Capvt IIX.

Trtterquam quod non Germanici fid Pii Ludovici, atque

adeo alieno Sigillo & Afanus figno, Diplomat Lmdainenfi fit

fubfcriptum , falso reserve Mud, se conditum anno Ludovici

Germanici vicesimo sexto, out Dominko oftingerttefimo fexa-

gtsimo sexto, oftenditur certijfimis indiciis. Quoniam scilicet

illo anno, Comes Palatii non Adalberts fed Ansfridus: Ar~

sbicapellanus non Hugo fed Wigarim: bujus vkarita non

Hirminritus sedAlbertui Subdiaconus: nee BodamiLudo*

incut wrfatus: Indidh Hem non fecunda fed

■ - quarta decima, suerit*

ASsensi fumus Hyperafpistis Ccenobif, ipfi Diptomatis fa bricator! placuisse , ot Ludovicus Germanicus ejus con- dfcor crederetur r & Imperarorium titulum hurc etiam rco-. itro Germanico olim competiisse. Jam turn vero etiam de- monstravimus, Ludovicum istum nee fuisse nee audiine Im- peratorem; fed a seculo demum usque undecimo pererro- rem id nonnullos fibi persuasisse, ac proinde & Diplomaris fabricam aliquot fecolis Ludovieo illo este recentiorem. Li- quidum quoque jam fecimus, alieno sigillo & monogrammo, wtroque nempe Ludovici Pii tmperatoris, Diploma cœno- biale, quod a filiofalfaritisroluitprofectum, elseobsignarum fe quasi confirmatum. Monuimus etiam, nonmilla ejus Di plomatic usque adeo efle anno vicesimo sexto Ludovici Pii attemperata, ut ex aliquo a Pio Imperatore istoc ipso Impe ril anno condko Diplomate, in Lindaviense hoc impostor nonnulla transtulerir, Nunc veroduntaxat demonstrabimus, q'jam male veteratori cefferit fraus in eo, quod annum il-

cj him

—dW—I ■ Til" '''

lunii vicefimum sextum Imperil Ludovici Paoris, rebus filii Ludovici <iermanici non verecundatus fuerit contaminarc £c veto clarissime mox patcbit, quem nebulo voluit eile Diplomati suo annum natalem eum reapse Ifli lethalera tise. Quantum Cane annus vicesimus sextus Pii Imperatoris favet, tantum Ludovici Germanici vicesimus sextus Diplo mati adversatur, idque jugulat. Nos crdine isthæc perse- Quemur.

Prius tamen necessum est, ut incerto constituamus, il ium qui in Diptomate ufurpatur annus Imferii, esse eundera qui hot' \\yxM aua»c olim *&** ^1 **&* ** Orientsli FrMt- xi*. Quamdiu fcilicet suit in vivis Pius lmperator, filius Lu- dovicus suit quidem per aliquot annos Rex, fed Bajgtriorum, Se usque adeo ab Imperatoria potestate procul, ut in omnibus quæ turn temporis condidit Diplomata, Imperatoris Patrit supremam vim veneratus fit, seque non nifi illius subditum Regem fuerit professus. Videatur f*g. ? f & j 8 c*fiti$ r. Qua- propter Bajoarici utique regni tempus Imperii annis neu- fiquam accenferi potest. At vero an«o quadragesimo primo demum, dcfuncto jam Imperatore Ludovico, libera manu, U nullum agnosoens superiorem, cæpit regnare 8c quasi im« perare suis terris. Ab illo itaque demum momento possunt quodammodo Imperii anni numerari: atque adeo jam annus Kecni vicesimus sextus idem fuerit cum eo qui in Diplomate dicitur Imperii cjusdemnumeri annus. Nosigitur itidemnunc quasi extra controverfiam collocabimus , eundem in Diplo mate cœnobiali Imperii esse annum , qui alias dicitur Annus Recni five fimpliciter five Regni in Orientali Francia. Illo autem jam constituto nihil reliquumest quod remoreturpro-

leitur PRIMVM Annus hie non patitur ilium a Diplo I. mate laudatum PALATII COM1TEM Adalbcrtum, sedeo

