'Capvt IV. •■"■

Diplomata complura Ludovici GermanU Regis. filii Pii Im*

peratoris, quern Canobialis Vindex vult effe conditorem contra-

•versi Diplomatis; propofita, uti cum iispoffit illui

Lindaviense compararu

POst tabulas primi Ludovici Imperatoris , merito quJs ex- spectaverit eas quas conscribi fecit, is qui vere suit Lu- dovicus id nominis secundus Imperator: quoniam non primo fed secundo solet Cœnobium Diplomatis sui fabricam attribuere. Verum illius nullum Diploma, quod in Ger- mania quidem fit conditum , hactenus lucem vidit. Sed Se

D Vindex

Vindex Cœnobiticus jam turn de hoc Ludovico secundo Im- peratorc dedic manus. Ideoque non est etiam , quare ejus quædam Diploraata ex Italia, ubi imperavit, hue trans Alpes nosadvocemus.

Potuifsemus autem Iabori etiatn merito parcere in Lu- dovici Germaniæ Regis Diplomatibus sacris congerendis. Verum hue coegit nos Vindicis Ccenobialis inexspectata in- dustria. Vtpote cum ille non dubitaverit omni studio pro- bare, huic Germaniæ Regi, quem vult Imperatorem etiam csse dictum , Diploma illud Cœnobiale deberi. CoHegi- mus itaque etiam hujus Diplomata, quæcunque potuimus reperire. Atque adeo omnia ilia nunc dabimu3 fide optima. Idque ideo majore numero, ut deinceps Cœnobialis Privi- legii fides atque auctoritas eo rectius ab unoquovis posfit ex« plorari.

Hic vero Ludovicus , vivo adhuc patre, suit (olius Ba- joariae Rex constitutus, patrem Imperatorem agnoscens su- periorem. Post ferale prælium Fontmiacense divisione re- rum Pii inter fratres tres facta , Germanise omnis , quæ cis Rhenum nobis est, potitus mutato titulo Rex Franciae Orien* talis audiit. Iterum crcta hæredirate Lotharii, sui ex fratre nepotis , trans Rhenum quoque vim regni extendit. Tan dem Ludovico secundo Imperatore , altero ex fratre nepote defuncto, jus nactus estoccupanctee Italiae &c Imperatorii no- minis. Hinc non unius sunt formæ quædiversis temporibus condidit Diplomata. Nihil autem est caussæ, quare etiam nos nunc temporis illam seriem obfervemus. £x re potius vide- tur futurum, si ilia quæ maxime sunt integra primo loco collocentur, in reliquis autem rigidus ordo nonhabeatur.

Quapropter exordium faciemus ab ilio diplomate, quod Monumentorum Paderbornensium volumini itidem nun- x '.. / quarn

■ I ■■ ■ i»

quam satis laudatus Princeps inferuir. Etfi enim vultum Lu* dovici hujus nostri non exprimat, sicut Pii Imperatoris ima- ginem caput prascedens exhibuit, non tamenullumaliudha tlenus publicam lucem vidic quod integricate præster, auc cui hoc debeat haberi secundum.

In Nomine SancTAb et Indikidtae Tri- nitatis. Hludowicm divina favente gratia Rex. Si libera- Utails noftr* munere loca Deo dicata & neceffitates ecckfiasti- cas per petitions pontificum atque facerdotum nottro rele- njamus munimine atque tuemur jwvamine id nobis & admor- talem <vitam temporalher tranfigendam & ad dternam obti- nendam profuturum liquido credimus. Quapropter nouerit sagacitasfeu utilitas omnium fidelium sanfta dei ecclefiæ nostro- rumque tarn prtsentium quam futurorum qualiter venerabi- lis Epifcopus fidelvque notter Batheradm nomine weniens iru procerum nostrerum prtfentium obtulit obtutibus noftris pra- ceptum domni ac genitoris noHri Hludowici sereniffimi Impe ratoris quod ipse sacere juffit per petitionem pr*sati venera- bilis Epifcopi ad locum qui vocatur Paderbrunno construftum* in bonore fanSæ Atari* semper Virginis & fanUi Kiliani in quo pracepto continebatur emunitas atque defensio feu tuitio domni Imperatoris genitoris noftri supra prtdiSunu locum fed pro integra firmitate ac fecuritatis studio prafa- tus ruenerabilis Epifcopus Bateradus deprecatus cH man- fuetulinem nofoam ut ipsam defenstonem atque tuitionem per no fir 4 manfuetudinis prtceptum renovate dignaremur cujus

D 2 petitions

^ _ . .. , .. „ m m

prtitioni ob amorem domini met lefu Cbristi & reverentianu pranominati venerabilis Epifcopi feu anima noflr* re me dium libenti animo assensum prabentes tale auSoritatis prace- ptum ad ipsum san&um locum fieri decrevimus. Qudtenut sub quati defensione domni genitoris noftri suit ita deinceps sub noftra tuitione & immunitatis defensione cum omnibus ad ft juste &" legaliter pertinentibus permaneat. Pracipientes ergo jubemus ut nullus fudex publicus vet quislibet ex judi- ciaria potestate in ecclefias out loca *vel agros feu reliquas pojfessiones memoraU ecclefis quas moderno tempore infra ditiontm regni noHri legibus posfidet vel qua deinceps itu jure ipfius loci vohterit dvvina pietas augeri ad c au fas judi- ciario more audiendas *uel freda exigenda aut mansions* *vel par atas faciendas aut fidefuffores toBendos aut bomines ipfius Ecctesia contra rationem distringendds nee uttas redibitia- nes *vel iUicitas occasiones requirendas utto unquam tempore ingredi audeat vel ea omnia qua supra memorata funt pe- nitus exigere prafumat. Sed liceat memorato Epifcopo fuis- que fuccefforibus res pradiQa Eccltfim cum omnibus qua pos fidet quieto ordine posfidere & noHro fideliter par ere ft. perio. Quicquid *vero fifeus exinde Jperare potuerit totunu ms pro aterna remuneration pradiS* Ecclefia ad stipen- Ha pauperum ft* luminaria concinnanda concedimus quate- nus melius deleQet clericos in eadem fede degentes pro no- bts conjuge proleque noftra domini mijericordiam exorare* H*e quippe auQoritas ut pleniorem in Dei nomine obtineat

rigorem

■—»i. < ■ i. ■! ■ 1

rigorem & * fidelibus fan3æ Dei ecclesiæ ac nostris weriut credatur & diligentiut obfervetur mam propria noffra sub set firmavimus & annuls noftri impresfione defignah jus- fimus.

S'tgnttm \mm^m& Domini Uludovviei Serenis-

Jimi regis

YValto Subdiaconus ad vicem Wttgar'd

Cantellarii rteognoti

Locus annuli\ regaluvetu- ■ slate deletu

Vat* XL Kal. Junii anna Chrift frofitio XVII regni Hlttdevvici serenijpmi regis in Orient alt Francia rtgnantis. lndift. VI. tittup* Fraakomfttrt palatio regio m Del nminc fcliciter*

jiOfttf* ... . . a. . ,

-.. ..■..«:* .• • ■ vj ':j 1 •♦;*;.. •■• -\,, :■ :•

.1 ',:.•■ '\ -.:■ ■ y -t, . '..j • \v . ■ ".'

D 3 Quod

Quod huic praecedenti par sit integriuce, nullum diplo ma hactenus equidem vidi. Proximum tamen locum vide- cur heic mereri ejusdem Ludovici illud Diploma, quodexhi- buic Christophorus Guillimannus commentario de Episeopis Argcntinenfibus cap. V.

