XLV.

SSromoib äöarenborf oerfauft feinen Steinten Soíjann unb $eter ». fen^ufen 6 Жаt1 weniger 4 {H in 2!/4 £>ufen feineê Sorfeê Äerftenë= Щeп für 81 ШtЬ 1403, Sanuar 6.

(F. 157, No. 46.~)

Witlick sy alle den gennen, de dessen breff seen edder horen lesen, dat ick Vromold Warendorpe bekenne unde betuge apenbare in desser schrifft, dat ick hebbe

56

vorkoft unde vorkope rechtliken unde redeliken minen ohmen Johanse onde Peter bro- deren, heten van Tizenhusen, hern Bartholomaeus sonen unde eren rechten Erven sos marck geldes, veer schillinge myn, in tween howen unde enen verndel landes, de ick hebbe in dem dorpe tho deme Kerstenshagen, vor ene unde achtentich mark lu- besch. Unde desse vorbenomeden rente de schal ick unde mine Erven edder we des ghudes ein besitter is, alle Jare uthegeven in den achte dage Sunte Mertens. Unde weeret ssake, dat des nicht en scheege, so mogen desse vorbenomeden Hans unde Peter, edder we des van erer wegen mechtich is, alle Jare desse renthe dar udpanden edder utpanden laten, unde voren de wor dat se willen, sunder namanynge edder werynge jeniges rechtes, geystlykes edder werlykes. Ock so hebbe disse vorbenomeden brodere Hans unde Peter unde ere Erven, umme sunderlyker vruntschop willen ghunt unde overgeven, dat ick unde myne Erven unde nakomelinge mogen desse vorbenomeden rente wedderkopen tho allen Sunte Mertens dagen vor en unde achtentich marck lu- besch, wanner wy en een halft' yare tho voren thoseggen. Alle dessen vorschreven stucke love ick Vromolde Warendorp vorbenomet vor my unde myne Erven dessen vorschrevenen Hanse unde Peter unde eren Erven stede unde vast thoholdende an guden truwen sunder alle argelist. Unde desses tho tuchenisse so hebbe ick min In- segel mit willen vor dessen breff gehenget, de geven is na gades bord in den Jaren Dusent veerhundert unde dre, uppe der hilligen Drierkonninghe dach.

XL VI.

SDetíe» föofwolb »erfmtft bem Älofkr %xmbbbt feinen 2£nti)eil an ber 2£u, weídje auê bem SSerioroer ©ee fließt, für 10 Шt1 gübifdf). 1404, Жац 25.

(F. 86, JVo. �?02.)

Witlick sy alle den jennen, de dessen breff seen edder horen lesen, dat ick Detleff Boekwolde ryddere, wanhaftich tho der Swynekulen, bekenne unde betuge apen bare in desser schrifft, dat ick mit willen unde mit wolberadenem mode myner unde myner erven redelyken unde rechte hebbe vorkoft unde vorlaten, unde vorkope unde vorlate in desser schrifft den geistliken luden, deme Priori unde deme gantzen Con vente des closters tho der Arnesboken, der Carthuser orde, belegen in deme stychte tho Lubeke, vor X mark lubisscher penninge, de se my rede bethalet hebben, unde de ick an myne unde myner Erven nutt unde behoff keret unde uthegeven hebbe, myn gantze andeel in der ouwe, de geyt unde loppet uth des sulven closters zee tho Ber- cow, van den steghen tho Kerstorpe upwart beth an Lemmeken deel van Boekwolde,