Q, 2 explo*

exploso veneratus olim est Ansfridum. Funstus ille J.im ante erat amplisfimo isthoc aulae munere apud Lotharium: herum vero & in Ludovici Germanici aula in eandem digni tatem estassumptus. Autor Chronici Laureshamensis, quod Tomo primo Scriptorum rerum Germanicarum inseruitMar- quardus Freherus, bis meminit Ansberti hujus: prima vice ftatim post fatalem illam vasti Francorum Imperil inter filios Ludovici Pii divifionem. Hie Lotbarius, ait, Ansfrido tune Pa- latino Comiti, illuftri & jpeclabtli viro, ob egregia merit a prodium suum in Goizesurt, in pago Hattuaricnfi, super fluvium Ner/e, ejrin pago Lauhensi in villa Soda jo super fluvium Geldrimo , jure proprie- tatis eontradidit: quod postea idem Ansfridum (ut fuo in loco pate- bit ) Laureshamenfi monafierio Diotriebo tontulit. Altera anno DCCCLXV quo Diotrichus Abbas factus est. Sub hoc pat re frodiffus Palatit Comes Ansfridus prodium suum in Geizefurt, alias- oue res proprietatis fuo a Ludowico Rege fibi tradit as drc.sanftoNa- xario contulit. Hæc Autcr illc: quem etiam eo nomine non potfumusnon laudare, quod vitaverit ilium vulgierroremde Ludovico nostro: Regem scil.ilium semper appellans non Im- peratorem, quamvis vixerit circa confinia tertii decimi seculi Christiani.

Cæterum ex istis Chronici Laurishamensis verbis non- dum apparet, fateor, id quod profesfi sumus, Ansfridum scilicet ilium anno vicefimo sexto Ludovici Germanici Co- mitem Palatii egisse. Manifestum autem id faciunt Tabulae nonnullæ quas, cum alia ipst Chronicorum codici manu* scripto fuissent adjunctæ , Freherus edidit cum Tomo primo Originum Palatinarum utriusque editionis. Enimvero exstat ibi etiam illud Diploma, quo Lotharius Ansfrido Geizefur- tum donans agnoscic ilium suum Palatii Comitem. Verba . prioris illius hie etiam legi eapropter commerentur. in no mine omnipotent is Dei Salvatoris noilriJeJuChriJli Lothariusdivina

preve-

freveniente dementi* Rex. Dignum es~fy ut Regalis Celfitudoproee- rum fuorrnn petit ionibus tanto libentius attnuat, & annuendo ad ef- fetlum perdue ut, quanta eos viderit ac noverit in /u/s ob/equiis per- stare efficaces. ideirco noverit omnium fidelium fancla Dei Ecclejik ac nofirorum, pr&fentium videlicet ac futurorumy industrial quia Hue- bertus Abba no fir am deprecatus eH magnitudinemy ut cuidam fideli Comiti Palatii noHri Ansfrido nomine aliquantum ex rebus juris nostri, quatipfe jure beneficiario defines, adproprium concederemus, ac per praceptum nostrum largiremur. Haec verba sane non pa* tiuntur nos dubitare, pro Ccmite Palatii serviifle Lothario Ansbertum.

In transcursu autem non possumus non monere, Auto* remChronici per errorem Lothario Imperatori tribuisse, quod factum est ab hujus cognomine filio. Nee enim Imperato- rem sese appellat Diplomats conditor fed Regem, Sc Rega* lem CeHitudinem. Hisee etiam verbis Diploma clauditur. Signum Lotharii gloriosi Regis. Arithmandm Notarius recognovi. Data V. Id. Novembr. anno Christo> propitio imperilDomni Lotharii piijstmi Regis primo IndicJione Ills. Atfum Aquisgrani paiatio Regio. Quorum nihil convenitLothariiImperatoris rebus: bene au tem filii Regis. Cujus annus primus Regni cum fuerit Chrirti post octingentefimum quinquagesimus sextus, liquet hinc tem- pus quando in Lotharii Regis aula Palatii Comitem egerir Ansfridus.

