"Johannes(1) permissione diuina monasterij sancte Margarethe virginis et martiris jn Osterhouen, ordinis Premonstratensis Patauiensis diocesis abbas, ac in regnis, circarijs et partibus Bohemie, Polonie, Bauarie, Austrie, Morauie et Slesie, vicarius generalis et visitator vnicus nostri ordinis: Vniuersis et singulis, cuiuscumque ordinis, gradus, status, condicionis sew dignitatis existant, censentur seu censeri poterunt in futurum, ad quos aut quem presentes nostre patentes littere sew publicum jnstrumentum pervenerit, notum facimus, quod anno Domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sexto, indiccione nona, die vero veneris tricesima mensis augusti, hora vesperorum aut quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Sixti(2), diuina prouidencia pape quarti, anno eius quinto. Coram nobis et in nostri notarij publici testiumque fidedignorum subscriptorum presencia, comparuit et personaliter constitutus fuit honorabilis vir dominus Walthasar Graf(3) ecclesie parrochialis sancti Oswaldi jn Müchlland, eiusdem Patauiensis diocesis, vicarius, habens et in suis manibus tenens certas et immaculatas litteras priuilegiorum nostri ordinis Premonstratensis, sigillis jn plumbo ac sanis sericeis gliuei et fusci coloris, more sacrosancte synodis Basiliensis(4) roboratas, quasquidem litteras loco et nomine venerabilis et religiosi jn Christo patris et domini, domini Anndree(5) prepositi monasterij virginis gloriose Marie jn Plaga, eiusdem nostri ordinis, Patauiensis diocesis, jn medium produxit, de cuius ipsius commissione nobis legittime constabat, et ad jnstanciam eiusdem venerabilis patris jn Plaga prepositi, vt easdem litteras in medium productas, per notarium nostrum subscriptum transsumi et exemplari, ac per nostrum decretum interponendum jn publicam et autenticam formam reduci et auctorisari dignaremur, precibus sincerius deuotis supplicauit, vt deinde huiusmodi transsumpto vndique locorum, jn et extra iudicium, fides adhibeatur sicuti ipsis veris originalibus. Nos itaque, antedictus abbas et vicarius generalis, considerantes huiusmodi peticionem juri et racioni consonam fore, antedictas litteras priuilegiorum vnacum subscriptis nostro notario et testibus, cum diligencia conspeximus ac perlegimus easdem jncorruptas sanas jnmaculatas, non viciatas, sed prorsus omni suspicione et lesione carentes ad presens reperimus. Qua propter commisimus et per nostrum jnfrascriptum notarium demandauimus huiusmodi litteras sicut premittitur productas et conspectas transsumi et jn hanc ||
publicam formam reduci, jn eo nil addendo sew minuendo, quod sensum variat sew intellectum, ac decretum et auctoritatem nostras interposuimus et tenore presencium interponimus sew confirmamus, decernentes deinde, quod huiusmodj transsumpto, publicoque nostro jnstrumento omnibus jn locis, jn et extra judicium, talis debeatur adhiberi fides, sicuti et ipsis veris originalibus. Tenor vero dictarum litterarum priuilegiorum de verbo ad verbum sequitur et est talis:||
||
,Sacrosancta generalis synodus Basiliensis, jn Spiritu sancto legittime congregata, vniuersalem ecclesiam representans, ad futuram rei memoriam; congruum fore recensemus ut circumstancijs rerum pensatis nostre prouisionis suffragio nonnumquam ea que personis diuinis obsequijs sub regulari obseruancia intendentibus per Romanos pontifices prouide concessa sunt, jnnouacione restaurentur et vniuersalis ecclesie amminiculo fulciantur restaurata. Sane pro parte dilectorum ecclesie filiorum, abbatis monasterij Premonstratensis(6), Laudunensis diocesis, ceterorumque coabbatum, prepositorum, priorum et canonicorum, monasteriorum et locorum ordinis Premonstratensis, nobis fuit humiliter supplicatum, ut litteras felicis recordacionis Innocencij pape tercij, eis super libertatibus et alijs in fauorem ordinis concessas, cum jncipiant vetustate consumi, jnnouare de benignitate nostra dignaremur, quarum tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis:||