■ t \

In Nomine Sjnctae et Indiviuvae TW- nitatis. Ludemicus favente gratia Dei Rex. Si liberalita- t'u noslra munere loc'u Deo dicatis aliquid confer imus-benefit cii, & neceffitates Ecclefi* Dei per petitions religiofarunu perfonarum relevamus munimine , atque imperiofo tuemur jwvamine: id nobis ad mortalem <vitam temporaliter peragen- dam, £? ad aternam feliciter adipifcendam profuturum effe liquido confidimus. Ex quo wtoerit omnium fidelium no- ftrorum tarn prœfentium quatn futurorum fillers difcretio, quod nobilis atque venerabilis Jandimonialis Abbatifsa Ba- silla fanSi Stepbani infra muros Argentoratenfes five Stras burg , nostram adiens majestatem pr*fenta<vit obtutibus no- stris autborabiles emunitatis firmitates prxdecrfforum noHro- rum Regum & Imptratorum, Qualiter pradiSus locus San- Si Stepbani, a Duce Alberto fundatus eras, &per conHitu- tionem Cbilderici regis emunitus, & per Pipinum Aiajordo- mum locupktatus &* munitus crefcebat, & per munificen- tiam Lotbarii Imperatoris primi & conjugis Irmengardis di- tatus pollebat, ac demum ^tiam auSoritatem Domini d? ge- nitoris noHri Ludewici bonæ memorU piiffimi AuguHi, iru qua continebatur infertum, quod non folum idem genitor

nosier,

■

nostety ver urn etiam predecessor es ejus reges Francorum 'vide licet, apud locum jam diSum, beato Stepbano & congregations Canonicorum quatuor facerdotum & fanftimonialium triginta cum neceffariis miniHris dedicatum , sub suo munimine ac defenfione cum omnibus stbi sub pertmentibus, tarn mancipiis quam prediis , tarn infra civitatem quam for is conftitutis* forum emunitatum audoritatibus baSenus ab inquietudint^ totius judiciarie poteftatis eadem munita & defenfa fuis- fet Abbatia. Pro bujus itaque firmitate ret exoravit pra- diSa Abbatijfa B a fill a , ut paternam feu predecefforunu noftrorum Regum clementiam fequendo , bujuscemodi no* Hrs emunitatis preceptionem, ob amorem CbriHi & revc> rentiam fanSi loei, circa idem monasterium fieri cenfert- nms. Cujus postulationibus facilem tribuimus assenfionem & bane noftre majeftatis paginam erga ipfum locum immu- nitatis & tuitionss cauffa, pro divini cultus amort fer ant- me nottre remedio fieri deertvimur. Per quod pracipimur atque jubemus , ut salvo per omnia honore fui facrofanSr prefulis , nuttus fudex publicus, vel qurslibet ex judkiari* pot eft at f, loca out agros, <uel quascumque rttiquas poffes/hv nes, quat ab antiquo <vel moderno tempore in quibuslibet ter- ritoriis vet pagis evel Comitatibus infra ditwntm noSram juste &legaliter memorata tenet velposfidet Abbatia, velea quepostmodum in jure ipsius monafterii volutrit drvinapit tas augeri, adcaufis audiendas, velfrtda, <vel tributa vet tbttoncaexigenda, ad manfiones, *uel par atas faciendas, out

fidejus

fidejujsores tottendoi, aut famines ipfius Eccltfu tarn inge- nuos quam fervos super terram ipfius commorantes injuste di- stringendos , nuUas redibitiones aut illicit us occasions requi* rendas, noftris vel futuris temporibus, ingredi audeat, nee ea, qua supra memorata funt, penitus exigere præsumat, fed liccat memorata Abbatijfe suisque fuccessoribus auSori. tate Episcopal*, vel dispensation illius quern ex numerofratrum ipfius loci confi'ttuerifœconomumy ipfamjedemy cum omnibus fibi subjects & rebus vel hominibus ad fe ptrtinentibus, sub tui tions atque emunitionis noHra defensione, remota totius judi. ciarU potestatis inquietudine, quiet o or dine poffldere, &pro noHrofideliterexorare imperio & incolumitatenoftra &r conju- gis atque prods. Nee liceat alkui sub prttextu advocatorU occasionis, fibi vet in hominibus vel quibuslibet rebus vel pojseffiombus eorum altquod jus vendicare, nisi quern pro all. qua, ficut aliquando fieri events % necessitate , ipfa Abbatissa cum congregations voto, per confilium Antistitis apud pala- Hum expostulaverit, qui nee palemundum vel aliquas exaSio- nes exereereprafumat. Siquis vero temerarius contra bane no- str£ constitutions auStoritatem venire preempt aver it, pradiftd Eccle/ue quinque libras auri fiscoque regio decem auri puriffimi per solver e cogatur, &f insuper offensamregiam incurrat. Vt au- Urn bac audoritas pleniorem in Dei nomine vigorem obtineat, &a fidtlibus JanSa Dei Ecclefis tf noffris, verius &certius, perpetuo tempore, credatur, propria manu Jubtus fignavimus, & annuls noilri impreffione fignari jujfimus.

Data

Data u Idus Stptembris. Anno Cbri/to propitio XXII Domini Ludowici serenisfimi regis in Alfatia indiSione quart a. Affum Strasburg palatio regio in Dei nomine felici* ter Amen, ..

Signtm Lu L^Xj dowici Serenissimi Regu

Otgarius ad vlcem Gritmldi ArehkmctlUrii rccogpovit. . ,

Hactenus Sc illud Argentinense Diploma. Nonpossumu» vero nor» raonere, videri errorem commissumin nota nume ral! annorum regni in Alfatia. Potitus cnim tune ibi est rerun» Ludovicus Indiuione III, Sc anno regni in Oriental! Francia quidem XXXI, fed in Alfatia II.

H ace duo au tern Diplomata omnium, quæ LudovicoPii filio debentur Sc hactenus viderunt lueem, sunt integerrima. Nunc alia adducemus, Sc quidem primum ea quæ wlgulejus Hund numerose inseruit Metropolis suae duobus pnoribus Tomis: eo tantum observato ordine, quod præcedere de- beant ilia quæ vivo patre Imperatore condidit filius Diplo mata adhuc Bajoariæ Rex, subsequi autem quæ patre jam de- functo in Orientali Francia regnans conscribi fecit. Dequibui in universumhoemonendumest, inquammultis illamendosa esse, quamvis indubie a Ludovico hoc fint profecta. Dabo eeo' omnia prout accepi, nulla instituta mendorum corre- 6 E ctionc,

ctione, quoniam nostrum hoc institutum talem operana non postulate'

I. \ .. •: . ■

In Nomine LXomini Afosmi lEsr CRRtsti Dei omnipotent^. Ludo<vicus divina favente gratia Rex Ba* joariorum. Si igitur erga loca dwinis cultibus mancipata pro- pter amor em Dei, eorumque in e'udem locis fibi famulantibus teneficia oportuna largimur premium nobis apud Dominutru in tterna beatitudine reapere confidimus. Proinde notum sit omnibus fidelibus san8* Dei Ecclesi* noftrisque, prafenti- bus scilicet & futuris, quia Dir venerabilis Gozbaldus facri falatii noHrisummits CapeBanus, &Abba Monasteriiquod dicitur Altaba , quod eft construSum in honore S, Mauritii martyr is Cbrifti, adiens excettentiam noHram innotuit clemen* it£ noftræ, qualiter postquam terra Auarorum ex parte ab auo noftro Domino Carolo Imperatore capt a fuiffet, ipfms permiffu atque conjensu qutdani res in ipsa marcba ad jus tt~ fjium pertinentes eidem monafterio collate fuiffent, qitas etiam Usque nunc pr£didum possedit monasterium. Sed quia au&o- ritas traditionis exinde minime apparebat9 deprecatus est idem Cotsbaldus Abbas, ut noSr* auSkoritatis largitionem at que constrmationem eidem daremus monafierio, per quam, jpfas res imposterum prtdidum monasterium ejusque reSores 9 absque cujuslibet impediment aut contradiBione, tenere & dominari potuiffet. Cujus deprecationem propter divinunu amorem & reverentiam ipsius sanfti loci libenter annuimus,

& ipsat

& ipsat res perpetuo poffidendas folenni datione eidem concejfi- mus monasterio , id eft locum , qui nuncupatur Wacbanna, qui terminator a fonte rivuli, qui vocatur Afystrica, usque ad turn locum ubi ipfe Danubium influit, ac deinde tendit fur- sum in ripam Danubii usque in Bocbbacb , & ultra Bocbbacb man sum unum, & inde juxta Bocbbacb sursum usque in <ver- ticem montis , qui nuncupatur Abornica , nee non & alium locum nuncupatum Accusbacb juxta ripam Danubii, cujus men fur a eft in longitudine miUiarium unum & in latitudine fimiliter, nee non & campum unum quicontinet man sum unum, "quern interjacet causa Frisingenfis Ecclefia. Has itaque res, turn mancipiis, domibus, tdifieiis, *vineist terris, filuis, pra- its, pafeuis , aquis aquaruwve decursibus, quantumeunque infra terminia pr£di9a de eisdem rebus continetur, totum & ad integrum, in jus & dominationem prædifte Ecclesia perpe- tualiter ad babendum conferimus. Ua videlicet* ut quicquid dt ipfis vel in ipfis restores <vcl ministri supra memorata fedis ob ut Hit at tm & commoditattm ipsius Ecclesis facer e vel judi- care voluerint, liberam babeant in omnibus potestatem faciendi quicquid elegerint. Et ut b*c auUoritas largitionis at que confir mations noflr£ per curricula annorum inuiolabilem atque incon- wulfam obtineat firmitatem, manupropria fubtus firmavimus, & annuli noflri impreffione signari juffimus. Adalleod. Dia- con. ad vicem Gozbaldi recognain. Datum prid. Non. OSobr. anno Cbristo propitio dtcimo septimo Regalis Imperil Domini Ludovici fereniffimi Aug. an. V, regni noHri, Indift. nona.