Eundem autem decimo post anno , etiam in aula Lu- dovici Germanici eadem functum dignitate, patet exiis qui- bus finitur ejus Tabula donationum quas Monasterio Laures- hamensi praestitir. Quam itidem Originibus suis PalatinU Fre- herus addidit. Verba bæc sunt: Aclum publice in Monattcrio Laurcsham, anno inearnationis Dominica MCCCLXII (mendosam esse hanc temporis notam, scribendumque DCCCLXVI ne mo non videt) regni Ludov'ui Regis XXVI y sub die 111 Nan.Oc7obr.

Q. 3 Signum

Signum Ansfridi Comitis Palatii. Signum Fridolohi. Signum Ruod- berthi ejr aliorum. Ego VValthere indignus presbyter ac monachus hoc test amentum firipfit diemque & tempus ut super notavi. HaeC profecto clarislime ostendunt id quod ante affirmavimus: nempe anno Rcgni Ludovici XXVI Ansfridum in aula Re gis iiikis egisse Palatii Comitem non autem Adalbertum ali- cjuem. Idem procul dubio contirmaret etiam sequens Do- nationis Tabula, fi integra superesset subseriptio. Ita enim hodie legitur: Aclum loco tempore & die quo supra. Imo & quae hanc sequitur Præstaria doceret hoc, nifi itidem subscriptio periisset cujus loco nunc hæc leguntur: Data Prastaria die & tempore quo supra. Disci tamen inde potest, Comitiva Palatii dignitate Ansfridum tune polluisse. Ita enim incipit ilia quam vocant Præstaria: Diligendo in Christo filio santt* Dei Ecclefi* Ansfridot venerando Comiti Palatii Diotrochus, gratia Dei humitis Abbas.

Verum quia fortaflis suspicetur aliquis, manfifle Ans- frido titulum Comitis Palatii, etfi nonamplius vel non in aula Ludovici Regis, illudmunus obierit: forte etiam fuisse plures uno Palatii (somites eodem tempore, ac proinde Adalbcrtutn fuisse hujus Ansfridi comministrum, utrique suspicion*! hie est occurrendum.

Igitur titulos saepe mansisse etiam iis qui jam defuncti erant honoribus, non est consentaneum moribus illius ævi: etfi hodie sit receptæ consuetudinis. Hinc etiam, quamvis Adalbertus fuisset Comes Palatii in aula Ludovici Imperato- ris, post obitum tamen Imperatoris illius ex nova dignitate audiit Comes Metenfis Nithardo /. i. de Dijfidiis filiorum Ludovici pag. 4f4. editionis VVccbelim*.: cum tamen longe inferior hæc altera esset dignitas priore Comitis Palatii. Adhoc di- ferte satis profeisus suit ipsemet Ansfridus in fua Tabula do- nationis, non minus scse Ludovico quam Lothario scrviiise.

I»

Ita enim locutus est in Tabulae ilinis principle Ego in Dei nomine Ansfrid Dei gratia Comes, eogitams ie timore Dei vel fu- tura rctributione, pro remedio auima me*, feu dominorum meorum, ter quos ad me res fervenijje digmsciturt dono fer hoc Test amentum tic. Dominorum autero illorum nomine quinam sine intelli gent fignificat Præstaria hisoe verbis: Honorabilis turn suitpe- titio , & fratrum noHrorum deerevit benevolentia, ut res pro*. frietatis tua in Geizefurt, pro eleomofjnatua & dominorum Regum Lotharii & Ludovici a te (antfo Naaario traditas &C. Quin igi- tur Ansfridus vere Palatii fuerit Comes in aula etiam Ludo vici Regis, & quidem anno regni e jus XXVI, non est quod du- bkemus.

