In nomine sanete et individue trinitatis. Arnoldus Dei gratia sedis Moguntine Archiepiscopus. Legibus atque de— cretis irrefractabiliter catholicorum virorum, tam sanetorum Patrum, quam piissimorum Principum sanetione definitum est, ut Ecclesie, que munificentia sunt Imperiali dotate, pro Im— periali obsequio et Imperii necessitate debeant se ipsos cx- ponere, atque ad Imperialis honoris promovendam Majestaten! plena presidia collatione bonorum suorum, presertim in bellico examine, ubi de Majestate Imperii agitur, pro viribus administrdre. Ideirco notum fieri volumus tam presentibus, quam futuris Christi fidelibus, qualiter pro imminente neces sitate Mediolanensis expeditionis a victoriosissimo Impera- tore Friderico nobis indeclinabiliter indicte, ut juxta bonorum et Moguntine Ecciesie decentiam ad eandem expeditionem plena et suflicientium militum eopia nos accingeremus et castrum nostrum Gamburg communicato consilio fidelium nostrorum tam ministerialium quam aliorum Beringero et ejusdem loci oppidano, ut cum suis militibus nobiscum se magniflee accin- geret, in beneficium cum omni suo jure concessimus, atque ab eodem Beringero pro condraditione castri nostri. quondam suam villulam, Brunnebach videlicet nomine, quam quondam Hawardus ab eo tenebat, nullo mortalium contradicente, in

propnetatem sancti Martim recipientes cum omnibus attingen- tiis suis pro servitio antecepimus, quam etiam villulam postea beate Marie in Brunnebach, pro remedio anime nostre et antecessoium nostrorum in liberam possessionem donavimus, et ut apud omnem posteritatem hoc nostrum rationabile be- neficii contraditi factum inconcussa stabilitate permaneat, pre- sentem paginam nostre auctoritatis sigillo insigniri fecimus et corroborari. Hujus autem rei testes sunt de clericis: Ab- bas Otto de Amorbach, Abbas Reinhardus de Brunnebach, Prepositus Arnoldus de Aschaffenburg, Prepositus Burchar- dus de Heigenheim, Dieterus de Mosbach, Gerardus de Kel- borowa, Rudingerus Capellanus. Ghernotus. Henricus. Et e laicis: Sigiboldus de Zimbra. Erleboldus de Crensheim. Gra- phito de Binnenburg. Burchardus de Heigenstat et Eberhar- dus frater suus et Menelaus. Marchoardus de Moguntia, Helluicus Dapifer. Fridericus Pincerna. Godeboldus, Harwicus, Hartmotus Mariscalci et quam plures alii. Acta sunt autem hec in castro nostro Ascaffenburg anno Dominice incarna- tionis millesimo centesimo quinquagesimo septimo, Indictione quinta, regnante Imperatore victoriosissimo Friderico, hujus nominis primo.

Privilegium des Papstes Hadrian IV., worin er das Cistercienser-Kloster Brombach in den Schulz des apostolischen Stuhles nimmt und alle Güter und Rechte desselben aufzählt und bestätigt. 1159. Aug. 17.

Adrianus Episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Reinhardo Abbati monasterii S. Marie de Brunnebach, ejusque fratribus tam presentibus, quam futuris regularem vitam pro- fessis in perpetuum. Religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse presidium, ne forte cujuslibet temeritatis in- cursus aut eos a proposito revocet, aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Eapropter dilecti in Domino filii vestris justis postulationibus clementer annuimus et prefatum monasterium, in quo divino mancipati estis obsequio. Sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus. Statuentes ut quascunque pos- sessiones, quecunque bona idem monasterium in presencia

nun juste et canonice pussidet, aut in futurum concessione Pontiticum, largitione Regum vel Principutu, oblatione fidelium seu aliis justis modis procurante domino poterit adipisci, firma vobis, vestrisque suecessoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis. Ex dono Bilungi de Lindenvels, Sigeboldi de Zimmern et Be- ringerii de Gamburg custrum Brunnebach cum appenditiis suis cultis et incultis. Ex dono Arnoldi Moguntiui Archiepis- copi Altenbrunnebach. Ex dono Bilungi villam, que vocatur Meissenheim et villam Dietenhusen. Ex dono Comitis Wolf rand de Wertheim villam LuUenseit et Fallebrunne. Ex dono Moguntini Archiepiscopi predium quod dicitur Brunnebach. Saue novalium vestrorum, que propriis manibus aut sumpti- luis, colitis sive de nutrimentis animalium vestrorum, nullus a vobis decimas presumat exigere. Oecernimus ergo, ut nulh omnino hominum supradictum monasterium temere perturbare aut ejus possessionis autterre vel <i lila tas retinere, m innere, seu quibuslibet vexationibus fatigare; sed illibata omnia et integra conserventur eorum, quorum gubernatione et susten- tatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auetoritate et dioecesani Episcopi Canonica justitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire tentaverit, seeundo, tertiove commonita, nisipresump- tionem suam congrua satisfactione correxerit, potestatis ho- norisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio exis- tere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini redemptotis nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax domini nostri Jesu Christi, quatenus et hie fruetum bone actionis pereipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen. Datum Anagine per manum Rolandi S. Rom. ecclesie Presbyteri et Cardinalis e\ Cancel- larius XVI. Cal. Septembris. Indictione VII. incarnationis Do minike a. MCLIX. PontiGcatus vero Domini Adriani Pape quarto, anno quinto.

VI a.

Memoriale ratione fundatorum monasterii Brunnbacensis.

Anno incarii. Dom. MCLVII Indict. quinta, XVII. Cal. Junii, initiatum est fundamentum domus B. V. Marie in Brunn

8

bach sive Bornebach, prope civitatem Wertheimicam, ubi fluvii Tuberis et Moenus confluunt, dioecesis Herbipolensis, Proneptis Lucelle, Neptis novi Castri et Filia Maulbrun., ju- bente, ordinante et promovente pie semper et felicis recor- dationis ac memorie Arnoldo Moguntine sedis Episcopo, reg- nante Friderico Imperatore, quarto anno.

Fundatores monasterii Brunnebach. Bilungus de Lindenfels. Erleboldus de Krensheim. Sigeboldo | fratres de Zimbern Dragoboldo \

Sciendum autem nulluni supradictorum fundatorum in nostro coenobio sepultum, sed omnes in terra sancta contra Sara- cenos pro fide catholica dimicantes, pie obiise, pro quibus anniversarium solemne, ab Abbate et Conventu annis singu- lis circum octavum diem Novembris celebratur.

VI. b. Ueber die Gründung des Klosters Brombach.

[Nachrichten im Klosturarchive. J

Anno 1151 fundata est Abbatia de Brunbach, adneptis Belle Vullis, proneptis Lucelle, neptis Novicastri, et iilia Maulbrunensis, nunc Ebracensis. [Ex antiquo quodam libro Ebraci.]