E 2 ASum

AU\xm in Regenfpurcb ciintate* In Dei nomine feliciter Amen. Signum Domini Luiovki

Serenijfimi Regis

Nemininon manifestum est, monogrammumappositum neutiquam con venire cum duobus prioribusLudovici Germa- nici, fed plane idem essc cum figno quo usus est Pius pater. At vero cum Ggna ilia docere debuerint quonam auctore first condita Diplomats, utique filius saltim vivo patre debuit di verse &c sibi proprio figno uti non autem paterno. Ac pro- inde per errorem a Gewoldo five Hundio signum hocPii Im- peratoris est pofitum: quemadmodum ab illis infiniti alii er- rores sunt commiffi,

II.

IN Nomine Domini Nosrxi IeSv Christi, Dei omnipotent!*, Hludo<vicus di<vina largiente gratia Re* Bojanorum^ Si petitionibus fidelium noSrorum, quas auri- bus noHris insinuaverint, libenter annuimus, & eas in Dei nomine Mi effedum perducimus, fer Regium morem decenier mplemus f & iUos in noslro Jewish promptiores rtddimus. Jccirco comperiat industria atque utilitas omnium fidelium no- firorum, pr£senthm scilicet & futurorum. Quia Ercbanfridus, Diaconus &CapeBanus nosier, nee non propinquus fuus Batu- riots, obtukrunt obtutibus noHris quondam char tarn prtsta

riami

riant; in qua continebatur, qualiter Baturicus Epifcopus pra~ ftitisset tit* ad usum meritum , quasdam res ex ratione Afona. fteriifui sandi Emmerani, quas olim idem Ercbanfridus, ex fuoproprio eidem largitatis muttere contukrat MonaHerio, nee non & alias ex ratione ejusdem Monasterii, eis ad usum meri tum diebus vita eorum concejfiffet: Qua suntutraque res itu nnlla, qua dicitur Hroocbinga, qua alia nomine Folincboua wocatur, & in alio loco, qu£ dicitur Buocbufa, cummancipiv, casts, domibus, adificiis, terris, pratis, pascuis, silvis. aquis, aquaruwve decurfibus, cum omnibus, qua in pradiSis locis, tarn expradiSi Ercbanfredi donation, quomodocunque, &ex ratione ejusdem Monasterii babere widebatur, nee non fcr in alio loco, qui dicitur Alincboba, bobamunam, fyinCailonef. bacb bobam unam. Et deprecatus est exceUentiam nostram, ut super bane prastariam, confirmations nottra praceptum fieri iuberemus, per quod diebus vita eorum firmius & quietius, risque alicujus contraries ate, ipsas res tenere & poffidere <va* lerent. Quorum petitionibus Hbenter annuimus, ferbane auto, ritatem confirtnationis nostra eis fieri juffimus,per quampracipi- mus &jubemust ut diebus vita eorum ipsas resteneant &post~ ieant. Et nullus quilibet Ecclesiastic* dignttatispraditus, a ut alius quilibet eis, de ipsis rebus, uUam inquietudinem out contrarie. tatem facere prasumat. Sed liceat Mb, ficut diximus, diebus <viU eorum usu fru&uario ordine tenere & poffidere, impost eo- rum emborum discetfum, cum integrate, in potestatem &domina- titnem pradiSi Afonasterii revertantur. Hac vero autorita

£ 3 trace-

praceptionis noftra, utfirmior babtatur, & a fidelibus nostris melius conjervetur, annuli noHri impreffione fubter juffimus ajfignare.

ADALLEODVS Diaconus, ad <vicem Cauzbalii re. cognovi. Data i^.Calend.Septembris. Anno Christo propitio 18. Imperil Domini Hludouici, Sereniffimi Aug. & Anno 6. Re. gninoftri, IndiSione 9. Aftum Reginesburgcb, in Palatio no* stro, in Dei nomine felkiter Amen,

hi. ;•:

In Nomine Sanctae et Indiviwae TrU nitatis. Ludovicus divina favente gratia Rex. Si liber all- tatis noftr£ munere, de beneficiis diuinitus nobis collate, lock sanftorum quiddam conferimus , id nobis, procul dubio, ad sterna remunerationis pramia capeffenda profuturum liquido credimus. Proinde no'Verit omnium fidelium noflrorum prafen. tium scilicet & futurorum industrial quia nos, pro mtrcedis no- fir* augmento, conceffimus Ecclesue Patavien. qua est construct in honore sanSi Stepbani protbomartyris, ubi etiam sanftusVa.- lentinus confessor Cbristi cor pore requiefcit, cut prasenti tempore wenerdbilit fir Reginarus Epifcopus praesse videtur, quasdam res proprietatis nostra quasunt in provincia Avarorum^ in loco qui dicitur Kircbbacb, id eft, Ecclesiam unam construdam, cum territorio, ad mansos centum faciendum & plus, quarum terminia sunt, ab ipso loco pergens per unam fe mit am usque Ad locum qui dicitur Tumus, & inde per circuit urn usque ad

prxdi-

prsdiBumKirchbacb, & deinde usque ad AfarkamTbtotherii, & fade usque fur sum Cjnnenberg. Has itaque rest cumprædiffa Ecclefia, cumirineis, terris, cultis &incultis, pratis, syluis, pafcuis, aquis, aquarumve decurfibus, adjacentiis9perviis,& exitibus, & regrejjibus, totum &adintegrum, quemadmodum Raibodus Comes Annonicor Epifcopo ipsas res confignavit, ita pradift* Ecclefia pœnitentialiter conceffimus, &de nostrojure in jus &ditionem ejus, liber alitat'u noftra munere conferimus ita videlicet, ut quicquid restores & miniHri supra didæse- dis de ipfis rebus* jure Ecclefiastico, facere <voluerinti libero in omnibus petfruantur arbitrio faciendit tantum scilicet, ut dum Annocor Episcopus, at que Anno Nepos ejus, advixerint, ipsas res tenere &f usare saciant, & nullus eis ipsas abstrabere prasumat, & post illorum difcejsum cum integritate adeandem Ecclefiam revertantur. Et ut b£c auSoritas largitionis no- stra per curricula annorum inviolabilem at que inconcussam ob~ tine at fir mit atem, manu propria fubterfirmawimus, &annuli noHri impreffione fignare juffimus. Signum Ludowici glorio- fijfimi Regis. Adalleodus Diaconus ad <vicem Grimaldi reco~ gnonn. Data XIVKaL Afaju AnnoCbristopropitio, IIIRegni Domini Ludovici Regis in Oriental! Francia indiSion. XIV It&um Ostrenbova, palatio Regio, in Dei nomine feticiter9 Amen. ... ■; • * , *

.- IV. a-

. Lvvovicvs Divina Fafente.Gratia Rex Bajoariorum, Cum regalis exceUentia unius fidelis rationa-

bilem

bilem petitioner* adeffe8umperducere satagit, non folum ipsius, fed etiam cunftorum fidelium suorum animos ad fidelitatenu debit am finceriffime confervandam promptiores deuotioresqut^ efficit. Idcirco notum ejfe volumus cunUis fidelibus fanft* Dei Ecclefi* & Deo dijpenfante fuccejforibus noHris, qualiter pe- tente ac fuggerente Gosbaldo venerabili Abb ait & fideli no- stro, complacuit nobis propter fuum dcvotisfimum erga nostrx manfuetudinis obfequium, quasdam res proprietors noftr*, qu£ funt in villa qu£ vocatur Ingolstat, & quas prtfatus *vir baSenus in beneficium habuit, ei deinceps ad propriunt per noHrd largitionis munificentiam concedere. Id funt Ecclefi* du£ , curtis dominie at a, cum cæteris tdifieiis de Juperpofi* Us, de terra arabili jornales centum triginta, de pratis ubi pojfunt colligi de fxno carrad£ quadringenta. Afancipia in fra curtem inter pueros &fœminas genecias, numero viginti duo. Manfi serviles vestiti ad eandem curtem afpicientes <vi- ginti duo, Sint mansorum duodecim. Vnde etiam pro fir mi- iatis ac majoris fecuritatis studio prtjentem auSoritatem lar gitionis nostr£ fieri juffimus, per quam memorato Abb at i rent fuperius nominatam cum suis pertinentiis, campis scilicet, fylvis. pratis , pafeuis* aquis, aquarumve decursibus, mo- lendinis, mobilibus at que immobilibus, fervis quoque <vel an- cillis , & quicquid ad eandem curtem, juste & Ugaliter. perti. nere dinofeitur, & noftri juris at que potestatis jure proprieta- tis eft, totum& ad integrum,quodiUe ficut prtfati fuimns, in beneficium babuit, largimur, de poteilate noftra in ejus trans.