Altera fufpfcandi caussa videri possit majoris momenti j quandoquidem vir & dignitate k in hike Hteris illustris- Hieronymus Bignonius, in doctissimo ad Mareolphi Formu las /. 1. pag. f 74. primæ editionis commentario. non- dubi- tavit asserere , in prima &c fecunda Francorum Regum fami- lia plures atiquando fuitie Palatii Comites. Sed ilium fa cile potuissent refellere vcl sola ea quæ ipfemet jam attule- rat pag. $if verba Hincmari: Practpue- duo- , id eB Apocrisia- wiuj, qui votatur apud nes Capeffanus vcl Palatii eusivs, de omni bus negotiis Ecclesiastics, vel minsstrk Ectlefi*> dr CmcsPalatinur de omnibus secular thus causis veljudkiie■> fufeipiendi cur am inst an* fer babebanu Quæ præterea in sententiæ suæ probationem attulit Bignonius reapse nullius sunt roboris_ Eorum vide licet duo sunt edictra Fipini & Capitularium de officio Co- mi turn Palatii: inde autem non est exsculpere plures uno ternpore Comites Palatii. Lex enim universum aliquid edi- eena- plures quidem tangit ^ fed non in unum tempus vim suam extendit. Majoris verofimilitudinis est iiludquocl Cx- Traditionum luldenfmm L primo adducitur. Sed refcre- auw ftoa Warn formulara , qualem ipfc Bignonius, noa ilia

quidem pag. 517. fed jam antehac pag. 511 attulit. Ann»Domi nic* Incarnations DCCC XXXVIII ind. 1. XV III. Kl. lulii soft a eft content to Gozbo/di & Hrabani Abbatk , cor am Imperatore Ludovico dr filiis ejus Ludovico rjr Ctrolo , nee non & Principibus ejus in pa- lotto apttd Niomaguum oppidum constitutode capturaejrc. presentibtt$ Drugone Archiepiscopo, Otgario Archiepiscopo, Rado/to Episcopoy rjrc. Adalbert 0 Comite, Helphrico Comite , Alfrico Comite , Popone Co~ mite, Gobavvuino Comite Pal at it, Ruadharto fimiliter Comite Pa/a* tii, ejrc innumcrab'dibnt VafnUis dominicis. Hie sane duo Co* mites Palacii memorantur: (ed illos fuisse Comites Palatii - Imperatorii neutiquam colligere hinc ed. Interfueruntnimi- rum huic astui praeter Imperatorem Reges duo Ludovicus It Carotus filii Imperatoris Pii, quorum utrique suus suit Palatii Comes. Ec vero videtur tune abfuisse Comes Palatii Imperatoris. alioquin inter Comites primo debuilsct loco memorari: illorum autem duorum qui hie nominantur Pa latii Comitum alter Ludovico alter Carolo videtur inserviisse, atque ea de caussa ambo Imperatoriis ministris sunt post- posies.

Quinimo verosimile est, Adelbertum qui primo loco in ter Comites hie numeratur fuisse Palatii Imperatorii Comi- tem, etfi ilium titulum non legamus hie additum. Nam &e Drogo jam turn suit Archicapellanus nectamen hoc titulo hie nuncupatur: nisi mendose scriptum sit Archiepiscopus pro Ar- chicaptlitmtts, qui a Drogo Episcopus suit Metensis non Archi episcopus.

Aliud be quidem verosimilius in medium attulit harum rerum longe eruditissimus ChristophorusLehmannus , nun- quam satis laudandi operis, cui chronico spirenfi infra digni tatem nomen est inditum, /. i. cap. 7. & %: pluresuno ScAr- chicapellanos fuisse & Palatii Comites, pro diverse linguae gentium ratione. Sed nee illc fententiam suam firmis satis

/ argu

argumentis munivit: cum discrte aliud dicat apud Hincma- rum Adelardus: quorum urerquc ævo illo vixit magna apud Reges auctoritate. Utut vero etiamLehmannus non errave- ric, saltim in Orientalis Franciæ five Germanise & gentis ejus- dem linguae rebut nonnifi unus Palatii Comes &c unus Arcfit- capelianus suit adhibitus: atque ita nee Lehmanni fententia sequiorem nunc movere suspicionem debet.