57

also dat dat sulve klosler schal unde mach der suben Ouwe bruken mit aller thobe- horinge, visscherie unde rechticheit, also se my unde minen Erven je vrygest thobehoret heft unde thobehoret, also dat dat sulve kloster mach in derselven Ouwe, wor se willen, eyn weer maken, unde dar tho gaen unde varen tho lande edder tho watere, alse des behoeff unde nodt ist, nach eren willen, sunder mynen unde myner Erven edder anders jemandes hinder, broke edder weddersprake. Desses kopes desser vor- schrevenen Ouwe wil ick unde myne Erwen deme vorschrevenen kloestere waren, vry- gen, entrichten unde leddigen uppe mine egene koste unde arbeyt van aller ansprake unde hinder, wor unde wanne ick edder myne Erven dar to esschet werden. Jodoch so hebben desulve Prior unde Convent my unde mynen Erven dor vruntschop unde dor sunderliker gunst de gnade geven, dat ick ofte myne Erven na achte jaren, alse desse breff geschreven ist, wan ick wil, mogen desulven Ouwe van deme sulven kloster wed- derkopen, wan ick em dat en halff jare tho voren thosegge, umme desulven summen geldes, X mark lubisch mit penningon, de denne tho Lubeck genge unde geve sint. Unde dat dat cloester mach unde schal tho breken dat weer sunder broeke unde hin der myner unde myner Erven (unde} nakomelinge. Alle desse vorschreven stucke love ick Detleff van Boekwolde, rydder vorschreven, mit minen Erven den vorbenome- den heren Priori unde Convente tho der Arnesboken ahn guden truwen in desser schrifft vor my unde vor myne Erven ahn guden truwen, sunder argelyst, stede unde vast tho holdende. Tho ener merer betuchenisse so hebbe ick Detleff van Boekwolde, ridder vorbenomet, min unde myner Erven ingesegel gehenget vor dessen breff. Tho vorder betuchenisse desses vorschreven kopes so hebbe ick Vromholt Warendorp mede gehenget myn ingesegel vor dessen breff, de gegeven is na gades boert Veerthein hundert Jaer in deine veerden Jare, in deme Dage der bodeschop unser leven Vrouwen.

XL VII.

$)apfr Snnocettj VII. »erietyt bem Softer ШeпШ1 bie bajïge ^ггф= �?иeЮКгфe (im erften ЗДгc feines SSiê^umê). 1404, Suty 2.

QF. -8-80, No. «0

Innocentius Episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam: Sacrae religionis, sub qua dilecti filii, Prior et fratres domus templi Sanctae Mariae in Arnsboken, Carthusiensis ordinis, Lubicensis dioecesis, devotum ac sedulum exhibent altissimo famulatum, promeretur honestas, ut votis eorum, quantum cum Deo possumus, favorabiliter annuamus. Dudum siquidem pro parte ipsorum Prioris et fratrum foelicis recordations Bonifacio Papae et praedecessori nostro exposito, quod olim Venerabilis

8

58

frater noster, Jobannes Episcopus Lubecensis ex certis causis, tunc expressis, parochia- lem ecclesiam de Arnsboken, dictae dioecesis, infra cujus limites domus ipsa edifícata existebat, prout existit, dilectorum filiorum Capituli Lubecensis ad id accidente consensu, praefatae domui authoritate ordinaria in perpetuum univerat, annexuerat et incorpora- verat: ita quod cedente vel decedente rectore ipsius ecclesiae, qui tunc erat, bceret eisdem Priori et fratribus ecclesiam ipsam apprehendere ac perpetuo retinere. Praefatus praedecessor unionem, annexionem et incorporationem praedictas ac omnia alia et sin gula in quibusdam Uteris autenticis Episcopi et Capituli praedictorum sigillis munitis, quarum tenorem de verbo ad verbum idem praedecessor suis literis inseri fecit, plenius continebatur, prout continetur, authoritate apostolica tenore hujusmodi suarum literarum ex certa scientia confirmavit, supplendo omnes et singulos defectus, si qui forsan inter- venissent in praemissis, prout in eisdem ipsius praedecessoris literis plenius continetur. Cum autem praefatus piaedecessor postmodum, videlicet 11. Calendas Januarii, Ponti- ficatus sui anno quartodecimo, inter caetera omnes uniones ecclesiarum parochialium, tunc per eum vel per praedecessorem suum immediatum aut etiam per quosvis ordi narios factas quibuscunque monasteriis, ecclesiis vel aliis locis ecclesiasticis quae non- dum erant sortitae effectum, ac etiam quascunque confirmationes per eum concessas de unionibus per ipsos ordinarios factis cassaverit, irritaverit et annullaverit, et pro- pterea unio per Episcopum et confirmatio hujusmodi per praedecessorem praefatos, ut praemittitur, factae, quae tunc, ut asseritur, nondum erant sortitae effectum, videantur sub hujusmodi cassatione, irritatione et annullatione comprehendi: pro parte praefatorum Prions et fratrum nobis fuit humiliter supplicatum, ut eis ac dictae eorum domui super hoc de oportuno remedio providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur, hujusmodi supplicationibus inclinati, volumus et apostolica eisdem Priori et fratribus autoritate tenore praesentium concedimus, quod, cedente vel decedente rectore dictae parochialis ecclesiae, qui nunc est. aut alias ecclesiam ipsam quomodolibet dimittente, vel etiam si ecclesia ipsa actu per obitum alicujus extra Romanam curiam defuncti sive per liberam resignationem alicujus, per eum de illa extra eandem curiam in manibus ordinarii vel coram notariis et testibus factam, vacet: liceat ipsis Priori et fratribus, corporalem possessionem parochialis ecclesiae praedictae, quae dictae domui, ut asseri tur, est contigua, quamque et ipsam domum unus solus paries dividit, et cujus quinque, vigore unionis et confirmationis praedictarum apprehendere ac in usus eorum, et dictae domus, cujus quinquaginta marcarum argenti puri fructus, redditus et proven tos, secundum communem estimationem, valorem annuum, ut ipsi Prior et fratres asserunt. non excedunt, perpetuo retinere ac juxta tenorem literarum Episcopi et capituli prae dictorum gubernari facere, cassacione, irritatione et annullatione praedictis ac aliis con- trariis non obstantibus quibuscunque. Nos enim exnunc irritum decernimus et inane.