||
,Innocencius(7) episcopus seruus seruorum Dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis, episcopis et dilectis filijs abbatibus, prioribus et ceteris ecclesiarum prelatis, ad quos littere iste peruenerint, salutem et apostolicam benediccionem. Non absque dolore cordis et plurima turbacione didicimus, quod ita in plerisque partibus ecclesiastica censura dissoluitur et canonice sentencie seueritas enaruatur, vt viri religiosi, et hij maxime, qui pro sedis apostolice priuilegia maiori donati sunt, libertate passim a malefactoribus suis jniurias sustineant et rapinas, dum vix jnvenitur, qui congrua illis proteccione subueniat, et pro fouenda pauperum jnnocencia murum defensionis se opponat, specialiter autem dilecti filij nostri, abbas et fratres Premonstratenses et ceteri ordinem ipsorum professi, tam de frequentibus jniurijs suis, quam de jpso quottidiano defectu iusticie conquerentes, vniuersitatem vestram per litteras pecierunt apostolicas excitari, ut ita videlicet eis jn tribulacionibus suis contra malefactores eorum prompta debeatis magnanimitate consurgere, quod ab angustijs, quas sustinent, et pressuris vero possint presidio respirare. Jdeoque vniuersitati vestre per apostolica scripta mandamus atque precipimus, quatinus illos, qui in aliquem de predictis fratribus, jnstigante diabolo, manus violentas jniecerint siue possessiones uel res seu domos Premonstratenses aut aliorum fratrum ipsius ordinis uel hominum suorum jrreuerenter jnvaserint, aut ea que predictis fratribus e testamento decedencium relinquuntur, contra iusticiam detinuerint, seu jn ipsos fratres contra apostolice sedis jndulta sentenciam excommunicacionis aut interdicti proferre presumpserint, uel decimas laborum seu nutrimentorum suorum spretis priuilegijs apostolice sedis extorserint, si laici fuerint, publice candelis accensis excommunicacionis sentencia percellatis. Clericos autem, canonicos siue monachos, appellacione remota, ab officio et beneficio suspendatis, neutram relaxaturi sentenciam, donec predictis fratribus congrue satisfaciant, et hij precipue, qui pro violenta manuum jnjeccione vinculo fuerint anathematis jnnodati, cum dyocesani episcopi litteris ad sedem apostolicam venientes, ab eodem vinculo mereantur absolui. Nisi forte monachi uel canonici regulares per abbates uel priores suos post satisfaccionem congruam, secundum ordinis disciplinam fuerint absoluti. Villas autem, in quibus bona predictorum fratrum sew hominum suorum per violenciam detenta fuerint, quamdiu ibi sunt, interdicti sentencie supponatis. Datum Rome, apud sanctum Petrum, XIII kalendis julij, pontificatus nostri anno primo.‘||
||
Nos igitur huiusmodi supplicacionibus jnclinati, prefatas litteras, quas jn cancellaria nostra jnspici et diligenter examinari fecimus, auctoritate vniuersalis ecclesie jnnouamus ac presentis scripti patrocinio conmunimus, volentes et eadem auctoritate decernentes, quod tenori huiusmodi vbicumque exhibitus fuerit vel ostensus, stetur firmiter et adhibeatur plena fides sicuti eisdem litteris originalibus adhiberetur. Jpseque tenor, jdem robur, eandemque vim, eundemque vigorem jn omnibus et per omnia obtineat, que haberent originales littere predicte, si forent exhibite uel ostense. Per hoc autem nolumus vobis aliquod jus de nouo acquiri, sed antiquum tantummodo conseruari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre jnnouacionis, conmunicacionis, constitucionis et voluntatis jnfringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, jndignacionem omnipotentis Dei et vniuersalis ecclesie se nouerit jncursurum. Datum Basilee, VIII jdus septembris, anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo tricesimo sexto.‘||