fundi-

fundimus dominations jure proprietary ad babendum, it a ut ah bodkrna die null a persona nostris <uel fuccefforum nottro- rum temporibus, aliquant ex bis prasumat ei afferre inquietude nem, fid per bocnostr* donations prtceptum boc cum quiett* tenere liceat. Et hide quicquid ttegerit *vel facere woluerit, liberam in Dei nomine in omnibus babeat faciendi potestatem. Et ut bac auftoritas nostr* largitionis mconvulfam obtineat fr mi tat em, manu propria subtm earn (irmavimus, & annuli nostri impreffione fignari jufflmus. Datum XV. Col. Septembu anno Vll regni Domini Ludwici Regis in Orientali Francia, indtftione IV. Aftum Heihcobrttnno patatio regio, in Dei no mine feHciter Amen.

•» In Nomine Sanctae et Ikdivivvae Tri- nitatis. Ludovicus divina favente gratia Rex. Si petition* wMwm fanff£ Dei Ecclefi* juste & rationabilHer aures fe- renitatis nostrs petentium ad effedum perducimus, boc nobis procul dubio ab £terna renumeratione pr&mia capeffenda pro- futurum liquido credimm. Quapnpter notum fit omnibus fide- Hbwfanft* Dei Ecclesue nostrisque prasentibus scilicet &su- turis, qualiter sir 'uenerabilis Gotsbaldm VVirtzburgenfts Ecclefid Episcopus, nostram adiens serenitatem, postulans ut fratribus in Monasteries S. Mauritii martyris Cbristi voca- bulo Altaba confistentibus, qui nunc sub ejus regimine Deo fmulari nofcuntur, post iUius transtfa mortalis <viU termu num. tf talis frater inter iUos inveniri poterit, qui fratris^ 'r' f officto

-,1

i

officio idoneiter & rationabiliter fungi valeat, turn eligendi no- fir a eis licentia tribueretur. Cujus pttitioni aurem manfuetu- dinis noftra accommodates hoc ita perdonaffe per prafentenu mtoritatem nopram omnium fidelium nostrorum cognofcat ma* gnitudo, Ha tamen ut prafatum eft, fi tails secundum regulam i. BenediSi aptabilis & idoneus, tarn in moribm quam in fcientia feu cœteris bonis ornatus ad fervlthim Dei omnipo- tenth ibi inventor, per prafati wenerabili* Episcopi petitio- nem & amor em agenfum prœbemus, ut eos melim deleSet pros nobis prokque nostra & pro statutotiusregninostri Domini mi- fericordiam attentius exorare. Et ut bac nostra largithnit duSoritas majorem obtineat wigprem, manu propria noftra fubtus firmavimus, &amuli nostri impreffione affignari juffi- mus* Datum 8. Idm Afartii, Anno propitio Cbristo, 14. re- gni Domini Lndovki gloriofiffimi Regis in Orientals Francia, indidiont 12* ABum Regenfrurg civitate Regis, in Dei no mine feticiter Amen. , ,, -.., ';/.- ' '. *

Vl» ■■: :,i

• ".

In Nomine Sjnctjse ir luniriDrAi Tri- nitatis. Ludo'vkus drvina fawente gratia Rex. Si petitions bug prafulum at ferworum Dei juste & rationabiliter ptten* Hum auref ferenitatis nostta accommodamus , toe nobis pro- euldubio a remuneratore omnium in aterna beatitudine credi- mus adfuturum. Quapropter noverit omnium fidelium fan8* Dei Rate fa nofirorumque pwfmtium scilicet & futurorum in- dustria, epU vk vmrabilv Gotzbaidm VPirzburgmsis Epi-

fcopus,

fiopus, necnon &rtftbr monasterii cui vocabulum eft Alt aba, noftram adiit celsttudinem, deprecans, utfibi nostra munificen. tit praceptum fieri sub er emus, ut ubicunque iwvenire posset ali- quas res &r mancipia, qu£ a nobilibus bominibur aptius & congruentius fuo monasterio commutare waleret, nostra benu gnitatis auSoritate sibi Juccefforibusque fuis & ad<vocatis eo- rum licentia commutandi tribueretur. Et contra qu£ a parti* iilius monasterii dantur bis , qui cum eis commutare volue- rinty rat am & ftabilem perpetuo commutationem fieri, bac au- Soritate noHra decerneremus. Cujus petitioni, quia juste & rationabiliter inde noftram mansuetudinem bortatum eHt ficut ttnicuique fiielium nostrorum rationabiliter petentium aurem be- nignitatis noftræ accommodamus , it a istius petitionem ad effe- Sum dignum Juximus, statuentes, ut deinceps quicquidpro uti. Ut ate jam diBi monasterii prafatus Episcopus succejforesque ii lius & advocati ittorum commutaverint, in mancipiis cateris- que rebus, fjlvis* feu etiam territoriis, per bane nostr* benevo- lentu concefstonem firmum & incowvulfum perpetuo perma- neant. Et ut nuUi liceat iUam commutationem infringere vel irrumpere, aut infestare, fed, ut diximus, quicquid pars al- ter a alteri dederit stabilitatem & incontaminatum futuris tern* poribus consist at. lUud tamen omnimodis pracipientes, ut cum maxima cautela &* diligentia confideretur, ne pejus aut deterius evel minus in uUo isto negotio parti &" potestati pre- fato monasterio ex ilia commutation proveniat. Et ut h£c no- stra concejjionis au3oritat firmiorem atque diuturniorem obtineat

F 2 vigorem,

tvigoretn, & a eunUis fiietibus sanft* Dei Ecclefm nostrisqut melius credatur, & diligentius confervetur, manu propriano- stra fubtus simavimus, & annuli nostri impreffione signari jusfitnus. Data XI Cal. Aprilis. Anno Cbriflo propitio 10. re- gni Domini Ludovici glariofiffimi Regis in Oriental Francia. IndiU. 14, Aftum Ratijpona civitate, in Dei nomine feliciter Amen.

VII. •■ •:••■■•'.

In Nomine Sanctae et iNbirinvAz Tri- nitatis. Ludovicus diuina savente gratia Rex. Si liberalita- Us noilræ munere res sanfta Dei Eccfefia &loca divinis cuU tibus mancipata per adpetiones fidelium nostrorum nostro rele- wtmus juvamine, atque regati tuemur munim'me, premium* inde nobis apud Dominum dternæ remunerations procul du~ bio rtpendi non diffidimus. Proinde noverit omnium fidelium noHrorum tarn prafentium scilicet quam & futurorum indu strial quiliter wir quidam Otgariur, quern nos qaidem adMo. nasterium nomine Altaba quod inbonore S. Atauritii martjris Cbrifti eft construBum Abbatem esse statuimus, obtulit obtuti- bus nostris non falum auSoritatem emunitatis beats memoris Caroli avi nostri Augustisfimi lmperatoris, fed fir Tasfilonis quondam Duds in Ducatu Bajoarico super eadem re literas ostendit, in quibus continebatur insertum, quod prafatum rno- nasterium sub suo nomine & defensione cum cellutis tylocisfibi fubjeSis rebus # bominibus & omnibus iUk pertmentibus ha-

aenns

3enus ab inquietudine fuikiatia pottstatis munittm at que dt- fenfum firmiffime fuifset. Vnde etiam pro rei /imitate fuggesfit *vtr pranominatus dementia noftra , ut paternum feu prade- ctfforum noftrortim Regum videlicet morem fequentes, bujus- modi ttostra emunitatis praceptum ob amor em Dei & rc*veren- tiam ipfius fanSi loci circa ipfum monafterium conjcribere jute- remits. Cujus petitions libenter acquiescentes boc emunitatis noftra praceptum erg* ipfum monafterium gratia tuitionis £? desenfionif, ac pro ditrini cultus amove nee non &anima no, stint, conferibi decrevimus, ptr quod fir miter fy omnibus modis imperamus, ut nullus judex publicus <vel quislibet ex judicia- ria poteslate , out uUtts ex fidelibus noftris, tarn prafentibus quam & futwris» neque Comitet, neque Centtnariit neque ex- aSores in EccUfias aut loca t/el agros, feu reliquas poffejfiones, quas moderno tempore in quibuslibet pagis <vel territorm in fra ditionem regni nostrijujte &legalittr tenet ac postdet, vet etiam in ea, qua in jure ipfius motmsterHvoluerit divma pietas augerit ad caufas audrendas, <vel faciendafreda & tributaex. igenda, aut fidejujfores tollendos, aut hamines ipfius monasterii tarn ingenuos quam fervos t fclavos & accolas super terrain, ipfius commanentes , nee juste nee injuste difiringendo, & nuU las redhibit tones <vel mansionss aut par at as faciendas auttBici- tas occafiones requirendas, nostris nee futuris temporibus m~ gredi audeat, nee ea qua supra commemorata funs, uBo imquam tempore exigere prafumat, fed liceat memorato Viro fuisqnt fuccejforibus res pradifti monasterii cum omnibus rebus fibs