59

si secus super his a quoquom quavis authoritate scienter vel ignoranter contigerit attemp- tari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae voluntatis et concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si qnis autem hoc attemptare praesumpserit, indignacionem Omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Romae apud Sanctum Petrum 2die Julii, Pontificatus nostri anno primo.

XLVIIL

Шф bem ХоЬe beè фтпф fflemb, íefcten ЩаtтЪ Ъeг &пф\ркШкфe ju %unbbbî, nimmt ber $rior фтпф Ramené feineê (Somanté biefe Жкфe mit 3ubef)ôr fôrmlid) in SBeftfc. 2irenèbôí 1408, ®tpt 25.

(F. 170, 2, No. 73.~)

In nomine domini Amen. Anno nativitatis ejusdem millesimo quadringentesimo octavo, indictione prima, mensis Septembris die vicesima quinta, hora tertiarum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, Domini Gregorii divina providentia papae duodecimi anno secundo, in mei, notarii publia', ac testium infra- scriptorum praesentia personaliter constituti Venerabiles et Religiosi Viri, domini Hen- ricus Prior totusque conventus fratrum ordinis Carthusiensium domus templi Mariae in Arnesboken Lubicensis dioecesis, in loco capitulari ejusdem domus capitulariter convocati et congregati, idem dominus Henricus Prior proposuit et dixit, quomodo decem diebus nondum elapsis ad sui notitiam pervenit, quod bonae memoriae Dominus Hinricus Mewes, olim Rector et ultimus possessor ecclesiae parochialis in Arnesboken ejusdem Lubicensis dioecesis, ipsi Priori et Conventui olim per Reverendum in Christo patrem et dominum, dominum Johannem Episcopum Lubicensem incorporatae. apostolicae sedis confirmatione subsequuta, infra cujus ecclesiae limites ipsa domus dicti ordinis Carthusiensium situata et aedificata existit, diem suum clausit extremum. Quo audito omnes et singuli fratres ipsius Conventus ibidem congregati, meliore modo, jure, causa et forma, quibus melius de jure potuerunt, fecerunt, constituerunt et ordinaverunt dictum Dominum Henricum Priorem, praesentem et onus procuration^ in se sponte suscipientem, in eorum verum et legitimum procuratorem, actorem, factorem et nuncium specialem, dantes et conce- dentes eidem mandatum speciale ad apprehendendum eorum nomine corporalem posses sionem dictae parochialis ecclesiae in Arnsboken ac omnium jurium et pertinenciarum ejusdem, vigore duarum literarum apostolicarum, praedictae domui per sedem apostoli can» super hujusmodi incorporatione concessarum, quas dictus Hinricus Prior in manibus suis habuit, exhibuit atque produxit, quarum principia et fines inferius subsequuntur,