||
,Sacrosancta generalis synodus Basiliensis, jn Spiritu sancto legittime congregata, vniuersalem ecclesiam representans, ad futuram rei memoriam. Prouisionis nostre debet prouenire subsidio, ut ius suum cuilibet conseruetur. Sane pro parte dilectorum ecclesie filiorum abbatum, prelatorum, priorum, prepositorum, decanorum, canonicorum, conuersorum, donatorum, et abbatissarum, priorissarum, monialium, conuentuum et personarum monasteriorum Premonstratensis ordinis, nobis fuit humiliter supplicatum, ut litterarum felicis recordacionis Alexandri pape quarti, quas jn cancellaria nostra ad jpsorum jnstanciam diligenter jnspici fecimus tenorem quo se asseruit indigere de verbo ad verbum presentibus annotari faceremus, qui talis est:||
||
,Alexander(8) episcopus, seruus seruorum Dei, ad futuram rei memoriam. Excitat nostre mentis archanum specialis affeccio, qua dilectos filios abbatem et conventum monasterij Premonstratensis, Laudunensis diocesis, sumus hactenus prosecuti et ||
paterno prosequi studio non cessamus, ut circa statum ipsorum necnon dilectorum filiorum abbatum, prelatorum, priorum, prepositorum, decanorum, canonicorum, conuersorum, donatorum et dilectarum jn Christo filiarum abbatissarum, priorissarum, monialium, conuentuum et personarum jn humilitatis spiritu jn monasterijs siue locis eiusdem ordinis Domino famulancium, attente consideracionis jntuitum dirigentes, eocirca ipsorum quietem feruentius laboramus, ut fecundius illorum religio fructum afferat in eis salutarem, et laudabilibus possint jn Domino proficere incrementis. Hinc est, quod nos nonnullorum Romanorum pontificum, predecessorum nostrorum, vestigijs inherentes, predictos abbates, priores, prelatos, prepositos, decanos, canonicos, conuersos, donatos, abbatissas, priorissas, moniales et personas cum omnibus membris, curtibus, grangijs, domibus, possessionibus et personis degentibus in eisdem, necnon bonis mobilibus et immobilibus ac alijs rebus ||
quibuscumque, que jn presenciarum possident et jn futurum dante Domino poterunt legittime adipisci, necnon ecclesias ac alia loca ab eisdem monasterijs dependencia ab omni dominio, maioritate, iurisdiccione necnon visitacione quorumcumque ||
patriarcharum, archiepiscoporum, episcoporum et aliorum quorumlibet judicium ordinariorum et officialium ecclesiasticorum plenarie de specialis dono gracie cum moderacione jnfrascripta eximimus et totaliter liberamus. Jllaque ad jus et proprietatem beati Petri apostoli et sedis apostolice ac sub eorum speciali proteccione suscipientes, atque nostra. Decernimus Premonstratense et alia monasteria necnon abbates, prelatos, priores, prepositos, decanos, canonicos, conuersos, donatos, abbatissas, priorissas, moniales, conuentus personas cum membris, curtibus, grangijs, domibus, possessionibus, bonis, rebus, ecclesijs et alijs locis supradictis prefate sedi soli jnmediate subiacere, ita quod patriarche, archiepiscopi, episcopi, judices, ordinarij et officiales predicti, eciam racione delicti aut contractus uel rei, de qua agi continget, vbicumque committatur, delictum iniatur, contractus aut res ipsa consistat, non possint auctoritate ordinaria jn abbates, prelatos, priores, prepositos, decanos, canonicos, conuersos, donatos, abbatissas, priorissas, moniales, conuentus personas, monasteria, prioratus membra, ecclesias et loca predicta ut pote prorsus exempta excommunicacionis, suspensionis aut jnterdicti sentencias promulgare aut potestatem dominium seu jurisdiccionem aliquam exercere, felicis recordacionis Jnnocencij, pape IIII, predecessoris nostri circa exemptas edita, que jncipit ,Volentes‘ ac alijs constitucionibus apostolicis jn contrarium editis non obstantibus quibuscumque. Volumus