||
(signum crucis) In nomine Domini. Anno incarnationis eius millesimo ducentesimo quartodecimo, pontificatus domini Innocentii tertii pape anno septimodecimo, mensis ||
iulii, indictionis secunde. Dum nobis Iohanni Dei gratia abbati canonice Sancte Agathe et Iohanni Maioris ecclesie eiusdem civitatis archidiacono, a summo pontifice committeretur decidere cau||
sam que vertebatur inter domnum Lucianum Dei gratia venerabilem episcopum Telesinum et capitulum eius ex una parte et ex altera parte domnum Iohannem venerabilem priorem monasterii Sancte Marie de Cripta Mon||
tis Drogi, de pertinentiis Tocci, de decimis universarum terrarum, quas pars ipsius monasterii habet in pertinentiis civitatis Telesie et de decimis molendini eiusdem monasterii quod habet in Aquis Narium||
Telesie. Ipsas decimas predictas domnus episcopus et capitulum eius dicebant Telesino episcopio pertinere; econtra memoratus domnus Iohannes venerabilis prior ipsas decimas pertinere ad prefatum episcopium Telesinum pe||
nitus inficiabatur et predictum molendinum et predia de quibus decime petebantur ab exactione decimarum esse libera fortius allegabat. Tenor autem litterarum domini pape, per quas causam ipsam nobis exami||
nandam commisit, talis est: Innocentius episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis abbati Sancti Menne et archidiacono Sancte Agathe, salutem et apostolicam benedictionem. Venerabilis frater noster Telesinus episcopus, sua nobis ex||
posuit questione quod prior et monachi de Cripta Beneventane diocesis ei super quibusdam decimis ad ipsum de iure spectantibus graves existunt plurimum et molesti. Quocirca discrectioni vestre per ||
apostolica scripta mandamus, quatinus partibus convocatis et auditis hinc inde propositis quod canonicum fuerit appellatione postposita decernatis, facientes quod decreveritis per censuram ecclesia||
sticam firmiter observari. Testes autem qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel timore subtraxerint, per censuram eandem appellatione remota cogatis, veritati testimonium perhibere. Nullis litteris ||
veritati et iusticie preiudicantibus, a sede apostolica inpetratis. Datum Laterani, decimo kalendas marcii, pontificatus nostri anno quartodecimo. Volentes itaque mandatum apostolicum ||
exequi ut decuit diligenter, utramque litigatorum partem etiam utriusque iure servato citari fecimus, ut se nostro conspectui presentarent et in causa procederent ambe partes, cumque tantum pars pre[fati ]||
domni episcopi et capituli Telesini, quam etiam pars predicti prioris et conventus sui monasterii prelibati nostro paruissent mandato et pro eorum arbitrio coram nobis se presentassent ad litigandum. ||
Instructi fuit causa proposita, peticione secuta, responsione legitime inchoata, assistentibus nobis abbati prefate canonice, domno Simone venerabili priore Sancte Marie de Ro||
seto, cui prefatus Sancte Agathe archidiaconus, qui una nobiscum fuerat iudex in hac causa, a summo pontifice delegatus vices suas commiserat aliisque viris quampluribus peritissimis et discre||
tis clericis atque laycis, ex deliberatione verbum pacis sicut de nostro fuit officio utrique parti proposuimus, volentes eos ad concordiam revocare ut cessarent calumpnie et infinite ||
iudiciorum et varie vitarentur expense, cum approbanda sit honestorum virorum cogitatio qui plerumque dicunt utilius re carere, quam pro ea sepius litigare quod personis ecclesia||
sticis et monachis convenit quos pio et religioso proposito decet in ecclesiis et claustris insistere et Deo iugiter pensatione sollicita debita servicia exibere, maxime cum sapientis ||
sit in iudiciis formidare et in re dubia de victoria dubitare. Monita autem et consilia nostra per Dei gratia utrique parti deliberatione habita placuerunt, itaque bona et eorum voluntate ||