F 3 f*bjt

subjects & bominibus , tarn ingenuis quam servis , cujuscun. que fmt nations, at que omnibus ad fe pertinentibta velafpi- cientibus , sub tuitionis atque emunitatis nostra defensiont-,, remota totius judiciarU potestatis inquietudine & vulgari appellatiane quieto ordine ac tranquilla securitate poffidere. Et aduocati ipsius Ecclefia omnem caufam inquirendam & dis- cutiendam ipfi dijudicent, ^ finiant, # quicquid de pr+ satis rebus Ecclesi* jus fifci exigere poterat in integrum pra- diSo Viro Otgario fuisque succefforibus conceffimus , fcili. cet ut perpetuo tempore ei ad per agendum Dei ferwitium art gmentum & fupplementum fmt. Et ut bac audoritas emu- nttatis per futura tempora a cunQis fidelibus noslris melius confervetur veriusque credatur fubtus earn manu propria no- fir a firmauimus, # impreffione annuli nostri ashnariius- fimus, * *

VOTg Miter ■•>;■

• ■ » •

HildebrandusSubdiaconus ad vicem Grunoldi ArchieapeOani re-

cognovt. Data XL Kal. Mali anno XXV. regni Hludovici

Seremjfimi Regis, i» Orientals Franeia regnant is. Indi-

Btonc V.Aclmn in villa Potanto, in Dei nomine feliciter Amen.

ua p^8aT J,vc.n?onog"»nmuin præcedens non Germanici

IN

!IX.

IN Nomine Sanctae et luDiriWAE Tri- nitatis. ludo<vkus divina favente dementia Rex. Si loc/i ihmis cultibus consecrata nofjtro relevemus jwvamint, & au- gmentum illis in rebus tranfitoriis impendimus , boc nobis pro- cul dubio profuturnm efie liquido credimus. Quapropter no- tumfit omnibus fidelibus fanffo Dei Ecclefio nostrisque profen- tibus scilicet &futuris, quaiiter nos ob petitionem Eginutfi fi- delis nostri quasdam res proprietatis no fir o, quas quondam Re- ginbtrtus & Reginotf pater fuus fervus noster poffidens inco- tebat, ad Atonastmum quod vocatur Altaba y cui Otgarius Abbot & reSorproep constitutor, adproprium dedmus da- tumque in perpetuum manfurum esse wolumus r qukquid Rt- ginbertus prodiSus & Reginotf pater fuus ftrvus nosier dt nostro jure babert tmJus suit. Sunt autem ipfo res in conja- centibus terminis prope monafterium Altaba in pago Quinzin- gouue sttum in territorio quod eB inter Sweinaba & Afona fterium Altaba cantiguum. Sed pro integra strtnitate petiit profatus Otgarius noflro auSoritatis proceptum super bac re stb'xconferibi, cujuspetition} libenter annuimus, fer boc prœce* stum nostro donatioms feribere juffimus, per quod procipienter impenamus, ut res fiiperius comprebenfo, sure firmiffimo inpo± testate ejusdem OtgarH fitccejforumqae ipfius perpttualiter fine ulla contradiSione incowvulfo permaneant. Et qukquid indt eiegerk faciendum, plenariam deinceps & liber am facie n dt ppiestatm bobcat. Et ut boc au&oritas nostro largkianiss

strmiorem

firmiorem obtineat <uigorem, veriusque credatur atque dili- gentius confervetur, manu propria noftra fubtus earn firma* nnmus , &r sigiUi nostri impreflione affignari juffimust Data /j. Cat. Septembr. Anno Cbrifto propitio 2f regni Ludovki fereniffimi Regis in Orientali Francia regnantis. lndiftione f. Attum in civitate Ratispona, in Dei nomine feliciter. Amen,

IX. , x

In Nomine Sanctae et inqivivvm Trim? tatis. Ludouicus diuina fa<vente gratia Rex. Sienim ea qu4 fideles regni noSlri pro eorum oportunitatibus nos deprecati fuermt, implere ftuduerimus, nan folum regium morem decen- ter implemus, 'verum ttiam eos procul dubio fideliores & de votions in noHro efficimus fervithy & ad aternam vitanu feliciter obtinendam profuturum liquido credimus. Quapro- pter comperiat omnium fidelium noslrorum prafentium scilicet G$ futurorum solertia , qualiter Bribinus fideiis Dux nosier njeniens in procerum nofirorum prtfentiam postuta<uit fereni- tatemnoftram, ut de rebus proprietatis fuæ, quasei inproprie- tatem concejfimus , liceret ei pattern aliquam ob memoriam ejus dare ad S. Aiauritium, & ad Monasterium nostrum Alt aba, cuitempore illo Abbas Otgarius praeffe widebatur &re8or, cujus petitiom libenti animo affensum prabentes decrcvimus ita fieri. Dedit itaque Bribinus fideiis Dux nosier cum confensu & licentia noftra ad prtfatum Monafterium S. Mauritii martjris Cbristi de fua prophet ate in fuo Ducatu quicquid babuit ad Sa

lapin-

iapingiti infra terminos isios. In Orientem ultra Salam flu- rviolum usque in Slougenzim A4arcban &Strefmaren, & sic fur- sum per Salam usque ad WaUungefyacb, & sic inie usque in Hrabagifreit, & ad Cbiriftetin. Posteavero prœdiSusfidelis Abbas nosier Otgarius deprecatus est celfitudinem nostram, ut easdem rts per nosira auUorUatis praceptum confirmajfemur. Cujus petitions ob bonorem Dei & S. Mauritii rnilitis Cbristi & bonum iUius feruitium libenti animo ajfensum prtbuimus, & boc ei nosira auftoritatis prxceptum fieri juffimus, per quod decernimus atque jubemus, ut ficut pftdifli termini inpnedi- Sis locis diffiniti funt, it a deinceps ad jam diSum monasterium per boc nosirs aud or it at is prxceptum ipf£ res nutto inquie- tante Deo auxiliante perpetuis temporibm con ft si ant in pro- priunu Et ut bac au&oritas nostra iargitionis firmior babea- tur, &per futura tempora a fidelibus nostris 'verius creda- tur , & diligentius obfervetur, manu propria nostra fitbius earn firmavimta , & annuli nostri imprestone roborare jujsi- mus. Data 10 Cat. Martii, Anno Cbristo propitio 28 regni Domini Ludowici Serenifsimi Regis in Orientali Francia regnan- tit. IndiSione 8 aUum Regenspurg civitate regia. In Dei

nomine felicit er.

X.