autem, quod abbas, qui nunc est et successores sui abbates, qui erunt pro tempore dicti monasterij Premonstratensis, ac huiusmodi conuentus ad judicium percepte a nobis huiusmodi libertatis sex florenos auri de camera jn festo beatorum Petri et Pauli apostolorum, annis singulis camere apostolice soluere teneantur. Decernimus jnsuper quaslibet excommunicacionum, suspensionum et jnterdicti sentencias ac processus quoscumque, quasuis penas atque sentencias continentes, quos et quas contra abbates, prelatos, priores, prepositos, decanos, canonicos, conuersos, donatos, abbatissas, priorissas, moniales, conuentus personas, presentes et posteros monasterij, prioratus membra, ecclesias et loca supradicta contra tenorem exempcionis huiusmodi quomodolibet promulgari et haberi contigerit, jrritos et inanes, quodque per huiusmodi exempcionum et alia supradicta priuilegijs, libertatibus, jmmunitatibus et jndulgencijs abbatibus, prelatis, prioribus, prepositis, decanis, canonicis, conuersis, donatis, abbatissis, priorissis, monialibus personis, conuentibus, monasterijs, prioratibus, membris, ecclesijs et locis predictis concessis, et que in suo rob[o]re permanere volumus. Ac quo ad procuraciones in locis sew ecclesijs monasteriorum et membrorum predictorum recipi conswetas, et quo ad jurisdiccionem omnimodam in eisdem ecclesijs parrochialibus, quantum ad ea, que curam animarum concernunt, eciam si cura huiusmodi per canonicos dicti ordinis exerceri consweuerit, diocesanis locorum sew quibusuis alijs nullum preiudicium generetur. Preterea omnes libertates et jmmunitates a predecessoribus nostris Romanis pontificibus, necnon patriarchis, archiepiscopis, episcopis, eisdem monasterijs, prioratibus, membris, ecclesijs et locis concessas, necnon libertates et exempciones secularium exaccionum a regibus aut principibus uel alijs christifidelibus racionabiliter eisdem abbatibus, prioribus, prelatis, prepositis, decanis, canonicis, conuersis, donatis, abbatissis, monialibus et personis, necnon monasterijs, prioratibus, membris et locis huiusmodi indultas, ac eciam eorumdem abbatum, priorum, prelatorum, prepositorum, decanorum, canonicorum, conuersorum, donatorum, abbatissarum et personarum, antiquas et racionabiles conswetudines auctoritate predicta confirmamus et presentis scripti patrocinio conmunimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre exempcionis, liberacionis, constitucionis, suscepcionis, voluntatis, confirmacionis et communicacionis infringere uel ei ausu temerario contraire. Siquis autem hoc attemptare presumpserit, jndignacionem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Pisis, II. kalendis augusti, pontificatus nostri anno primo.‘ ||
||
,Ceterum, ut tenor predictus sic insertus omnimodam rei seu facti certitudinem faciat, auctoritate vniuersalis ecclesie decernimus, ut idem robur, eamque vim dictus tenor per omnia habeat, que haberent originales littere et eadem prorsus fides ipsi tenori adhibeatur quandocumque et ubicumque jn judicio uel alibi fuerit exhibitus uel ostensus, et eidem stetur sicut ipsis originalibus litteris staretur, si forent exhibite uel ostense, per hoc autem nullum jus de nouo alicui acquiri uolumus, sed antiquum si quod habeat tantummodo conseruari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre constitucionis et voluntatis jnfringere uel ei ausu temerario contraire. Siquis autem hoc attemptare presumpserit, jndignacionem omnipotentis Dei et vniuersalis ecclesie se nouerit incursurum. Datum Basilee VIII kalendis junij, anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo tricentesimo quinto.‘||
||
,Sacrosancta generalis synodus Basiliensis jn Spiritu sancto legittime congregata, vniuersalem ecclesiam representans, dilectis ecclesie filijs, abbati monasterij ||