Esto itaque jam certum , anno vicefimo sexto Ludovici nostri Germanici non aliquem Adalbertum, fed solum Ansfri- dum Comitiva Palatii dignitate floruisse.

Non Hugonem porro tune fed Wigarium Archicapella- num egitfe, ejusque loco non Hirminritum aut Hirminma- rum fed Albertum Subdiaconum solitum tabulas Regias recensere, nunc vice SECUNOI argumenti dernonstra- II. bimus.

Utemur autem hie non nisi teste unico fed omni exce- ptione majore, quemque cum fidei turn antiquarum Germa nise rerum magnæ peritiæergo non seme! jamlaudavimus. Eft iile Bernhardus Mailincroth, dignitate Decanus quondam Ca- pitularis summi collegii Mimigarderodenfis five ut hodie lo- quimur Monasterienfis, & fimul antiqua prosapia generosus. EJUS /. De Archicancellariis dr Cancellariis Imperil pag. 23 haec verbasunt, ubideLudovico nostro Seniore Rege Germaniae agit. Anno 26 regni ej us dent Regis, Wiggarius Cane c Harms repe- ritur, cujus vice liter** Ludovici, dat us Monasterio Hervordienfi in Westphalia, super donatione Kafir urn Dominicarum , ut habent formalin liter arum, cum territorio dominicali in Silihem dr Stocbemt (loca sunt diœcefis Monasterienfis) in pagis Dreni rjr Borkoro, Co- mit atibus Bur char di ejr Vr'arini, Albert us Subdiaconus, quern cum mo do mentor at 0 Adalberto Notario eundem cenfeo, (ignavit, Extant liter* HI* inArchivo Abbatia prudiffa.

Hactenus Mallincrochus. Ilium ipsummet vidisse Her-

R vordiense

vordiense Diploma ilhid perest verofimile. Fuit enim ejus- modi antiquitatum diligentissimus scrutator, & vixit in Her* voruiae vicinia. Poterit igitur ille unus else pro multis tefti- bus; prae iis certe, qui antiquas tabulas negfigenter tractant si in manus inciderint, aut non nifi ab aliena manu e.ts so- lent accipere. Jam vero, quod non nisi unus fuerit pro tempore Archicapellanus in aulis tunc Francorum Regum, nisi sailor, jam turn, ex iisquaede unoPalatiiComitedilserui- mus, est manifcstura. Ideoque saltim ilia suspicio hie non ha- bet locum. Altera vero plane hue non pertinet. Quin ergo non Hugo aliquis fed Wiggarius isthoc vicefimo sexto Ludo- vici nostri annoArchicapellanumegerit, omni jamvacatdu- bitatione.

Pluresuno fuifle tumrecognitoresTabuIarumRegiarum sacrarum, hactenus nullum observavi vel levisfimum indi cium. Propterea hactenus quidem cogor quasi affirmare, anno isthoc unico Alberto Subdiacono concreditum munus hoc fuisse. Si tamen aliquando aliud probatum fuerit, non equi- dem reluctabor. Interea autem si non abeam ab eo quod proposui,nemo bonus, scio, vertetmihivitio. III. Consequcns est ut TERTIVM quoque expediamus: illo nimirum vicesimo sexto Regni anno non vixisse Ludo* vicum nostrum in Alemannia , ac proinde nee in Palario Podamo. In memoriam vero hie revocandum ante omnia fuerit, præcedente Capite nos demonstrate, annum ilium esse Incarnationis Oominicæ post octingentesimum sextum tt sexagefimum. Habemus autem hacin re quern testem ad« vocemus , non nisi unum Francicorum Annalium autorem. In historiam illius anni quaedam de Arsenii Legati Pontifi- cii negotiis irrepsissequæ anno præcedente contigerant, imo jam ruerant memorata , nonnihil aliter tamen, liquido qui» libet deprehenderit cum cura legens. Iis autem rejectis non