Ijj Nomine Sjnctje et Ihvividvae TrU nitatis. Ludovicus divina favente gratia Rex. Si libera- lit at is nostr* munere locis Deo dicatis quiddam conferimus btneficii, # necessitates Ecclesiasticas noHro nleuamus ;»•

G vamine,

wartime, atque regali tuemur munimine , id nobis & ad mor- talem <vitam temporalittr transigendam, & ad aternam felici- ter obtinendam profuturum liquido credimw. Quapropter comperiat omnium sidelium nofirorum prtfentiumscilicet & fu- turorum folertia, qualiter evenerabilis Abbas nosier Otgarius adiit celfitudinem nostram, bumiliter imp lor ans, ut quasdam res propr ietatis noftr£ ad monasterium quod vocatur jilt aba construftum in bonore S. Mauritii in proprium concedijsem. Nos itaque petitioni ipsius libenti animo ajsensum pr£buimust sconceffimus quasdam res proprietatis nostr* ad tnonafterium Altaba, id eft <villam qua wocatur Nawatvinida juxta ri- wulum Trebinattt. Admonuit etiam celfitudinem nostram pro* diftus Abbas , qualiter Dominus A'vus noster Carolus licen- tiam tribuit fuis fidelibus in augmentation rerun Ecclesiastic car urn Dei in Pannonia car per e & poffidere bar edit at em, quod per licentiam ipsius in multis locis , & ad istud etiam tno- nasterium faUum efle dinofcitur. Fuerunt namque in vesli- tura pradiUi monasterii quadam loca nomine Scalcobacb, sic- ut ipfe riuulus fiuit in occidentalem partem usque in Dago- deos Atarcba, & inde in Orientalem plagam usque in Ry- zara Atarcba, atque in eum locum quern ruocat Cidalaribacb in saltu Enis* fiwvii, qui conjacet inter Danubium &r Ibj- fam atque Hurulam in meridianam partem, usque in werticem tnontis fer ad Biugen mansos quinque & quicquid ad prædi- Sas villas pertinet, boc eft in mancipiis , tdificiis, terris, cultis &incultisf winds, pratis, fylvis, venationibus, pascuis,

aquis,

aquis, aquarumve decurfibus, Licet itaque fuijfent in vefti- tura pr£di3£ res ad pr£fcriptum monasterium y tamm ibi non er ant c on fir mat £ per illius auSoriiatis prœceptum. Qua de re commoniti bos nostr* auftoritatis apices fieri juffimus, per quos decernimus atque jubemus , ut prœdida res cum omnibus pr£- nominatis ad pr£fcriptum monasterium Altaba in noftra elee- nofjna atque in remedio animarum antecefforum noHrorum, inviolabiliter perennis temporibus permaneant, nullo coniradi- cente. Et ut b£c auSoritas nostr£ largitionis firmior babea- tur t & per futura tempora a fidelibus noilris verius creda* tur, & diligeniius obfervetur, manu propria noftra fubtus earn firma-vimus , & annuli noslri imprejfione astgnari jusfi* mus. Data 16. CaU lulii, anno Cbristo propitio 3/. regni Do* mini Ludovici sereniffimi Regis in Orientali Francia regnan- tis. Indift. 10. AftumOftermutinga villa regia, in Dei nomine

In Nomine Sanctae et In-dividvae Tri* nitatis. Ludoukus favente gratia Rex. Oportet igitur nos, qui di<vino fumus munere quodammodo pr£ cœteris mor~ talibus [ublimati, ejus in omnibus par ere pr£ceptis cujus cle- mentia prælati fumus atque cujus pr£ceUimus munere , loca uti unquam (ibi facrata per adpetitiones fidelium nostrorum nostro relevare juvamine , atque regali tueri munimine, atqut-» in eis qui ibi Domino famulantur , munificentiam noftr* largitionis clementer impendere quoniam sit nobis &? ad mor- talem vitam temporaliter transigendam , # ad £ternam ftli-

G 2 citer

citer obtinendam profuturum, liquido credimus. Quapropter comperiat omnium fidelitm nostrorum praseniium scilicet & futurorum s&lertia , qualiter venerabilis Otgarius Abbas &<vocatus Epijcopus adiit celfitudinem noftram deprecans, ut ob mercedis nostra augmentum , loca quadam pertinentia ad fuum Aionasterium Altaba > qua tile una cum communi con- cilio sratrum ad illorum usus neceffarios des er Tire con/lit uit, nee nan etiam qu£ antea babuerunt, quorum locorum nomina' bic fubtus tenentur inscripta , per nostra auSoritatis pra- ceptum eis perpetualiter babere concederemus, Cujus petitioni 06 amor em Domini noftri Iesp Cbristi libenti ammo as- fenfum prabentes , ita decrevimus fieri. Conceffimus itaque prascriptis fratribus confiftentibus in Monasterio Altaba ad illorum usus neceffarios res quas antea babuerunt in istis lo- cis, quorum nomina funt, Buecbofen, Heidalfinga, Oparin- tufa, Bogama cum Anfo/finga, Vrbacb, & qua illuc pertu ntnt cum Scbellmaba, Affilibeim. Nee non etiam eas res, quas <venerabilis Otgarius Abbas ibidem ad illorum usus ne ceffarios poflea per noftram licentiam adauxit in istis locis quorum nomina funt, Altdorf cum Niunbusa £5" ad Walde* post obitum Odali Zulinga , Psterhnga, Smidaba cum decent wineis ad Wabonne, ad Boubba , post obitum Slemari, & loca qua RicboTfl &* Rkbardo ad obedientiam commendata funt post obitum amborutn. Et quod Heribertus babuit post obitum ejus & tonjugis fita , atque tertiam par tern falls ad Salinas * &st deinceps aliquis res suas ad prafatum Aionaste

rium

rium tradiderit, in prtdidorum fratrum redigatur servitium. Has itaque prtfcriptas res cum omni integritate in pradi&o- rum fratrum firvitfo perpetualiter per hoc nostræ auftoriiatif prœceptum pknius in Dei nomine confirmatum permanere con- eedimus, ea videlicet ratione, ut nutlus ex fuccejfbribus no ftris inde quippiam auftrre prsfumat, neque Abbas, neque alia quælibet opposita persona, fed absque alicujus moleftia vel inquietudine easdem res ad iUorum fer<vitium perpetuali ter babe ant teneant at que poffideant. Reliqu£ wereres ubi- tunque fint pertinentes ad Monafterium Altaba sub dominio & gubernatione Abbatis existant, quern ipfi fratres secundum* regulam S. BenediSi elegerint. Et ut bac auUoritas nostræ largithnis firmiter babeatur $5 per futura tempora a fidele* bus nofiris credatur & diligentius obfer<vetury manu propria no/Ira fubtus earn firmauimus , & annuli nostri impresfione assignor* juffimus» nee non per manus Carlomanni robotari fe* cimus. Data if Cal Ian. Anno Cbristo propitio 33 regni Do* mini Ludwici fereniffimi Regis in Orientali Francia regnantrs, IndiUiont 12. A3um Altaba Monafterium, in Dei nomine ft-

mn- XII.

Etfi undeeim Diplomatibus quse ex Metropofi Satisbur- eensi adduximus non audemus fidem detrahere: Quod seqtri- tur tamenest, fateor, mulris decaussissuspectum. Adseremua autemetiara iltod in medium, nevideamur qaidquamvoluisse omittere eorum quae tamo studio in Metropoli ab Hundio& Gewoldo conaestasunt: utque appareac, etiaro veterescoro-

G 5 menco*

X

mentorum auctores non fuilse ausos Ludovico nostro aliud quam .Regium cognomemum attribuere. *

In Nomine Domini Nostri IeSv Christi, Dei omnipotentis , Ludouicus, divina favente gratia Rex. Oportet igitur nos, qui di<vina fumusgratia quodammodo eas ieris tnortalibus fublimati, ejm in omnibus par ere prœceptis f cujus dementia existimus prxlati, atque cujus pracellimus mu- nere, loca uiique ipfius fibi dicata ante omnia noftris rebus sub- limare atque dilatare. Quoniam hoc procul dubio ad falvatio- nem corporis & animæ nofira fore creditur. Idcirco oportet nos ob amor em Domini nofiri IESPCHRIST1 &matri& ejus Maria, iwvidiam destruere malignorum fpirituum & bomi- numt quamnolumus manere, qu£ est inRatisbona civitate, in ter Ecckfiam fanSi Stepbani Protbomartyris, ubi modo fedes eft Episcopate, & inter Ecclefiam sanffi Emmerani pretiosi Mar tyr is , juxtamuros ejusdem civitatis, ubi Cathedra er at Po«-v tificis usque dum pater meus Carolus As agnus, Anno ab incar- natione Domini Dccxcriu cum autboritate Leonis Papa de- flruxit, & cum confenfu Adalmini Epifcopi ejusdem cin>itatis% in ci'vitatem fiatuit, & confirma*vit Ecclefiam pretiofi Martyr is Emmerani reda ratione ad potestatem Imperatorumfi've Regum per there, & Red or em ejusdem Cœnobii, unoque anno Ro man persolvere 7 aureos ad altare S. Petri. Quapropter comperiat omnium fidelium noslrorum, prafentium scilicet & futurorum folertia , quod nos confirmamus eandem Ecclefiam cum autoritate Eugenii Papa, absque omnium bominum contra-.

diftiont,

— - II

di3ionetonmi tempore permanere in regimine Imperatorum five Regum. Et eundem cenfum ad Romam dare, ea videlicet ra- tione confirmamus, ut neque Dux, neque Episcopus, ullam po> testatem habeant intus autforis: fedtotum quod ad tandem Ec- clesiam pertinet, in jus &douationem fanSi Emmerani As arty - rii, proviforumque ejus, tradimus atque transfundimus. Et per boc nostraruuftoritatis pr£ceptum,plenius in Dei nomine con firm atum, nutto inquietante, fed Deoauxiliante, ad settritium fanfta Maria & fanfti Petri fan9ique Emmerani Martjris Alonacborumqueejus, qui ibidem Domino famulantur, omni tempore, ahsqueullius contradicentis obstaculo, tradita &con- firmata permaneant. Et ut bac autoritas confirmations noilra firmior babeatur, &per futura tempora melius confervetur, cumsigillo Papa &de annulo nottrosubter juffimus figillare.