Premonstratensis, Laudunensis diocesis, ceterisque coabbatibus, prioribus, prepositis, canonicis et conuentibus vniuersis monasteriorum et locorum ordinis Premonstratensis, ubilibet consistentibus, salutem et omnipotentis Dei benediccionem. Cum a nobis petitur, quod justum est et honestum, tam rigor equitatis quam ordo exigit racionis, ut id per ministerium nostrum, quo vniuersali ecclesie afficimur, ad debitum perducatur effectum. Sane pro parte vestra nobis fuit humiliter supplicatum, quatinus vobis et ecclesijs ac monasterijs vestris super priuilegijs, jndulgencijs, exempcionibus, bonis, libertatibus, jmmunitatibus et conswetudinibus honestis et prescriptis, dudum vobis concessis, vt illibata permaneant robur nostre confirmacionis, approbacionis et renouacionis adycere de benignitate nostra dignaremur. Nos igitur, qui pro tuicione et defensione ecclesiarum, monasteriorum, bonorum et conswetudinum laudabilium ac personarum ecclesiasticarum, signanter religiosarum, feruenter laboramus. Huiusmodi supplicacionibus inclinati, omnes libertates, gracias, jnmunitates, prerogatiuas, conswetudines laudabiles et prescriptas indulgencias, exempciones, bona, priuilegia et jndulta a Romanis pontificibus per apostolicas aut quascumque alias litteras vobis et ecclesijs ac monasterijs vestris predictis concessas et concessa, necnon libertates et conswetudines laudabiles, exempciones et saluagardias secularium exaccionum a quibuscumque dominis jmperatoribus, regibus, principibus uel alijs christifidelibus vobis et eisdem vestris ecclesijs ac monasterijs jndultas datas et concessas, tenores omnium habentes presentibus pro expressis, sicut ea iuste et pacifice possidetis, vobis et eisdem vestris ecclesijs ac monasterijs auctoritate vniuersalis ecclesie confirmamus, illasque et ea renouamus, approbamus et presentis scripti patrocinio conmunimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmacionis, approbacionis, renouacionis et conmunicacionis infringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis Dei et vniuersalis ecclesie se nouerit incursurum. Datum Basilee, III nonas decembris, anno a natiuitate Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto.‘ ||
||
,Jn cuius rei testimonium presentes nostras litteras seu publicum jnstrumentum per nostrum supra et jnfra scriptum notarium appensione sigilli nostri maioris et oblongi iussimus conmuniri. Acta sunt hec jn communi nostra aula dicti nostri monasterij, anno, jndiccione, pontificatu, mense, die et hora, quibus supra, presentibus ibidem venerabilibus et religiosis viris, fratribus Erasmo(9) priore, Bartholomeo(10) plebano ac Jeronimo(11) magistro jnfirmorum, nostri monasterij conuentualibus, testibus ad premissa vocatis pariter et requisitis."||
||
[NOTARIATSSIGNET] "Ego Johannes Zobel(12) de Illmünster, clericus Frisingensis diocesis, ecclesie parochialis sancti Nicolaj opidi jn Haslach, Patauiensis diocesis, rector, sacra jmperiali auctoritate notarius publicus. Quia predictis requisicioni, peticioni antedicti domini reuerendi patris, decreti jmposicionj, alijsque omnibus et singulis, dum sic vt premittitur, fierent et agerentur, vnacum prenotatis testibus presens personaliter interfui, eaque omnia sic fieri vidi et audiui, jdeoque presens hoc publicum jnstrumentum de manu alterius fideliter conscriptum, exinde confeci, publicaui, et nil addendo nec minuendo, quod sensum variat aut intellectum, in hanc publicam formam redegi ac de mandato dicti domini abbatis et reuerendi patris, eiusdem ipsius maiori et oblongo sigillo appensione roboraui, signoque et nomine et cognomine meis solitis et assuetis consignaui jn euidens testimonium omnium singulorum premissorum rogatus pariter et requisitus."

Source Fulltext: Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 465 (S 330), S. 512-517