obscu-

obscurum est , hyemem illius anni transegisse Ludovicum in Bajoaria , atque inde citato itinere in Franconiam migrasse, ibique rem omnem composuilse, donee mense Novembri Ludovicus filius patri est Wormatiæ reconciliatus. Recita- bimus ipfa Annalium verba ut unusquisque sinemolestiapos- fit ea quæ diximus arbitrari. Hludovieus Hludovvici Regis filius graviter ferens , quod Rex quadam beneficia illi fubtrahens Carl- manno fratri Juo reddidit, patri molestus efficitur. Nam nuntiis per universam Thuringiam dr Saxoniam missis quospotuit ad fe tra- xity dr contra Regem rebel/are difpofuit. Werinharium quoque, Vto- nemy dr Berengarium Comites a patrefm deposttos fuis adhibens con- Jiliis pristinam eis dignitatem fe restiturum effe promifit. Sed & Heinricum principemfua militia ad Rafiizen defiinavit, obnixe po- stulansy ut ejusdem conjpirationis fautor fieri nonrecufaret. £)uo eompertO) Rex Carlmannum ad tuitionem Bajoaria derelinquens, con- tit us venit in Franciam, dr a fuis undique confiuentibus honorific e apud Franconofurt fufeeptus ef}, & con(pirationem exortam facile ex tin- xit. Tanta etenim multitudo fide Hum fuorum cum eo tune ad er at, ut pars adversa, nisi timor filii ejus adfuijjety ligari proculdubio po- tuijset. Interea Cuntpoldus quidam de fateUitibus Carlmanni contra Dominum fuum volens dimicare , amiffb exercitu vix vivus evafit. Hludovvicus vero mediante Luitberto Archicpifcopo aliisque pads amatoribus, men/e Novembri apud Vyormatiam patri fuo reconcilia- tur. Hactenus Annales. Jam vero fi simulac molitiories Lu- dovici filii intellexit ad tuitionem Bajoaria dereliquit Carlmannum filium, non potuit non ad illud usque tempusiptemetLudo vicus pater degisse in Bajoaria. Si inde concitus in Franciam ve nit , non divertit ex Bajoaria in Alemanniam aut Bodamum. Si inFranciaOrienrali in mensem Novembrem manfir, nonutique mense ApriliBodami Diploma illud cœnobiale juflkconfici. Et tamen in Diplomate legitur, conditurn else anno XXVI Impe ril XI Kal. Maj.

R 2 QVAR«

IV • QyARTO is qui ponitur in Diplomate annus Indictio* "nis secundus fie fads bene convenit cum Imperatoris Pii anno vjcesimo sexto: Ludovici autem Germanici ejusdem numeri annus est Indictionis quartus decimuF. Unusquisque videre hoc poteric fi exculferic vel iilam duntaxat Indictionis fe- riem, quam suo theatro Chronologiea Christophorus Helvicus inscruit. Convenit autem cum ilia 5c CardinaHs Baronius in Ecclesiasticis Annalibus. Scio equidem a Notariis isthac in re ut & ab impends librariis frequenter esse aberratum. Nihil autem hoc facit in Diplomats defenfionem. Venditatur enim illud tanquam fit autographum aulae Regiæ. Librarius itaquc omnis hie extra culpam est. Nee temere accusaveris consti tutes ipfiusmet Regiæ aulæ scribas, quasi iHi Indictionis annos ▼el ignoraverint, vel in ipsis Regiis tabulis conficiendis non attenderint, & quidem usque adeo integrosduodecira annos aberraverint a vero.

Annum itaque vicesimum sextum Germanics nostri Lur- dovici multis modis Diplomat! adversari, imo destruere ac quasi Jugulare omnem ejus auctoritatem, jam est demonstra- tum. Pergemus autem nos etiam ad alia æquegravia.