Posteaquam adeo multa jamproduximus in medium Ger- manici Ludovici nostri Diplomats, merito poffit videri super- vacua opera, ulteriusiisadducendisimmorari. Nihilominus tamen adhuc tria adferemus, satius arbicratipluraquam fitne- cessum adferre quam aliqua in parte deficere. Sed & ilia tria ejus sunt momenti uti ex iis eximia liceat addiscere.

Ac primo quidem loco exhibebimus Diploma illucl quo Ludoricus noster Tigurinum Sanctimonialium monasterium insolita munificentia ornavit, quodque paflim folet comme* morari in Helvetiorum rebus. Dabimus autem quemadmo- dum refertur a Martino Magero præclari & operosi voluminis de Advocatia Armata cap. v. pag. if 5.

Ik Nomine Sjnct/ie et iNDiriDrjtE Tri~ nit at is. JHWDOflCPS, divina favente dementia Rex.

Si

Si de rebus terrenis qttas fumus di<vina. largitate conse- cuti ad loca Sanftorum ob divinum amorem regium morem decenter implentes aliquid conferimus > hoc nobis effe profit* turum ad æinti£ remuneration!! prtmia capeffenda liquid* credimus. Quapropter comperiat omnium fidelium San&£ Dei Ecclefiœ noftrorumque prtfentium scilicet & futuro- rum induftrla, qualiter nos pro Serenisfimi Imperatoris a*vi nostri Caroli &1 prtftantiffimi HLVDOVICI Augusti Do mini ac genUoris noftri, nee non &f nostra fempiterna re* tnuneratione , ac pro conjugis prolisque nostra cbanfjimœ per- petua mtreede curtim noflram Turegum in Ducatu Alman- nico in pago Durgaugenp cum omnibus adfacentiis <vel ajpi> cientiis ejus , feu in diversis funftionibus , id est, pageUum Proniœ , cum Ecclefiis, domibus, c£terisqut ædifieiis defu- per pofUis, mancipiis utriusque fextts, & £tatis, terris cuL tis &incultis, fylvis, pratis , pafeuis, aquis, aquarumve decursibus, adjacentiis, peririis, exitibus fyt regreffibus, qu£* fit is &inquirendis, cum universis cenfibus, & di<verfis redbi* bitionibus: Insuper etiam forestum nostrum Albis nominet & quicquid in eisdem lacis nostri juris atque pojfesstonis jure proprietatis eft, & ad nostrum opus instanti tempore per- tinere wxdetur, totum & integrum ad Monasterium no* firum tradimus quod situm est in eodem <vico Turego, ubi San- Bus Felix & Sanfta Regula martyres Cbristi corpore quiefeunt. Quod nobis videlicet eo rationis tenort complacuit agen dum, utdeinceps imposterunt ibidem omni tempore sandimonia

lium

Hum fctminarum sub regali norma dtgentium, vita confer- *Vathque monasterialu, monaftico cultu instituta, celebretur, fe" libentius propter bujus loci supplementum a nobis janu prddiftis Martjribm debiti Dei samulatus iliic exbibeatur, ac pro nottra debitorumque nottrorum omnium mercedis au- gmento diligentius ac uberius Domini mifericordia exoretur. Polumus etiam ut fidelium noftrorum noverit benevolentia, quod paterna pietate cotmoniti Jupradidum monatteriunu, cum omni integritate , una cum no fir a traditione inlocispra- fatis dile3iflim* filU nottra Hildegarda in proprietatem con- cesfimus, ut quando , Domino permittente, ualent in eoderru Afonasterio, Domino militante , fitoque dominatui subjeSam disciplines regularibus & observation monatteriali institu tions corrigat, & nutrias, tocaque ipsi fibimet conceffa, quan tum wires fitppeditent, profedibus & emendationibus augmen- tando provebat ac emendet. Denique jubentes pracipimus ut nullus judex publicut nee Comes nee quisquam ex judiciaria poteftate in locis prafatis wel in cunftis rebus ad eadenu loca refpicientibus , feu bomines tarn liberos quam fir fervos qui iUic commanere videntur distringere aut infestare neefide- jujfores tollendo aut uUas redbitiones vel fredas aut ban. nos exigendo , aut alicujus injurU vim uUo unquam tent- pore inferre prasumat, fed sub nottra defenfione & immu- nitatis tuitione cum Aduocatis ibi constitutis res ill* fr curd per diuturna tempora permaneant. Et ut bac auQorU tat donations, at que confirmation's nottra firmior babeatur,

H &per

■ ■ — "'.■

& per futura terns ora a cundis fidelibus sand* Dei Eecle- si£ noftrisque prtfentibus £? futuris versus credatur atque ditigentius conferuetur, manu propria noHra fupter earn fir- narvimus fc? annuli noftri impresfione asfignari jusfimuf* Data Xll Kah Augu&i. Anno Cbristo propitio XX regni Domini Hludovici Serenissimi Regis m Oritntali Fran- cia. InJiftione prima. Adum in. Regentburg in Dei nomine ft- liciter. '# ?. "./: f

ST recte habet sese in hoc Dfpsomate annus regni m Orientali Francia nuraeratus , conditum HJud fuerit anno Dominico octtngentesimo scx.igesimo: ac proinde erraverit Stumphius 8c Bruschius in annum seculi Hlim tricesimum ter* tium, Miinlterus in annum 53, Hottingerus in quinquagesi- mum circiter originem ejus referentes. Sedparum noitra il- Fud" none refert. Id merctur notarr, quodex MSS.Chronico Tigurino Bullingeri refert doctiffimus Heiderus, nee fmpro- bavit VindexCœnobialis, Sigillum atque adeoimaginemLu- dovici nostri his verbis esle circumferiptum, Christe protege Hludovicum Regem, Merentur etiam hoc loco adjici, quæ de isthoc diplomate inseruit notis suis perquarn egregiis ad præ- stantissiroum librumJoachimiVadiani, BartholomæusScho- bingerus Jurisconfultus Sangallenfis , legunturque Tertia tomo Rerum Alemannicarum Goldasti pag. no. quandoqui* dem fimul exhibent verum Ludovici nostri fignum diversum ab eo quo est usus Pius pater. Vsrba iliius hæc sum.

Monasterium Tigurfount Stmttimonialium conditum & fun- datum elt a Hludowico seniore (nam Ca/vi filius vocatus est Jw- »ter) Curo/iCrufftparrs, qui eurtimsuam urbit Tigurin*, ut ipst

> i i ■ — ■

in lit ter is fundationis vocat, cum integro jure tjr omnibus ad fe ■pertinentAus rcdditibus eos contribuit. Pagum etiam VronUy qui hodie Vri dicitur, quern & Pagellum vocatt cum mantis tit & jure vmni ad prafatum Monaflcrium contribuit Ludowicm, ejus pri» mam Abbutiffam filittm Hildegardam constituit & prafata omnia contejfit. ficut literis fundationis dare continetur. Poliicittu tut- tionem & immunitatu defenfionem ejrc. Mundiburdium. Data ■funt liter*, Anna XX Regni Orientalis Francia in Xegenspurg. Signum Hiudowiei

\ w

** '■ i- •:

Vcrum hactenus de Tigurino Diplomate. Nunc quasi fecundo Rheno ex Alpibus profecti adOceanum, qua parte Ilia Rhcnus immcrgitur, adferemus aliud a Ludovico nostro Vltrajeftinæ Ecclefiæ concessum: qualc illud productum est a Wilhelmo Heda in actis Hungeri Episoopi XI pag. j f. edi- tionis Buchelianae. Quod genuinum else non equidem du- bitamus: temporis tamen subscripta nota perquam est cor- rupta. Annus cnim regni XXI Ludovici nostri incidit in Do- nunicum LXI: illo autem res Vltrajectinæ Ecclefiæ erant in ditione Regis Lotharii Imperatoris cognominis filii: qui obiit demum anno Christi D CCC XIX. Et quidem Indictio fecunda bene quadrat in tempus illud: vereor tamen ut vel tune hoc diploma condi potuerit a Ludovico nostro, constat quippe isthoc anno prævaluisse in Lotharii regno CaroH vi auctoritatem: nisi fortassis Hungerus fuerit inter eos

Hi qui

Ca*

qui Carolo sunt reluctati, ac proindc ab eo privati rebus suis. Vix tamen illo rerum statu potuit a Ludovico confir- matio hæc institui, præsertim ægrotante imo pene despc- rante de vita. Verosimilius igitur , scriptum hoc diploma anno sequente, qui erat Ludovici XXX: utpote cum illo demum anno confectum sic negotium diviflonis regni Lo- tharii inter Ludovicum nostrum &c Carolum fratrem, atque ■adeo in jus Sc ditionem Ludovici Episoopatus Trajectinus tranflerit. Operæ fortassis fuerit pretium saltim ilia legisse, quæ habent Annales Fuldenses in Actis anni post octin- gentefimum sexagefimi noni ftc septuagesimi. Nee vero hujus est loci hoc cum cura agerc. 1JT*?

**' ■■* i,**. ■ Is Nomine Savctm if IsmiriurAE Tri-

nit at is Ludovicus dirvina fftmte dementia Rex. Cum pe- titionibus facerdotum Dei juflis & rationabilibus divini cut- tus (more farvemus, fuperna nos muttiri gratia non dubita- mus. Noverit interea industria feu, utilitas omnium fidelium noftrorum tarn prafentium quam & futurarum, quiaHunge- rvs Veteris TrajeSi Ecclefi* Epifcopus, qua eft constructs in honortm S. Martini cbnftfforis & aliorum Sandorum, ob- tulit obtutibus noslris author it at em immunitatis domini&gt* nitoris noftri, bona memori* Ludovici piisfimi Augufti, fR_» qua erat infertum , quod non solum idem dominus & genitor uofter, verum etiatn prtdeceffores tjus Reges Francorum, ei- dem Ecclefi£, cui Hungerus ipse autbore Deo praejset sub tui- tione & desenfione eorum, cum omnibus fibi subje ft is & re bus vel bominibus ad fe pertinentibus vel afpicientibus consi

stere fecerunt, &eorum immunitatem aufioritatibus baUenus ab inquietudine judiciariæ poteftatis eadem munita atqut^ defenfa fuisset Ecclefia , fed pro rei /imitate postulavit a no- bis prædiSus Epifcopus, ut paternum feu predecessor urn no- stratum Regum morem fequentes , bujusmodi noHra immunita- tis praceptum erga ipsam Ecclefiam , immunitatis at que tui- tionis gratia, ob amorem Dei & wverentiam ipfius loci circa ipsam Ecclefiam fieri censeremus, Cujus petitioni libenter as- fenfum prabuimus, & hoc nofira author it atis praceptum fieri decrcvimus , per quod pracipimus atque jubemus, ut nullus judex publicus, tuque quislibet ex judiciaria potestate, out nullus ex fidelibus nostris , in Ecclefias aut loca *vel agros feu retiquas pojfeffiones , quas moderno tempore in quibuslibet pagis vet territoriis infra ditionem regni nostri juste & ratio- nabilittr memorata tenet vel pojfidet Ecclefia, & ea qua de> inceps jure ipfius fanSi loci divina pittas augere dignabitur9 ad taufas audiendas aut frtda exigtnda aut manfioties wet par atas fatiendas, <vel fidejuffores tollendos , aut bomines ipfius Ecclefia tarn ingenuos quam & fervos super terram ipfius commanentes mjuste difiringendos , neque uUas redbi- bitiones aut iBicitas occafiones requirendas nostris # futuris temporibus ingredi audeat , wi ea qua fuperius memorata funt exmre prafumat. Sed liceat memorato Prafuli fuis. que fuccefforibus res pradifta Ecclefia cum omnibus fibi fubje- Sis sub tuitionis ac immunitatis nostra defensione quitto or- dine poffidere. tf noHro fideliter parere imperio: atque pro

H $ ineolu

incolumitatt noftra conjugis ac prolis feu etiam totius re-

gni a Deo nobis coll at i, & ejus clemcntiffima miser atione per

immensum confer*vanii, una cum Clero &populo fibifubjedto*

Domini inmensam clementiam exorare: & quicquid de prefa-

tis rebus Ecclefix jus Fijci exigere pater at, integrum eidetn*

eonceffimus Ecclefi*, scilicet ut in perpetuo temport ei ad per-

agendum Dei servitium augmentum & fupplementum fiat*

Hanc itaque authoritatem ut pleniorem in Dei nomine obti-

neat vigorem 9 & a fidelibus sand* Dei Ecclefix £5 nofiris

diligentius confer vetur, manu propria fubter firmarvimm, &*

annuli nostri impreffione fignari fecimus, Signum Domini Lu-

dovici piiffimi Regis, Hardbertus ad wicem Ratelerii reco.

gnovi. Datum XV. Cat. lunii, Anno XXI. Domini &Se-

reniffimi Regis Ludovici in OrientaU Francia regnantis. Indi-

Sione secunda. Æum Franconefurd Palatio Regio. In Dei

nomine fclkiter, Amen. .

•■ ■ .1. > "■■■*• ■.. .1

Agmen omnium Ludovici Germanid nostri Diploma* turn claudat illud quod Commentario postumo De Lupo- duno Marquardi Freheri Viri Germanicarum rerum peritis- iimi, inter alia monumentaest adjectum pag. 2$. Non potest autem non esic nobis illud perquam acceptum , quando- quidem refert & ilia verba quibus Sigillum Gvc imago Ludo vici suit circumscriptum, & quæ figno aut monogrammo fucrunt adjecta, etfi (quod dolemus) neque imago neque lignum ipsum fucrit expressum. Commendat eriam sese hoc diploma quoniam eopse anno quo decesfit Ludovicus (per-

peram

peram enim in margin© scriptus est A. 870) id cstSalvato- ris nostri septuagesimo septimo , & quidem non multo ante ejua obitum , loco Manasterio Laurisheimensi , ubi est se- pultus , proximo conditum. Mense scilicet Majo hoc Di ploma est exaracum: ipse Rex autem V. Kal. SeptevtSris in pa- latw Tronconefurt diem ttltimttm dattfit: Ut habent verba Ann.i- lium Fuldensium.

In Nomine Sanctab et Indiviufae TrP nit at is Hludowicus drv'ma fwvente gratia Rex, Notum, fit omnibus sand* Dei Ecclrfia fiielibus nostrisque, prasen- tibut scilicet & futuris, quaHter nos ob noftræ mercedh au- gmentum, & pro remedio animx Domini aiH & genitorh nostri, conctffimus quasdam res proprktatis noftr* ad monfi- fierium LA VK E S HAM, quod eft confiruSum in honorL* beatorum Apostolorum PETRl &PAPLI, ubi etiam, requiejcit carport S. Nazarim, hoc eft in pago Reuenfe ad SENE1M & BICCHPMBACH* cum omnibta ibidem gdjacentHs vel pertinentibus , in mancipih terrh vineis pra- tifpafcuis fjhih aquis aquarumve decursibm exitibus &re- grestbusy mobilibus, qu&situm & ad inquirendum, totum &ad mtegrum ex jure & dominatione nostra in jus & domination nem prafati fanUi loci tradimus atque trans fundiums, ea vi delicet ratione, ut ab boiierna die & demceps, per hoc noftr* aufroritatrs praceptum r plenius in Dei nomine eon- frmatum in ufus fratrum Domino ibidem famufantmm per- pttualiter ptrmaneant absque aHcujus contradicentis obsts- tulo. Quod fi nunc Nos tandem res cum confensit & votuntatt

Ok9i

*4 CENSP-RA DIPLOMATIi

dileHi filii noHri KAROLl statim commutare poffumus, hoc omnino defideramus. Si autem hoc effe nequiverit, tune firmiter prddpimus atque jubemus, ut post obitum nostrum perpetualiter ibi permaneant absque alicujus molestia <vtl inquie- tudine. Et ut b*c auSoritas largitionis noHr* firmior babea-, tur, &per futura tempora a fiitlibus nostris uerius credatur &diligentius obferwtur , manu propria nostra Jubter earn fir- mavimus, &* annuli noHri impresfione asfignari jusfimus. Heuerbardus Cancellarius ad vicem Luitberti arcbicapellani recognoui & subferipfi. Data Ml Non. Æajas , Anno Cbrifti propitio. XXXVll Regni Domini Hludo-wici fere- niffimi Regis in Orientali Francia regnantis IndiUione VU% ■ASum Lobotenburc.