, licet prout ipse magister Stephanus prothonotarius noster ex tenore et continencia pretitulatarum literarum annotatorum Mathei abbatis et conventus dicte ecclesie Sancti Martini superius presentibus verbotenus insertarum fuisset edoctus, iidem abbas et conventus in prescripto anno salutis millesimo quingentesimo decimo sexto transacto preterito ex racionibus in preallegatis literis eorum clarius denotatis antedictum predium Zenth Marthonfewlde aliter Kapwch vocatum, cui ab orientali bona condam Clementis Zarka, a meridionali vero et occidentali plagis possessio Kapwch nuncupata et ab aquilonari plagis nobilis Pauli Feketh bona dicerentur vicinari, simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinenciis quibuslibet, salvis dummodo bladorum ac vinorum iustis et integris decimis dicte ecclesie Sancti Martini et ex consequenti eisdem abbati et conventui remanentibus, memoratis Clementi Zarka de prefata Zenthpetherdergeche ac Gregorio, Andree, Iohanni et Paulo similiter Zarka, Paulo Feketh de Halap ac Michaeli, Valentino, Francisco, Paulo fratribus eiusdem, necnon Stephano Felzegy de dicta Kapwch, Benedicto, Andree et Michaeli Thompa, Iohanni, Benedicto, Michaeli, Matheo et Iohanni Chazar, item Barnabe, Valentino, Stephano, Paulo Marthon ac Nicolao, Martino, Simoni et Benedicto Dyenesse, Thome Fodor, altero Thome, Luce, Thome Wyncze et Paulo Gellyen, eorumque heredibus et posteritatibus universis pro ducentis florenis Hungaricalibus eo tunc, ut prefertur, omnino solutis ac per dictos abbatem et conventum levatis sub condicionibus in preallegatis literis dicti conventus ecclesie Sancti Martini fassionalibus denotatis dederint, vendiderint, perpetuaverint et inscripserint, ius suum, quod in eodem predio Zenth Marthonfewlde prefati abbas et conventus habuissent, demptis dictis decimis bladorum et vinorum dicti ecclesie exinde provenientibus, in dictos Clementem Zarka et alios nobiles superius nominatim conscriptos transtulerint pleno iure: quia tamen bona et iura possessionaria secundum canonicas instituciones, maxime ea, que semel Deo dedicata sunt, amplius ad usus humanos, presertim seculares transferri minime possunt, per hocque predicti abbas et conventus prelibate ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie antedictum predium Zenth Marthonfewlde aliter Chewrgew vocatum, nec prememoratis nobilibus ex racionibus superius in literis eorum declaratis pro predicta ducentorum florenorum sumpma vendere, neque eciam alio modo, presertim contra instituciones canonicas a prefata ecclesia Sancti Martini alienare valuisse: propter quod prescripti ducenti floreni Hungaricales in monetis antiquis bonis, prout scilicet ipsi nobiles solvissent, prefatis nobilibus in causam attractis per prenominatos abbatem et conventum ecclesie Sancti Martini in festo Beati Nicolai episcopi et confessoris proxime venturo [1524. dec. 6.] in possessione Kapwch coram testimonio vestro per vos istic transmittendo reddi et restitui atque persolvi, antedictumque predium Zenth Marthonfewlde aliter Kapwch vocatum in comitatu Zaladiensi adiacens cum prescriptis suis utilitatibus et pertinenciis quibuslibet annotatis Matheo abbati ac conventui, per consequensque dicte ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie tale sub condicione, quod scilicet temporum in processu, dum abbas et conventus predictum predium Chewrgew sive Zenth Marthonfewlde vocatum in fewdum vel aliter ad arandum vel falcandum dare voluerint, nemini alteri, nisi dictis nobilibus vicinis scilicet istius predii et non extraneis eodem precio condigno pro tempore dare tenerentur, readiudicari et in perpetuum restatui debere eidem magistro Stephano Henczelffy prothonotario nostro ac egregiis et nobilibus viris Stephano Werbewczy personalis presencie regie maiestatis locumtenente ac magistro Iohanne Ellyewelgy palatinale et Benedicto Bekeny personalis presencie ipsius domini nostri regis prothonotariis, ceterisque honestis personis atque hominibus in iudicio et examine ipsius cause cum ipso magistro Stephano Henczelffy prothonotario nostro, iudice ad id per partes prenotatas deputato, existentibus manifeste agnitum fuisset, racionibus igitur et causis ex previis ipse idem magister Stephanus prothonotarius noster, communicato primum maturo consilio cum dictis locumtenente personalis presencie regie maiestatis ac aliis magistris prothonotariis et ceteris honestis personis cum eodem in examine presentis cause existentibus, antedictos ducentos florenos Hungaricales in monetis antiquis bonis prenominatis nobilibus in causam attractis per annotatos abbatem et conventum prenarrate ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie in prescripto festo Beati Nicolai episcopi et confessoris proxime venturo in possessione Kapwch, coram testimonio vestro, quod per vos ad id serie presencium transmitti petimus, reddendos ac restituendos, persolvendosque, antedictumque predium Zenth Marthonfewlde aliter Kapwch dictum cum suis cunctis utilitatibus et pertinenciis quibuslibet memoratis abbati et conventui, per consequensque dicte ecclesie Sancti Martini readiudicandum ac per regium et vestrum homines restatuendum fore decrevisset, pro eo amiciciam vestram harum serie petimus diligenter, quatinus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo presente Andreas Choron de Dewecher aut Franciscus de Haholth vel Stephanus sin Ladislaus de Zenth Iwan seu Stephanus Zambo de Mezewlak, sive Franciscus de Thomy, ne Sigismundus ve Georgius de Zych, nam Nicolaus de Chan, aliis absentibus homo regius per nos ad id specialiter transmissus in festo Beati Nicolai episcopi et confessoris proxime venturo una cum dicto testimonio vestro primo ad faciem possessionis Kapwch predicte, ibique solutis prius coram eodem testimonio vestro per annotatos abbatem et conventum ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie prescriptis nobilibus in sortem et ad racionem rehabicionis prenominati predii Chewrge (!) aliter Zenth Marthonfewlde vocati dictis ducentis florenis in monetis antiquis, tandem ad faciem ipsius predii Chewrgew alio nomine Zenth Marthonfewlde vicinis et conmetaneis eiusdem inibi legitime convocatis et presentibus accedendo, idem homo regius dicto vestro testimonio presente iam fatum predium Chewrgew aliter Zenth Marthonfewlde simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet memoratis Matheo abbati et conventui dicte ecclesie Sancti Martini Sacri Montis Pannonie, per consequensque eidem ecclesie restatuat iure pristino in perpetuum tenendum, possidendum, pariter et habendum, contradictione annotatorum nobilium in causam attractorum et aliorum quorumlibet previa racione non obstante, ut post hec huiusmodi pecuniarie solucionis, necnon possessionarie restatucionis seriem, ut fierit expediens, ad decimum quintum diem a die premisse exequucionis modo antelato fiende conputando prefato domino nostro regi suo modo fideliter rescribatis. Datum Bude, decimo die termini prenotati, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quarto. [1524. okt. 29.]