spontanea, prefatus domnus episcopus, habendo secum donnum Iohannem archidiaconum, donnum Leonardum cantorem, presbiterum Petrum de Otone canonicum, diaconum Robbertum canonicum, presbiterum Iohannem Alexan||
dri canonicum, presbiterum Ursonem canonicum, presbiterum Landonem canonicum, presbiterum Iohannem Carrarie canonicum, diaconum Tomasium canonicum et alios quamplures clericos predicti episcopii Telesini ex una ||
parte, et ex parte altera predictus domnus Iohannes venerabilis prior Cripte, cum fratre Iohanne Grimoaldi sacerdote et monacho eiusdem cenobii, pro parte eorum et totius conventus monasterii memorati, ||
volentes labores eorum et expensas innumeras evitare, pari voto parique consensu ad hanc transactionem pariter devenerint, scilicet quod predictus domnus episcopus cum toto capitulo suo pro ||
parte affati episcopii Telesini dederunt, remiserunt et omnino transactaverunt in manu predicti domni prioris ad partem sepedicti monasterii sui omne ius et actionem quam habet vel habendas posset pars ||
episcopii prelibati, ratione decimarum in molendino predicto et terris omnibus, quas pars predicti monasterii habet et possidet in tenimentis civitatis Telesie memorate, abintus pontem qui dicitur Sancti Bar||
tholomei. Ea ratione, ut amodo et in perpetuum pars predicti cenobii illud firmiter habeat et possideat sine contradictione vel molestatione eiusdem domni episcopi et capituli eius et eorum sucessorum et per eorum defen||
sionem omni tempore ab omni persona et parte, quia pro hoc idem domnus prior, una cum predicto Iohanne sacerdote et monacho pro parte eorum et tocius conventus monasterii antefati, dederunt, tradiderunt et transactaverunt ||
in manu prefati domni episcopi ad partem iamdicti episcopii Telesini, totum illut de tenimento quod fuit quondam Iohannis de Alferio ex loco Solopace eidem monasterio pertinens a parte quondam monachi et presbiteri Iohannis ||
de Forma eiusdem Cripte sicut in rationibus predicti monasterii apertius continetur et duas pecias terre similiter quas pars eiusdem monasterii per suas rationes habet in ysclis, que sunt prope ecclesiam ||
Sancti Donati, habendo et possidendo pacifice pars ipsius episcopii predictum tenimentum et terras sine inquietatione vel molestatione predicti prioris et conventus eius et eorum successorum ac sine ||
cuiuscumque requisitione et per eorum defensionem ab omnibus hominibus omnibusque partibus. Et quecumque partium predictarum contra omnia supradicta venire presumpserit, altera alteri teneatur ad prestationem pene unius ||
libre auri, hac transactione semper firma et inviolata manente. Super his omnibus venerabilis predictus domnus episcopus et capitulum eius liti mote cesserunt et destiterunt et sic pro||
cessum est sicut superius dictum est. Superius emendatum est: “committeretur decidere”, “ipsas”, “illud de”, “monachi”, “eiusdem Cripte”. Et ut nullo adveniente tempore possit a memoria hominum ||
deperire, ad securitatem predicti monasterii hoc inde scriptum fieri instituimus et per manus Luce presbiteri canonici et notarii Sancte Telesine Ecclesie quia interfuit scribi fecimus et nostris sigi||
llis propriis communiri. (signum notarii)

||
(signum crucis) Nos Lucianus episcopus. (signum)

||
(signum crucis) Hioannes abbas Sancti Menne. (signum)

||
(signum crucis) Ego Iohannes archidiaconus.

||
(signum crucis) Ego Leonardus cantor.

||
(signum crucis) Ego presbiter Petrus de Otone canonicus.

||
(signum crucis) Ego diaconus Robbertus canonicus.

||
(signum crucis) Ego presbiter Iohannes Alexandri canonicus.

||
(signum crucis) Ego presbiter Ursus canonicus.

||
(signum crucis) Ego presbiter Lando canonicus.

||
(signum crucis) Ego presbiter Iohannes Carrarie canonicus.

||
(signum crucis) Ego diaconus Tomasius canonicus.