8*

60

necrion ad faciendum omnia alia et singula, quae circa hujusmodi corporalis possessionis apprehensionem quomodolibet necessaria fuerint seu opportuna, et quae ipsimet facere possent, si personaliter praesentes essent. Promittentes mihi, notario publico infrascripto, solemniter stipulanti vice et nomine omnium, quorum interest, se gratum et ratum ha bitaros, quicquid per dictum dominum Henricum Priorem et procuratorem eorum actum vel factum fuerit in praemissis seu quolibet praemissorum. Principium unius et primae literae Apostolicae fuit tale: „Bonifacius Episcopus, servus servorum Dei. ad futuram rei memoriam. Sedis apostolicae providentia circumspecta personas sub religionis obser vantia vacantes studio piae vitae benigno favore prosequitur, et quae pro personarum ipsarum, locorum et praelatorum suorum oneribus et necessitatibus supportandis provida deliberatione fiunt, consue\it apostolico munimine roborare. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte dilectorum filiorum Prioris et Conventus monasterii templi Sanctae Mariae in Arnsboken, ordinis Carthusiensium Lubicensis dioecesis" etc. Finis vero ejus- dem fuit talis: „Datum Romae apud Sanctum Petrum, decimaquarta Calendas Martii. Pontificatus nostri anno undecimo." Et principium secundae literae apostolicae fuit et est tale: „Innocentius Episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. Sacrae religionis, sub qua dilecti filii, Prior et fratres domus templi sanctae Mariae in Arnsboken, Carthusiensium ordinis, Lubicensis dioecesis, devotum ac sedulum exhibent altissimo famulatum, promeretur honestas, ut votis eorum, quantum cum Deo possumus, favorabiliter annuamus. Dudum siquidem" etc. Et finis ejusdero talis: „Datum Romae apud Sanctum Petrum pridie Idus Julii, Pontificatus nostri anno primo". Acta sunt haec loco, anno, indictione, mense, die, hora et Pontificatu quibus supra, praesentibus hono- rabilibus et discretis viris, dominis Alberto Rodenborg, canonico Lubicensi, Hinrico Wytik et Johanne Wryt, presbiteris et capellanis in ecclesia Arnsboken supra scripta, testibus ad praemissa vocatis, rogatis et requisitis.

Deinde statim in continenti sine mora antedictus dominus Hinricus Prior accessit ad praefatam ecclesiam parochialem in Arnsboken una cum praescriptis testibus ipsam intrando, dictas literas Apostolicas producens vicibus iterat's, proposuit et dixit, ut supra, quomodo ad sui et fratrum conventus sui praedicti decem diebus nondum elapsis no- ticiam pervenisset, quod ipsa eadem ecclesia, in qua stetit, per et propter mortem seu occasione mortis bonae memoriae dicti domini Hinrici Mewes, ejusdem ecclesiae ultimi et veri rectoris et possessoris, ad praesens vacaret, et prout eam jam vacuam inveniret, et quod suo proprio ac fratrum et conventus suorum praedictorum procura- torio nominibus, ipsius parochialis ecclesiae in Arnsboken corporalem possessionem, vigore literarum apostolicarum praedictarum, vellet apprehendere et meliori modo, jure, causa et forma, quibus melius de jure potuit, eam publice et notorie apprehendit et quod pro apprehensa ipsam haberet et teneret. ac pro tali eam habere et tenere vellet

61

nomine domus suae ac fratrum suorum supradictorum, requirens nominibus, quibus supra, Johannem, ejusdem ecclesiae custodem ibidem tunc praesentem, ut, vigore dictarum literarum apostolicarum, in signum et vim apprehensionis possessionis corporalis ipsius Ecclesiae in Arnsboken, claves et alia ad ipsam ecclesiam spectantia sibi praesentaret: unde dictus Johannes, custos ipsius ecclesiae, una cum domino Priore et testibus su- prascriptis ad sacristiam ipsius ecclesiae accedens, eam intrando, tradidit ipsi domino Priori manualiter claves, calices, libros, vestes sacras ad ipsam ecclesiam pertinentes, quibus per dominum Priorem receptis, idem dominus Prior easdem claves et res alias sacras praedictas praefato Johanni tanquam custodi ipsius ecclesiae nomine suo et fra trum conventus sui praedictorum restituit et commisit viceversa ñdeliter conservandas et custodiendas. Deinde praelibatus dominus Prior de sacristía ad summum altare ejus dem ecclesiae accedens, invenit in eo fídelium oblationes in pecuniis, quas ad se per- sonaliter de ipso altari cum humilitate et devotione manifeste recepit et bursae suae imposuit, nemine contradicente seu ipsum in praemissis quomodolibet impediente. Super quibus omnibus et singulis praenarratis dominus Prior requisivit me notarium publicum infrascriptum, ut sibi super his unum vel plura conficerem publicum seu publica instru- mentum seu instrumenta. Acta sunt haec locis, anno, indictione, mense, die, hora, Pon- tifícatu et testibus. quibus supra.

(L. S.)

Et ego Hinricus Holthusen, clericus Hildeshemensis dioecesis, publicus Imperiali authoritate notarius, praemissis omnibus et singulis, dum, sicut prae- mittitur, agerentur et fierent, una cum praenominatis testibus praesens interfui ac ea sic fieri vidi et audivi, et in hanc publicam formam, manu propria con- scriptam, fideliter redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum.